Dünyanın en kalabalık kentlerinden olan İstanbul, tıpkı vakitte trafiğin de en ağır olduğu kentlerden birisi olarak dikkat çekiyor.
Otoyollar, köprüler, deniz ve Boğaz yollarıyla ağının da gelişmiş olduğu Megakent’te, trafiğe kayıtlı 5 milyonun üzerinde motorlu araç bulunuyor.
Her gün milyonlarca insanın çeşitli araçlarla trafikte seyahat yapması insan sıhhatini olumsuz etkileyen kimi problemlere da yol açıyor.
Kazaların dışında sonları yıpratan ve şiddete varan olaylarının yaşandığı trafik, ayrıyeten gürültü sebebiyle işitme kaybına ve araç yakıtları nedeniyle de teneffüs rahatsızlıklarına tesir ediyor.
İstanbul trafiğini 9 yıl tahlil ettiler
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Bahçeşehir Üniversitesi (BAU), Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) ve Yeditepe Üniversitesinden akademisyenler, İstanbul trafiğini 9 yıl boyunca tahlil ederek raporladı.
“İstanbul Otoritmi” başlıklı raporda, kent trafiği hakkında çarpıcı sonuçlar ortaya çıkarken, kentte 5 bin 84 kilometrelik yol ağındaki trafik akışları, GPS bazlı uydu bilgileriyle sabah, öğlen ve akşam takip edildi.
Rapora nazaran, hafta içinde ana arterlerde sürüş suratı saatte ortalama 32,5 kilometre, trafiğin tepe yaptığı akşam saatlerinde ise sürüş suratı ortalama 21 kilometre/saat olarak ölçüldü.
Harcanan müddetler açıklandı
İstanbulluların günlük hayatlarının ortalama yüzde 5,5’i, yani yaklaşık 80 dakikası ulaşımda harcanırken, kentte 15 kilometre gidiş 15 kilometre geliş için harcanan bu vakit, sabah saatleri için 30, akşam saatleri için ise 50 dakika olarak kaydedildi.
Yoğunluğun en az olduğu saatlerde ise birebir seyahatin toplam 36 dakika sürdüğü, sıkışıklığa bağlı olarak fazladan harcanan vakit, toplam seyahat müddetinin yaklaşık yüzde 56’sını oluşturdu.
Trafik yoğunluğunun tepe yaptığı saatlerde ise bu oran yüzde 64’e çıktı ve trafikte geçen her 100 dakikanın 64 dakikası trafik sıkışıklığında kaybedildi.
1 günlük mesai saati trafikte geçiyor
“İstanbul Trafik Otoritmi” raporuna nazaran, hafta sonları, tatiller, kısıtlamalar üzere özel günler çıkarıldığında yılın yaklaşık 250 gününün neredeyse emsal formda geçtiği ortaya çıktı.
Son 5 yılın datalarına nazaran ise akşam trafiği yılda yaklaşık 85 gün neredeyse durma noktasına geldi. Hafif trafiğin, hafif ağır ve akıcı geçtiği gün sayısı ise 17 oldu.
Sadece hafta içi günlerde, gidiş-geliş olmak üzere, günde en az 2 defa trafiğe katılan 15-64 yaş ortası bir İstanbullunun, haftanın neredeyse bir mesai gününe denk gelen 7 saatini trafikte geçirdiği, bunun yaklaşık 4,5 saatinin de sıkışıklıktan dolayı boşa geçen vakit olduğu belirlendi.
Raporda, İstanbul’da ortalama hayat mühletinin 81 yıl olarak hesaplandığı belirtilerek, “Ömrün yaklaşık 3,5 yılı trafikte geçerken, sıkışıklığa bağlı boşa geçen vakit 2,5 yıl düzeyine gerçek yaklaşıyor.” değerlendirmesi yapıldı.
Trafik, zelzele ve ekonomik meselelerin akabinde 3. sırada
Grubun Kurucusu BAU Büyük Bilgi Analitiği Programı Öğretim Üyesi Dr. Serkan Gürsoy, “İstanbul Trafik Otoritmi” raporundan elde edilen analitik bilgiler ışığında, kentteki trafik sorunun yol açtığı kayıpları kıymetlendirdi.
Trafikte sıkışıp kalmakla, asansörde sıkışıp kalmak ortasında çok fazla benzerlik bulunduğunu belirten Gürsoy, her iki durumun da “mahsur kalmak” anlamına geldiğini, trafikte her gün milyonlarca kişinin mahsur kaldığını söyledi.
Gürsoy, ortaya çıkan kayıpların sırf vakit kaybından ibaret olmadığını, güç, sıhhat, iktisat, hayat kalitesi açısından da önemli kayıplar verildiğini, bu kayıpların da kentin gelişimini olumsuz etkilediğini belirtti.
Sundukları fırsatların yanı sıra kentlerin, birtakım zorluklara ve karmaşıklıklara da neden olduğunu tabir eden Gürsoy, şöyle konuştu:
İstanbul sakinlerinin ve ziyaretçilerinin hayatlarıyla direkt ilgili olan ve geniş bir yelpazeye yayılan bu zorluklar ve karmaşıklıklar ortasında trafik sorunu, sarsıntıyla ilgili külfetler ve ekonomik problemlerin akabinde 3. sırada yer alan en büyük kent problemidir. Trafikteki yoğunluk yüzünden hareketlilik kabiliyetinde düşüşler yaşanıyor. Bu yoğunluk iş, okul, hastane, yeşil alan üzere kent imkanlarına erişimde zorluklar ve maliyet artışları üretiyor, eşitsizlikler doğuruyor.
“Trafik, kentin ömür kalitesini topyekün düşürebilir”
Serkan Gürsoy, trafiğin bu imkanlara erişimi kimin için nasıl değiştirdiğini, Türkiye’deki tüm kentler için 428 başka imkan kategorisinde araştırmaya ve ölçmeye devam ettiklerini belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
Şehirlerin sunduğu imkanlara herkesin kolay kolay erişebilmesi konfor, vakit ve ekonomik maliyetler açısından herkes için eşitlik sunabilmesi çok değerlidir. Trafik, kentte yaşayanların hayatları boyunca yapabileceklerini sonlandırabilir yahut çeşitlendirebilir. Daha berbatı trafik, hayatı kimisi için sonlandırırken, kimisi için genişletebilir. Ferdi gelişimde haksızlıklara, toplumsal gelişimde bozukluklara yol açabilir. Kentin hayat kalitesini topyekün düşürebilir.
Trafik sıkıntısıyla baş etmenin zahmetli bir iş olduğunu vurgulayan Gürsoy, şu sözleri kullandı:
Sorunların yanlışsız anlaşılması ve netleştirilmesi, tahlil tekliflerinin başarısı için kaidedir. Dataritim Bilgi Araştırmaları Kümesi olarak akıllı teknolojiler kullanarak bu sıkıntıların ortaya çıkarılmasına, ölçümlerin sıklaştırılmasına, maliyetlerin düşürülmesine katkı sunmaya çalışıyoruz. Zira biliyoruz ki ölçemezseniz, yönetemezsiniz.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
