Dünyanın en kalabalık kentlerinden olan İstanbul tıpkı vakitte trafiğin de en ağır olduğu kentlerden birisi…
Otoyollar, köprüler, deniz ve Boğaz yollarıyla ulaşım ağının da gelişmiş olduğu mega kentte, trafiğe kayıtlı 5 milyonun üzerinde motorlu araç bulunuyor.
Her gün milyonlarca insanın çeşitli araçlarla trafikte seyahat yapması insan sıhhatini olumsuz etkileyen birtakım sıkıntılara da yol açıyor.
Kazaların dışında hudutları yıpratan ve şiddete varan olaylarının yaşandığı trafik, ayrıyeten gürültü sebebiyle işitme kaybına ve araç yakıtları nedeniyle de teneffüs rahatsızlıklarına tesir ediyor.
İŞİTME SIHHATİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Marmara Üniversitesi (MÜ) Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Cemal Yumuşakhuylu, trafiğin işitme sıhhatine tesirine ait AA Muhabirine yaptığı açıklamada, günlük hayatta karşılıklı konuşmada desibel düzeyinin 40 ila 60 ortasında olduğunu, 70 desibelin üzerindeki seslerin ise sıhhat sorunu oluşturmaya başlayacağını söyledi.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) hangi ses düzeyinde ne kadar mühlet çalışılabileceğine ait müddet tavsiyesinde bulunduğu bir skala olduğunu aktaran Yumuşakhuylu, 85 desibel ses düzeyinde en fazla 8 saat, 95 desibelde en fazla 2 saat, 110 desibel üzere çok yüksek ses düzeyinde ise en fazla yarım saat çalışılmasının önerildiğini aktardı.
“2 SAATTEN FAZLA KALINMAMALI”
Yumuşakhuylu, uzun mühlet trafikte bulunmak zorunda olanların işitme sıhhati açısından daha fazla etkilendiklerini tabir ederek, şöyle konuştu:
“Trafiğin yoğunluğuna bağlı olarak kaydedilen gürültü düzeyi yaklaşık 70 desibel ile 95 desibel ortasında değişebiliyor. Hafif bir trafik gürültüsü 70 desibel düzeyinde olabilirken bilhassa tünel ve altgeçitlerde 95 desibel düzeyine kadar çıkabiliyor. Bu da işitmemizi hayli olumsuz tarafta etkileyebiliyor. DSÖ bu düzeyde 2 saatten fazla kalınmamasını öneriyor. Daha fazla mühlet kalındığı vakit kalıcı işitme kaybı ve beraberinde çınlama meseleleri görebiliyoruz. Kalıcı işitme kaybı iç kulaktaki tüylü hücrelerin etkilenmesine bağlı ortaya çıkıyor. İşitme kaybıyla birlikte insanları çınlama da çok rahatsız eder.”
İşitme sıhhati için trafikte gereğinden fazla kalınmaması gerektiğini aktaran Yumuşakhuylu, bilhassa sürücülük yapan yahut trafiğin ağır olduğu yerlerde çalışan personellerin ise kesinlikle kulak maskesi ve kulaklıkla kulaklarını müdafaaları gerektiğini vurguladı.
KULAKLIKLA MÜZİK DİNLEYENLER DİKKAT!
Trafikteki gürültünün yalnızca araçların çıkardığı seslere bağlı oluşmadığını vurgulayan Yumuşakhuylu, şunları lisana getirdi:
“Toplu taşımayı kullanan insanların bir kısmı kulaklık kullanarak yüksek düzeylerde müzik dinlemeyi ve etraftan kendilerini soyutlamayı tercih edebiliyorlar. Bunu yapmak da önemli manada işitme kaybına sebep olabiliyor. Kulaklıkları son ses açtığımızda yaklaşık 100 desibellik ses düzeyine ulaşıyor. Bu düzeyde 4 saat ve üzerinde dinleme yapıldığında kalıcı işitme kaybı ve çınlama ortaya çıkabiliyor. Ayrıyeten, trafikte özel araçla seyir halinde olan beşerler yeniden müziği çok yüksek sesle açıp, trafiğin gürültüsünü bastırmaya çalışırken araç içerisinde yüksek ses düzeylerine maruz kalabiliyorlar.”
Araçların motor tipinin değişmesiyle trafikte gürültünün biçiminin de değişeceğini aktaran Yumuşakhuylu, ilerleyen periyotta elektrikli araçların sayısının artmasıyla birlikte trafiğe bağlı işitme sorunlarının önüne kıymetli oranda geçilebileceğini kaydetti.
TRAFİĞİN RUH SIHHATİNE ETKİSİ
MÜ Tıp Fakültesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yanartaş ise insanların trafikte öfke patlamasına ve şiddete varan davranışlarının çok boyutlu bir bakış açısıyla ele alınması gerektiğini lisana getirdi.
İnsanların bazen iş ya da aile ile ilgili yaşadığı ferdî gerilim ve meselelerinin bu durumda tesirli olabileceğini aktaran Yanartaş, “Bazen de trafikte beklemediğimiz şartlarla karşılaşıyoruz. Mesela bir yere yetişmek istiyoruz lakin istediğimiz vakit diliminde ulaşamayabiliriz. İş ya da öbür bir ortamda, beklentimizin karşılanmadığı durumlar da insanlarda bu türlü bir gerilim kaynağı yaratabilir” diye konuştu.
İnsanların gerilim idaresi yaparak, hislerini, niyetlerini denetim hünerlerini geliştirmesi gerektiğini söz eden Yanartaş, gerilimin, öfkenin nasıl tetiklendiğinin tespit edilmesinin değerine işaret etti.
İnsanların sakin devirde değil gerilimle karşılaştığı vakitlerde his ve fikirlerini denetim edebilmesinin değerli bir maharet olduğunu vurgulayan Yanartaş, şunları aktardı:
“Genelde trafikte bir yere yetişemediği için kişi öfkelenip, agresifleşebilir. Bu noktada mümkün olduğunca o gerilimli, gergin halde, bir yere yetişemediyse ‘bu kişi benim gitmemi engelledi’ üzere bir fikri olabilir. Bilhassa üzerimizde gerginlik, gerilim yaratan o his, fikir neyse onu o an fark etmek çok değerli ve bu beşere verilmiş bir maharet. Bunu insan edinebilir. Edindikçe gerilim idaresi daha yeterli olacak. Bu sefer tetiklenmelerimizin sıklığı azalacaktır. Olağanda konuttan işe giderken her gün 10 kez agresifleşiyor, söyleniyor ve karşıt reaksiyonlar veriyorsak bu üçe inecek ya da artsa bile bizi çok fazla etkilemeyecek. Davranışlarımıza yansımayacak.”
Uyku-uyanıklığa dikkat etmenin ve günlük hayatta makul rutinler oluşturmanın, günlük gerilim idaresi konusunda katkı sağlayacağını belirten Yanartaş, “Özellikle hislerini yönetebildiği, rahatlayabildiği aktiviteler, hobiler edinme bunları azaltacaktır. Daima trafikte bulunan otobüs, dolmuş sürücüsü üzere daima beşerle muhatap olan şahısların daha çok üzerinde çalışmaları gerekiyor. Şiddete eğilim varsa profesyonellerden öfke denetimi konusunda dayanak almaları gerekir. O an bir yere ulaşamadınız ve o telaşla birisine ziyan verdiniz yahut ziyan görürseniz geri dönüşsüz bir duruma yol açabilir ve hayat uzunluğu pişmanlık yaşayabilirsiniz.”
Düzenli uykunun değerine işaret eden Yanartaş, alkol, uyuşturucu üzere unsurlardan uzak durulması gerektiğini kaydetti.
İnsanlarda gerginlik yaratan bir etkenin de gelecek tasası olduğunu belirten Yanartaş, telaş tetiklendiğinde istikrarda kalmanın değerli olduğunu, depresyon, anksiyete atakları, ruhsal bozukluk üzere durumlarda takviye alınmasının değerli olduğunu söz etti.
Trafikte şiddete dönüşebilecek olumsuz bir durumla karşılaşılması durumunda yapılması gerekenlere de değinen Yanartaş, şunları kaydetti:
“Çok süratli reaksiyon veriyorsa insan onu biraz yavaşlatabilmek lazım. Karşı taraf da sizin üzere öfkeliyse kendi kendine telkinde bulunmak, geri adım atmak, özür dilemek, kendisinin de kusur yaptığına açık olmak ve bunu da fark etmek çok değerli. Trafikte diğeri da biz de kusur yapabiliriz. Birisi gerginliğini oraya yansıtıyor da olabilir. Bunları fark edersek olayın bizatihi kişiselleşmesini de engellemiş oluruz. Tanımadığımız bir insanın oradaki hal ve tavrı şahsımıza yapılmış değil aslında. Burada bilhassa şahsileştirmemek, öbür faktörlerle bağlı olduğunu düşünüp hareket etmek bizi rahatlatır. Şiddete şiddetle karşılık verilmediğinde bu karşıdakini de etkileyecektir. Her iki tarafta da bir tesir olursa bu alevlenir ve ateşin şiddetini artırır.”
AKCİĞER HASTALIĞI OLANLARI ETKİLİYOR
MÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Derya Kocakaya ise hava kirleticilerinin en değerli nedenlerinden birisinin egzozlardan salınan karbonmonoksit gazı olduğunu söyledi.
Taşıt trafiğinin yoğunluğu nedeniyle ortaya çıkan öbür gazların ise nitrojen oksit ve kükürt dioksit olduğunu belirten Kocakaya, bütün bu gazların teneffüs sistemi yoluyla akciğerlere kadar indiğini aktardı.
Derya Kocakaya, bilhassa çocuklar, yaşlılar ve altta yatan akciğer hastalığı olanlarda, bu ziyanlı gazların kronik akciğer hastalıklarının kötüleşmesine neden olabildiğini kaydetti.
Çocukların bağışıklıklarının vakit içinde oturduğu için bilhassa risk altında olduğunu vurgulayan Yanartaş, “İleri yaşlarda altta yatan hastalığınız olmasa da bağışıklık sisteminiz vakitle kötüleşeceği için yaşlılar risk altında. Her ne yaşta olursa olsun astım, kronik bronşit, KOAH üzere altta yatan hastalığı olanlar da zati hastalığa açık bir teneffüs sistemi olan hastada bu ziyanlı gazlar her vakit var olan hastalığın berbatlaşmasını sağlayan nedenlerdir.” değerlendirmesini yaptı.
Kocakaya, bilhassa akciğer rahatsızlığı bulunan, bağışıklığı baskılanmış bireylerin ziyanlı gazlardan maske yoluyla korunabileceğini tabir etti.
Genel olarak hava kalitesinin artırılmasının ehemmiyet taşıdığını lisana getiren Kocakaya, kelamlarını, “Aslında genel olarak yapılabilecek şey, bu araç yoğunluğunu azaltmak, toplu taşımaları daha sık kullanmak. Ferdi araç sayılarını azaltmak ve alışılmış araçların kullandığı yakıtları daha zararsız hale getirmek.” diye tamamladı.
