Geçtiğimiz günlerde Kadıköy’de şoförünün park etmesi için verdiği araba ile Bağdat Caddesi’ne çıkan bir vale, argümana nazaran yüksek süratle giderken aracın denetimini kaybetmiş ve kaza yapmıştı.
Kazanın ayrıntıları ortaya çıkarken kaza anında yanında valenin yanında bulunan işletme müdürünün işine son verildiği öğrenildi. Bu olayın akabinde 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe giren vale çalışma kuralları, yeterlilik evrakı alma mecburiliği tekrar gündeme geldi. Yaşanan kazaların akabinde oluşan maddi ve manevi ziyanları kimin karşılayacağı ise akıllarda soru işaretlerine neden oldu.
İDARİ YAPTIRIM UYGULANIYOR
‘İşletmeler ve İş yerlerinin Araç Park Hizmetlerinin (Vale) Yürütülmesine Ait Yönetmelik’ İçişleri Bakanlığı ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanmış ve 25 Aralık 2020 tarihli Resmi Gazetede yayınlanmıştı. 1 Temmuz 2021’de yürürlüğe giren, işletmeler ve işyerlerinin vale hizmeti yürütülmesine Ait yönetmelik ile valelere Mesleksel Yeterlilik Kurumu’nun hazırladığı mesleksel yeterlilik evrakına sahip olma zaruriliği getirilmişti. Yönetmelikte, mesleksel yeterlilik dokümanı sahibi olmayan valelerin 1 Ocak 2023 tarihi prestijiyle çalıştırılamayacağı belirtilmiş, kelam konusu düzenlemeye alışılmamış hareket edenler hakkında ilgili Kabahatler Kanunu uyarınca idari yaptırım uygulanacağı bildirilmişti.
‘BELGE ALMAYAN 160 BİN KİŞİ VAR’
Vale İşletmeciliği Yetki Evrakı zorunluluğunun 1 Ocak 2023 prestijiyle yürürlükte olduğunu hatırlatan Türkiye Otomotiv Bakım Dernekleri Federasyonu (TOBFED) Lideri Serkan Bakırtaş, “Ülkemizde 200 bin tane çalışan valemiz var. 1 milyon araca her gün vale dalı olarak hizmet üretiyoruz. Yani her gün 1 milyon aracı karşılıyoruz ve uğurluyoruz. Valenin öfke denetimi, gerilim idaresi, tesirli irtibat ve en değerlisi mesleksel yeterlilik dokümanı alması zaruriliği geldi. Şu ana kadar yaklaşık 34 bin valenin doküman almasını sağladık. Hasebiyle aslında 200 bine baktığınızda vale kesiminde daha doküman almayan neredeyse 160 bin kişi var. Vahim olayların olmaması için bu valelerin eğitimlerini alması lazım. Mesleksel yeterlilik evrakı alan bir valeyi artık biz yaka kartındaki QR kodundan doğrulayabiliyoruz. Bu vale nitekim eğitim almış mı, direk bakanlığın sayfasına yönlendiriyor” dedi.
ŞİRKET VE İŞLETMELER DE VALE KADAR SORUMLU
Avukat Mücahit Saraçlı, “Tüketiciler, araçlarını teslim ettiklerinde uğradıkları rastgele bir ziyan konusunda bilhassa valenin çalışmış olduğu şirket sorumluluk sahibi fakat bu sorumlulukla birlikte vale şirketine bu hizmeti vermesi konusunda mutabakat yapan işletmeler de tıpkı formda müşterek ve müteselsilen sorumlu. Muhtemel ihtimal bir kaza olması, bir ziyan vermesi durumunda da olağan ki burada ‘Borçlar Kanunu’nda ya da hukukumuzda ceza kişiseldir, hata kişiseldir. Ferdi olarak cezalandırılır fakat buradaki olayın sürecinde de en az vale şirketi kadar yeniden o vale şirketiyle anlaşan işletme de müteselsil olarak sorumludur” dedi.
