Güney Afrika’nın İsrail’e karşı açtığı davasının kamuya açık duruşmaları, Lahey’deki Milletlerarası Adalet Divanı’nda (ICJ) başladı.

İsrail, Gazze’deki hücumları ve yol açtığı vefatlar nedeniyle soykırımla suçlanıyor.

Merkezi Hollanda’nın Lahey kentinde yer alan Divan’da tarafların hazır bulunduğu salonda halka açık yapılan duruşma, canlı yayınlandı.

Güney Afrika’nın talepleri dinlendi, İsrail savunma yapacak

Bugünkü duruşmada Güney Afrika’nın ihtiyati önlem talepleri dinlendi. Yarınki duruşmada ise İsrail heyeti savunmasını yapacak.

Duruşma, Güney Afrika tarafını temsil eden hukukçuların başında yer alan Profesör John Dugard’ın sunumuyla başladı. Dugard, apartheid periyodunda Güney Afrika’da yaşamış ve faal biçimde apartheide karşı durmuş bir hukukçu olarak öne çıkıyor.

Lahey’de birinci duruşma

Birleşmiş Milletler (BM) Soykırım Mukavelesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle İsrail’e karşı Milletlerarası Adalet Divanı’nda açılan davanın birinci duruşması görüldü.

Mahkeme vazifelisi, Güney Afrika’nın İsrail’e karşı açtığı davayı okudu.

Gazze’deki atakların derhal durdurulması isteniyor

Toplam 9 unsur bulunuyor. Birinci husus, İsrail’in Gazze’deki askeri operasyonlarını derhal durdurması gerektiğini söylüyor.

İsrail taarruzlarında 7 Ekim’den bu yana 23 binden fazla Filistinli öldürüldü, yaklaşık 60 bin Filistinli yaralandı.

“Filistin halkına 1948’den bu yana yasa dışı aksiyonlar uygulanıyor”

Güney Afrika’nın Hollanda Büyükelçisi Vusimuzi Madonsela, duruşmada yaptığı konuşmanın başında şunları söyledi:

Güney Afrika’nın müracaatımızda bu hususla ilgili süreksiz önlemlerin belirtilmesine ait taleplerinin dikkate alınması emeliyle bu duruşmayı mümkün olan en erken tarihte düzenlediği için mahkemeye şükranlarımı sunmak isterim.

Güney Afrika, İsrail’in soykırım aksiyonlarının, kaçınılmaz olarak 1948’den bu yana Filistin halkına karşı gerçekleştirilen yasa dışı aksiyonlar dizisinin bir kesimini oluşturduğunu kabul ediyor.

Başvuru, İsrail’in soykırım aksiyonlarını ve ihmallerini, İsrail’in Gazze Şeridi’ne uyguladığı 75 yıllık apartheid, 56 yıllık işgal ve 16 yıllık kuşatma bağlamında daha geniş bir çerçeveye oturtuyor.

“Filistin’deki şiddet ve yıkım 7 Ekim 2023’te başlamadı”

Güney Afrika Adalet Bakanı Ronald Lamola ise şu tabirleri kullandı:

Filistin halkına elimizi uzatırken, bunu insanlığın bir modülü olduğumuzun şuurunda olarak yapıyoruz. Bunlar, kurucu liderimiz Nelson Mandela’nın sözleriydi. Mahkemeye bu ruhla yaklaşıyoruz.

Filistin’deki şiddet ve yıkım 7 Ekim 2023’te başlamadı. Filistinliler, son 76 yıldır ve 7 Ekim 2023’ten bu yana her gün sistematik baskı ve şiddete maruz kalıyor.

İsrail, Gazze Şeridi’nde en az 2004’ten bu yana hava alanı, karasuları, kara geçişleri, su, elektrik ve sivil altyapının yanı sıra kilit hükümet fonksiyonları üzerinde denetim uygulamaya devam ediyor.

Lamola, İsrail’in 7 Ekim saldırısına reaksiyonunun “çizgiyi aştığını” kelamlarına ekledi.

Filistin destekçilerinden ICJ önünde gösteri

İsrail’e yansılarını lisana getiren göstericiler, ellerinde Filistin bayraklarıyla Memleketler arası Adalet Divanı binası önünde toplandı.

İsrail ayırt etmeden öldürdü

Güney Afrika’nın davasını temsil eden avukat Adila Hassim, aldığı kelam kapsamında şu sözleri kullandı:

Bu dava, Soykırım Mukavelesi’nin önsözünde tabir edildiği üzere, ortak insanlığımızın özünü vurguluyor.

Güney Afrika, İsrail’in soykırım tarifine giren aksiyonlarda bulunarak mukavelenin 2. unsurunu ihlal ettiğini ileri sürüyor. Aksiyonlar, soykırım sonucunun çıkarılabileceği sistematik davranış kalıplarını gösteriyor.

İsrail haftada 6 bin bomba kullandı. İnançlı olduğunu belirttiği Gazze’nin güneyine en az 200 sefer 907 kg bomba attı. Kimse ayırt edilmedi. Yeni doğmuş bebekler bile. BM yetkilileri, burayı çocuklar için bir mezarlık olarak tanımladı.

Filistinliler sistematik olarak yok edildi

Daha sonra, kelam konusu ülkeyi temsil eden ikinci avukat Tembeka Ngcukaitobi, bir konuşma yaptı:

Güney Afrika, İsrail’in Gazze’deki Filistinlilere yönelik soykırımına dikkat çeken tek ülke değil. 15 BM özel raportörü ve 21 BM çalışma kümesi üyesi, Gazze’de yaşananların, soykırımı yansıttığı konusunda ihtarda bulundu.

Gazze’deki Filistinlilere yönelik soykırım niyeti, İsrail’in askeri saldırısının yürütülme halinden açıkça görülüyor. Birebir vakitte aile meskenlerini ve sivil altyapıyı gaye alarak Gazze’nin geniş bölgelerini yerle bir etme durumu mevcut.

Gazze’deki Filistin nüfusunun yüzde 1’i, sistematik olarak yok edildi.

Nükleer silah kullanımını savundular

İsrail meclisinde soykırım telaffuzunun yaygın olduğunu anlatan Ngcukaitobi, şöyle devam etti:

Knesset üyeleri tekraren Gazze’nin yok edilmesi, dümdüz edilmesi, silinmesi ve ezilmesi tarafında davette bulundu. Gazze’de hiç suçsuz olmadığını tekraren ileri sürdüler.

İsrailli milletvekilleri zalimce havadan bombalama davetinde bulunurken, kimileri nükleer silah kullanımını savundu.

Güney Afrika’nın talep ettiği tedbirler

Güney Afrika, 29 Aralık’taki yazılı müracaatında, mahkemeden İsrail aleyhine 9 ihtiyati önlem kararına hükmedilmesini talep etti.

Güney Afrika’nın istediği ihtiyati önlemler ortasında İsrail’in, Gazze’deki askeri operasyonları derhal durdurması, Filistinlilere yönelik soykırımın önlemesi için gerekli önlemleri alması, yerlerinden edilenlerin konutlarına dönerek kâfi besin, su, yakıt, tıbbi ve hijyen gereçleri, barınak ve giysi dahil olmak üzere insani yardıma erişimlerini sağlaması yer alıyor.

Soykırıma karışanlar için ceza istiyorlar

Ayrıca, soykırıma karışanların cezalandırılmaları için gerekli adımları atması, soykırımın kanıtlarını koruma etmesi ve verilen önlemleri uyguladığına ait Divan’a tertipli rapor sunması yer alıyor.

Uluslararası Adalet Divanı, BM muahedeleri ile milletlerarası mutabakatlara husus problemlerin tahlili konusunda BM yargı organı olarak misyon yapıyor.

İsrail’e karşı açılan dava

1948 tarihli BM Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Mukavelesi’nin 9. unsuru uyarınca, bir devletin kontratın hususlarını ihlal etmesi durumunda, mukaveleye taraf rastgele bir devlet, ihlalci devlet aleyhine ICJ’de dava açabiliyor.

Güney Afrika Cumhuriyeti, İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze’de işlediği fiillerle Soykırımın Mukavelesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle 29 Aralık’ta ICJ’de dava açarak İsrail aleyhine ihtiyati önlem kararı alınmasını talep etti.

Güney Afrika, durumun aciliyeti sebebiyle ICJ’den önlem kararına hükmetmesini talep ederken duruşmaların tamamlanmasının akabinde Divan, tarafların beyanlarını ve kanıtlarını inceleyerek karar için müzakerelere başlıyor.

Kararının açıklanması için yargıçları bağlayan bir son tarih bulunmamakla birlikte, Divan’ın evvel yargılamalarına bakıldığından soykırım üzere aciliyet gerektiren durumlarda bu müddetin birkaç hafta olduğu görülüyor.