Gazze’yi kana bulayan İsrail hakkında soykırım davası açıldı.
Uluslararası Adalet Divanında (ICJ) açılan davanın, Başbakan Binyamin Netanyahu hükümeti aleyhine karara bağlanabileceği belirtiliyor.
Haaretz gazetesinin ine nazaran, İsrail’de soykırım davasıyla ilgilenen üst seviye hukuk uzmanı, Genelkurmay Lideri Herzi Halevi de dahil olmak üzere ordu yetkililerini, ICJ’nin Gazze’deki akınları durdurma davetinde bulunan bir önlem kararı verebileceği “tehlikesine” ait uyardı.
Söz konusu hukuk uzmanı, yetkililere Memleketler arası Adalet Divanı kararının bağlayıcı olduğunu hatırlatırken, İsrail ordusu ve Yüksek Mahkeme soykırım davasını ele almak için hazırlıklara başladı.
Bu çerçevede, bugün İsrail Dışişleri Bakanlığında bir oturum tertip edilecek.
“Soykırım davası, diplomatik izolasyon ve yaptırımlara sebebiyet verebilir”
Hayfa Üniversitesi’nden memleketler arası hukuk uzmanı Dr. Shelly Aviv Yeini, soykırım davasının İsrail’e yönelik diplomatik izolasyona, boykot ve yaptırımlara yol açabileceğini söz etti.
Yeini, Güney Afrika’nın açtığı davanın hafife alınmaması gerektiğine inandığını belirtirken, ICJ’nin milletlerarası hukuku şekillendirmede büyük tesirinin olduğunu kaydetti.
ICJ’nin kararlarının milletlerarası toplumun algısını etkilediğine değinen Yeini, “Güney Afrika’nın iddiasının” tanınmasının, İsrail’in Gazze’de soykırım yaptığı algısını güçlendirebileceğine dikkati çekti.
Yeini, İsrail’in kendisine yöneltilen suçlamaları çürüten detaylı bir karşılık vermemesi durumunda ICJ’in büyük ihtimalle İsrail taarruzlarının BM Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Mukavelesi’ni ihlal ettiği istikametinde karar vereceğini aktardı.
“Toplumsal atmosferle kanıtlanıyor”
Üniversitesi’nde milletlerarası hukuk profesörü Eliav Lieblich de Güney Afrika’nın, İsrail’in “ülkede yapılan soykırım daveti içeren açıklamaları engellemeye yönelik adım atmadığı” ve “soykırım teşkil eden aksiyonlarda bulunduğu”na yönelik iki temel savının olduğunun altını çizdi.
Lieblich, Güney Afrika’nın İsrail aleyhine ICJ’de açtığı soykırım davasının hafife alınmaması ve mümkün tesirlerinin göz gerisi edilmemesi gerektiğini vurguladı.
Soykırım hatasının ICJ’de kanıtlanması için “öncelikle yok etme niyetinin” sonra ise “sahada bu niyeti teşvik eden belli eylemlerin” ortaya konması gerektiğini belirten Lieblich, “Güney Afrika’ya nazaran (imha etme) niyeti üst seviye İsrailli isimlerin açıklamaları ve Gazze’nin (haritadan) silinmesi yahut yerle bir edilmesine yönelik toplumsal atmosferle kanıtlanıyor.” tabirini kullandı.
Lieblich, Güney Afrika’nın, Gazze’de sivillerin uğradığı yaygın ziyan ve karşı karşıya kaldığı açlığın, kelam konusu soykırım niyetini teşkil eden hareketler olduğunu savunduğunu bildirdi.
Üst seviye İsrailli yetkililerin “aşırılıkçı açıklamalarının” Gazze’deki sivil nüfusa ziyan verme niyetinin ispatı olarak görülebileceğine işaret eden Lieblich, “Genel olarak soykırım niyetini kanıtlamak zordur zira çatışmalar sırasında bu istikamette hiçbir kamu açıklaması yapılmaz.” görüşünü paylaştı.
Lieblich, “Ancak Gazze’nin (haritadan) silinmesi hakkında bu sorumsuz açıklamalar İsrail’in neden bu türlü bir niyet taşımadığını açıklamasını gerektirecektir.” yorumunu yaptı.
“ICJ’nin soykırım davasına ait kararı İsrail için bağlayıcı”
ICJ’deki soykırım davasının Tel Aviv için bağlayıcılığına vurgu yapan Lieblich, ICJ’nin yetkilerini İsrail’in taraf olduğu bir mutabakattan aldığını hatırlattı.
Hukuk uzmanı Lieblich, “Fakat bu, İsrail’in yetkisini reddettiği bir BM soruşturma kurulu ya da Lahey’deki Memleketler arası Ceza Mahkemesi değil. Bu, yetkilerini İsrail’in taraf olduğu bir mutabakattan alan Memleketler arası Adalet Divanı, hasebiyle bunu reddedemez.” değerlendirmesinde bulundu.
Uluslararası Adalet Divanı’nın bir karar ya da ihtiyati önlem çıkarması durumunda bunun derhal uygulanacağı manasına gelmediğini kaydeden Lieblich, “Ancak bir kararla hatta süreksiz bir önlemle İsrail’in soykırım yaptığı kuşkusunun varlığını saptanırsa, bunun tarihî anlatı açısından ne manaya geleceği düşünülmek zorunda. Bu nedenle de davanın kesinlikle ciddiye alınması gerekiyor.” sözlerini kullandı.
Güney Afrika, İsrail hakkında soykırım davası açtı
Güney Afrika Cumhuriyeti, 29 Aralık’ta, İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze’de işlediği fiillerle 1948 tarihli BM Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Mukavelesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle ICJ’de dava açarak İsrail için ihtiyati önlem kararı alınmasını talep etmişti.
Başvuruda “İsrail’in aksiyonları ve ihmalleri soykırım niteliğindedir, zira özel soykırım niyetiyle işlenmiştir.” tabirlerine yer verilirken, yapılan aksiyonların “Gazze’deki Filistinlileri yok etmek” maksadı taşıdığı vurgulanmıştı.
Dava, kontratın 9. unsuruna dayandırıldı
Soykırım Kontratının 9. hususu uyarınca, bir devletin kontratın unsurlarını ihlal etmesi durumunda, kontrata taraf rastgele bir devlet, ihlalci devlet aleyhine ICJ’de dava açabiliyor.
ICJ, aciliyet gerektiren durumlarda ihtiyati önlem kararına hükmederek, kelam konusu ihlallerin dava süreci sonlanana kadar durdurulmasına hükmedebiliyor.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
