İsrail’in 7 Ekim’de Gazze’de başlattığı sivil katliamda 16 binden fazla Filistinli hayatlarını kaybetti.

Bölgeyi yaaşanmaz hale getirmek isteyen, Filistinlileri atakları artırarak göçe zorlayan ve adım adım Gazze’yi eden İsrail’in memleketler arası hukuka ayrıkı tüm ihlalleri belgeleniyor.

Hollanda da İsrail’in insanlık cürümlerine ortak oldu

Bunlardan biri de, Hollanda’nın İsrail’e F-35 kesimleri satarak işlenen insan hakları ihlaline ortak olması.

Hollanda’daki “Müslüman Hakları İzleme Grubu” ismine, İsrail’e F-35 kesimleri satılarak ülkenin işlediği savaş hatalarına iştirak edildiği gerekçesiyle süreksiz hükümetin Başbakanı Mark Rutte ve iki bakanı hakkında hata duyurusunda bulunan savaş hukuku uzmanı avukat Reinout Sterk, değerlendirmelerde bulundu.

Hukuk eğitiminden sonra Hollanda donanmasında iki yıl silahlı çatışmalar hukuku alanında eğitim gören Sterk,

Bu iki yıl içinde memleketler arası insancıl hukuk ve milletlerarası ceza hukuku alanında eğitimler aldım. Sonrasında, İtalya Sanremo’daki Milletlerarası İnsancıl Hukuk Enstitüsüne ve Almanya’nın Oberammergau kentindeki NATO okulunda kurslara gönderdiler. Ondan sonra dokuz yıl daha orduda kaldım.

diye konuştu.

Sterk, Birleşmiş Milletler Mali Çok Boyutlu Entegre İstikrar Misyonunun (MINUSMA) hukuk danışmanı olarak 2015’te Mali’ye gittiğini ve memleketler arası insancıl hukukta aldığı uzmanlığına binaen, “Filistin’deki durumun milletlerarası hukukun açık bir ihlali olduğunu” kaydetti.

İsrail’in Filistinlilere yönelik akınlarında beklenen savaş cürmü işlediğine dair yaptığı ikazlara karşın hükümetin İsrail’e F-35 savaş uçağı gereçleri gönderdiğini, hasebiyle bu cürümlere iştirakten sorumlu olduğunu belirten Sterk, bu nedenle Başbakan Rutte, Dışişleri Bakanı Hanke Bruins Slot ve hamilelik sebebiyle 4 Aralık prestijiyle vazifesinden ayrılan eski Dış Ticaret ve Kalkınma ve İşbirliği Bakanı Liesje Schreinemacher hakkında ceza davası açılması için hata duyurusunda bulunduğunu anlattı.

“Savaş cürümlerinin kanıtları uzaktan da açıkça görülüyor”

Reinout Sterk, Gazze’deki akınlara ait olay yerine ve kanıtlara erişilememesi sebebiyle kesin sözlerle konuşmanın güç olduğunu belirterek

Fakat İsrail tarafından yapılan birçok milletlerarası insancıl hukuk ihlallerinin, bu aradan ve tüm kanıtlara ulaşmadan bile epey açık olduğunu düşünüyorum.

ifadelerini kullandı.

İsrail’in Gazze’deki sivillerin bulunduğu hayat alanlarını ve binaları bombaladığını hatırlatan Sterk, “Uluslararası insancıl hukukta sivil zayiatı her ne kadar yasaklanmasa da askeri bir kumandan olarak orantılılık testi yapmanız gerekir.” dedi.

Sterk, bir maksada yapılan hücumdan evvel meydana gelebilecek sivil kayıplarının da hesaplanması gerektiğine işaret ederek, akın sonucundaki sivil kaybı, askeri yarardan fazlaysa bu atağın “orantılılık ilkesi”ne aykırı düşeceğini söyledi.

“İsrail memleketler arası insancıl hukuku açıkça ihlal ediyor”

İsrail’in sivil alanlara, mülteci kamplarına ve hastanelere yaptığı hücumların münasebeti olarak Hamas kumandanlarını göstermesi, bombalamalarını bu sebeple yapması ve savaş hukukuna uygun olduğu halindeki savunmalarının geçerli bir tüzel argümana dayanmadığını vurgulayan Reinout Sterk, şöyle devam etti:

Gazze’deki tüm bu konutlara yönelik hücumların her birinde Hamas kumandanlarını gaye aldığını söyleyemezsiniz. Tüm bu taarruzlarda elde edilebilecek mümkün askeri avantajın sivil zayiatının önüne geçeceğine inanmıyorum.

İsrail’in orantılılık değerlendirmesini dikkate almadığını belirten Sterk, İsrail’in memleketler arası insancıl hukuku açıkça ihlal ettiğinin altını çizdi.

Avukat Sterk, “Savaş cürümleri kanıtları uzaktan da açıkça görülüyor ve orantılılık prensibinin ihlali bunlardan yalnızca biri, daha öbür ihlaller de var.” dedi.

“Amaç, askeri teknolojileri ve modülleri İsrail ordusuna teslim etmelerini engellemek”

Sterk,

Hollanda hükümeti İsrail’e istihbarat ve en azından şu anda jet uçaklarının modüllerini sağlıyor. Yani Hollanda hükümeti, İsrail hükümetine askeri teçhizat ve askeri bilgi sağlıyor ve İsrail’in bu formda memleketler arası insancıl hukuku ihlal ettiği açık olduğuna nazaran, Hollanda hükümeti bu ihlallere yardım ve iştirak ediyor.

diye konuştu.

Amacının, İsrail’e bu formda yapılan dayanağın hukuken cezalandırılabilir bir aksiyon olduğunu kamuoyuna göstermek olduğunun altını çizen Sterk, şunları kaydetti:

Hollanda Başbakanı, Hollanda Dışişleri Bakanı ve Hollanda Dış Ticaret Bakanı aleyhine açılacak davanın hedefi elbette onları mahpusa atmak değil. Maksat, bu askeri teknolojileri ve askeri modülleri İsrail ordusuna teslim etmelerini engellemek. Böylelikle, milletlerarası insancıl hukuk ihlallerine katkıda bulunmayız ve bu yasa dışı işlere katkıda bulunmayız.

“Hollanda hükümeti, İsrail’e silah sağlamanın inançlı olmadığını bilmeliydi”

Avukat Sterk, İsrail’e silah tedarikine devam edilmesi durumunda, Hollanda hükümeti yetkililerinin İsrail’in savaş kabahatlerinden sorumluluklarının doğabileceği konusunda uyarıldığını aktardı.

Hollandalı yetkililerin, İsrail’in milletlerarası hukuku ihlal ettiğini bilmeleri gerektiğini gösteren en az üç noktanın olduğunu vurgulayan Sterk, şöyle devam etti:

En sonuncusu, az önce söylediğim üzere, İsrail’in yaptığı tüm bu yıkımın manzaraları, ambulansların, sıhhat işçisinin ve hastanelerin maksat alınması. Oburu, Gazze Şeridi’nin abluka altına alınması ve Gazze’ye hiçbir ekipmanın girmemesi de milletlerarası insancıl hukukun açık bir ihlali.

Sterk,

Ancak bundan evvel, Hollanda hükümeti zati kendi yetkilileri tarafından, hukuk departmanı tarafından İsrail’in ihlalde bulunma riskinin çok yüksek olduğu konusunda uyarılmıştı. Bu sebeple, Hollandalı yetkililerin bilmesi gerekiyordu.

ifadelerini kullandı.

İsrail’in, 7 Ekim’den öncesinde de hukuka riayet etmediğinin ve umursamadığının açık olduğunu anlatan Sterk,

Çünkü Batı Şeria’daki yerleşimcilerin yıllardır, Filistinlilerin topraklarını çaldığını görüyoruz. İsrail hükümeti bunu yalnızca bilmekle kalmıyor, aslında destekliyor.

dedi.

Sterk,

Bu açıdan bakıldığında İsrail hükümetinin Filistinlilerin haklarını hakikaten umursamadığı epey açık. Bu yüzden Hollanda hükümeti, İsrail hükümetine silah sağlamanın inançlı olmadığını esasen bilmeliydi.

diye konuştu.

“Amerikan siyasetlerini takip etmek Hollanda’nın ekonomik çıkarlarına hizmet ediyor”

Sterk, İsrail’in hukuk ihlallerini öngörmesinin gerekmesine ve bu hususta uyarılmalarına karşın Hollanda hükümetinin İsrail’e F-35 modülleri göndermesinin münasebeti olarak şunları söyledi:

Bence, Amerikan çıkarlarını ve Amerikan siyasetlerini takip etmek Hollanda’nın ekonomik çıkarlarına hizmet ediyor, bu sebeple gönderdiklerini düşünüyorum.

Sterk, Hollanda’nın İsrail’e karşı ABD’yle benzeri tavır göstermesini şöyle kıymetlendirdi:

“Asıl emel, Hollanda hükümetinin savaş cürümlerine yardım ve iştirak ettiğini duyurmak”

Rutte ve başka bakanların ceza alma ihtimaline ait de Sterk şunları söyledi:

Umarım, bölge savcısının dava açmasını kabul eder ancak emel bu insanları (Rutte ve bakanlar) parmaklıklar gerisine tıkmak değil. Asıl emel, Hollanda hükümetinin savaş cürümlerine yardım ve iştirak ettiğini duyurmak ve insanların İsrail’in Filistinlilere karşı yürüttükleri savaşın yanlış olduğunu düşünmeye başlamalarını sağlamaktır.

Sterk, insanların Rutte ve bakanlara açılan ceza davasının muvaffakiyete ulaşma ihtimalini düşük gördüklerini belirterek Hollanda’da bulunan iklim savunma örgütü ‘Milieudefensie’ tarafından Shell firmasına ve Urgenda Vakfı tarafından Hollanda devletine karşı açılan davaların da başta başarılı olmayacağı düşünülmesine rağmen davacı kümelerin kıymetli sonuçlar elde ettiğine dikkati çekti.

Sterk,

Kimse başta onlara bir baht vermedi fakat kazandılar. Bu, şunu kanıtlıyor; uygun argümanlarınız ve düzgün bir hukuksal desteğiniz varsa kazanabilirsiniz. Ben, âlâ bir tüzel desteğimiz olduğuna inanıyorum. Yeterli argümanlarımız var, bu yüzden aslında kazanacağımızı düşünüyorum.

diye konuştu.

“Kanıtlar çok açık”

Sterk,

Sosyal medya aracılığıyla tüm bu görüntüleri izleyebilirsiniz. Kanıtlar bu aradan bile görünür durumda. Hukuku biliyorsanız, dünyanın öbür ucundan bile hukuku ihlal ettiklerini çok net bir halde görebilirsiniz.

ifadelerini kullandı.

Sterk, şöyle devam etti:

İsrail ordusu okulları, mescitleri, birkaç sefer mülteci kamplarını, ambulansları, sıhhat çalışanını amaç aldı ve ayrıyeten sanırım iki farklı olayda nüfusun ağır olduğu bölgelerde fosfor bombası kullandılar ki bu, açıkça yasaklanmıştır.

Davayı “Müslüman Hakları İzleme Grubu” ismine açtığını kaydeden Sterk, “Ayrıca dava dilekçesini imzaya açık tuttuk. Şu anda 6 binden fazla kişi imzaladı ve hala imzalanmaya devam ediyor” dedi.

Sterk, Bölge Başsavcılığının ceza davası için şikayet dilekçesinin sürece alındığını ve yetkilileri hakkında dava açılıp açılmamasına karar vereceklerini kendisine ilettiğini aktardı.

Başsavcılığın ya Rutte ve bakanlar hakkında ceza davası açılmasına müsaade vereceğini ya da kabahat duyurusunun reddedileceğini söz eden Sterk, savcılığın kararının “dava açılamayacağı” istikametinde olması durumunda, itiraz yolunun açık olduğunu vurguladı.

“Hollanda halkı Musevilere olanlardan ötürü suçluluk hissediyor”

Hollanda medyasının Rutte ve bakanlar aleyhine yaptığı müracaata şimdi kâfi ilgiyi göstermediğini kaydeden Sterk, bunun nedeni olarak, şu değerlendirmeyi yaptı:

Bence, bunun (İsrail’in desteklenmesi) nedeni, Hollanda halkının büyük bir kısmının Holokost ve İkinci Dünya Savaşı sırasında Avrupa’daki Musevilerin başına gelenlerden ötürü hala büyük bir suçluluk duyması. Bunun sonucunda Hollandalılar, Musevilere ve buna paralel olarak İsrail’e karşı konuşmakta çok isteksizler ki bunun çok ironik ya da karanlık bir sonucu var. Bu sonuç, bu türlü yaparak bir kere daha, büyük bir vahşete gözlerimizi kapatıyor olmamız.

Sterk’in ceza davası açılması tarafındaki müracaatına ek olarak Hollanda’da; Oxfam Novib, Milletlerarası Af Örgütü, PAX ve The Rights Forum üzere insan hakları örgütleri, İsrail’e F-35 modüllerinin ihracatının, İsrail’in Gazze’de işlediği “muhtemel savaş suçlarına” Hollanda’nın ortak olması manasına geldiği gerekçesiyle Hollanda hükümetine karşı hukuk mahkemelerinde açtığı davanın duruşmaları 4 Aralık’ta görüldü.