Atlar, evcilleştirilmelerinden itibaren çoğunlukla ağır yükleri taşıyabilecek doğrultuda bir evrim sürecinden geçti.
Bu nedenle yaklaşık 700 kilogramın üzerinde olan atlar, bu cüssenin üzerine eklenen yükleri taşıyabilmek için epey iri kemik yapısına sahiptir.
ATLARIN TARTISI YÜKLERLE BİRLİKTE 1 TONA ULAŞABİLİYOR
Atlardaki kemik kırılmalarının tedavisi ve güzelleşme süreci ise kedi, köpek üzere küçük hayvanlara yahut insanlara kıyasla çok daha çetin bir süreçtir. Atların bedenindeki 205 kemiğin 80 tanesi bacaklarında bulunmaktadır. Çok sayıda eklem, kemik, ligament, tendon, kıkırdak, vb. kesim bir ortaya gelerek, atları meşhur ve kullanışlı kılan suratlarını mümkün kılar. Atlarda meydana gelen bacak yaralanmalarının büyük bir kısmı ön ayaklarda meydana gelir; zira yükün %60-65 civarını ön iki ayak taşımaktadır.
Çatlamasına karşın kesimlere ayrılmayan bir kemiğin tedavisi nispeten kolaydır. İki modüle ayrıldıysa ve deride açık bir yaraya neden olduysa tam kırık gerçekleşmiştir. Daha fazla kesime ayrıldıysa kesimli kırık gerçekleşmiştir.
ATLARIN ACI ÇEKMEMESİ İÇİN VEFAT YOLU TERCİH EDİLİYOR
Kendi ağır gövdelerine ek olarak üzerlerine binen insan ve yüklerin de yükü ile, kırılmış yahut çatlamış bir kemiğin tam manasıyla güzelleşmesi çok zordur. Bu nedenle birçok durumda ayağı sakatlanan bir at, sahibine yük olmasın diye öldürülmektedir.
Bu kadar ağır bir hayvan, istikrarını sağlayabilmek için dört ayak üzerinde durmaya çalışacağı için refleks olarak kırık ayağının üzerine basacaktır, bu da kırığın daha da kötüleşmesine neden olacaktır. Halbuki kedi ve köpek üzere hayvanlar üç ayak üzerinde durabilirler, ne yazık ki atlar bununla baş edemez.
Hasar alan bölgeye yük binmemesi gerekir ama atlarda bunun sağlanması epeyce güçtür. Haftalarca yatabilmeleri mümkün değildir. Düzgünleşme sürecinde at, tartısını öbür üç bacağına vereceği için sağlıklı toynaklarına fazla yük binecektir, bu da enfeksiyon oluşma riskini artıracaktır.
ATLAR SİLAHLA DEĞİL İĞNE İLE ÖLDÜRÜLÜYOR
Çoğu kovboy sinemasında yaralanan atın silahla öldürülmesi bir klişe haline gelmiş olsa da, günümüzde tedavi imkanının bulunmadığı durumlarda atlar için enjeksiyon iğneleri ile ötenazi uygulanmakta. Atların bacak kırığı tedavisi hâlâ sıkıntı olsa da çağdaş tıp sayesinde geçmiştekine kıyasla mevt oranının azaldığını belirtelim. Tedavi edilemeyecek kadar önemli bir kırık olduğu görülürse ve iki başka veteriner doktor hemfikir olursa iğneyle uyutma tercih edilebilir.
