Hürriyet müellifi, Havacılık uzmanı duayen gazetesi Uğur Cebeci’nin, İstanbul Havalimanı ile ilgili köşesi

2024 ve sonrası İstanbul Havalimanı için çok ağır olacak. Büyüme suratı zarurî olarak artacak. Yeni yatırımlar birbirini kovalayacak. Sanırım gelecek 5 yıl içinde dünyanın birçok büyük havalimanına baş tutacak.

UZUN vakittir İstanbul Havalimanı’nda yolcu olmanın dışında şöyle bir dolaşma imkânı bulamamıştım.

İGA’nın Kurumsal Bağlantı Yöneticisi Gökhan Şengül geniş bir bilgilendirme çeşidi yaptırdı. Üstelik pek konuştuğunu görmediğim vekaleten CEO Selahattin Bilgen de bize katıldı. Tanışmakta biraz gecikmiştim. Fakat izliyordum. Sonuçta bu genç adam her mevzudaki hakimiyetini, sohbetimizin her basamağında gösterdi.

Manzara şuydu: İstanbul Havalimanı artık kabına sığmıyordu. Koridorlarında yolculardan adım atarken boşluk yok denecek kadar azdı. Hele uçuşların ağır saatlerinde bu durum daha da artıyor. Yeme-içme alanları, duty free bölgeleri daima yolcularla doluydu. Birçok eleştirime karşın gelinen nokta bir muvaffakiyete dönüşüm öyküsüydü.

Üç pistte de daima hareket vardı. İki pistte paralel inişler beni çok heyecanlandırıyordu. Gelecekte bu, üçlü olacak. Baktım ki doğu-batı tarafında dördüncü pistin inşaatı çoktan başlamış. Müddeti 36 ay. İnşaatın bitimi için 24 ay daha var. 09/27 tarafında. 3050 metre uzunluğunda olacak. Etrafındaki alanlarla genişliği 75 metreye kadar çıkacak. Sonra iki pist daha. altı pist olacak. Sonra yeni bir terminal binası daha yapılacak. Yatırımın ucu bucağı yok. Birçok yeni üniteler kurulacak, devreye alınacak.
YOLCU SAYISI DORUKTA

2019 yılı iç ve dış sınır toplam yolcu sayısı 52 milyon 748 bin olarak gerçekleşmişti. Bu sayı nisan-aralık ayları ortasını kapsıyor. 2023 yılına geldiğimizde bu sayı 76 milyon 525 bin 346’ya çıkmış. Bunun 18 milyondan biraz fazlası iç çizgi, 58 milyondan fazlası da dış çizgi yolcusu. Açıldığı günden bu güne kadar 250 milyondan fazla yolcu İstanbul Havalimanı’nı kullanmış. 2024 amacı ise 85 milyon yıl/yolcunun üzerinde. Bana nazaran bir talihsizlik olmazsa 90 milyona bile yeterlice yaklaşabilir.

Şu anda İstanbul Havalimanı’na 101 uçak şirketi sefer yapıyor. Bu sayı da 2024 içinde 110’u aşacak üzere görünüyor. Yeni gelecek hava yolu şirketlerinin isimleri açıklanmıyor. Pazarlamacılar kesin kontratlara ulaşmadan bunları söylemeyi hakikat bulmuyorlar. Ayrıyeten 2024 yılında toplam 530 binden fazla uçuş hedefleniyor.

YATIRIMLAR YILI OLACAK

Havalimanı birçok mükafatın sahibi. 40 milyon yolcudan fazla kapasiteli Avrupa havalimanları ortasında en üst sıralarda. Yeme içme konusunda dünyanın en âlâ ikincisi. Alışveriş konusunda dayanılmaz bir yelpazeye sahip. Yakın gelecekte Avrupa’da hiçbir havalimanın İstanbul’un önünde durabileceğini sanmıyorum. Yük olarak şikâyet edilen uçakların taksi müddetlerinin uzunluğu giderek kısalıyor. Bunun için havayollarından, DHMİ’ye kadar bütün taraflar çalışıyor. En kestirme yollar hesaplanıyor. Sıkıntılı meteorolojik vakitlerden tutun da, bir pistin bir nedenle kapanması ile hazırlanan senaryolara kadar konuşulup, tartışılıyor. Uçakların takside bölge geçişlerinde artık kule daha süratli frekans değişimini verebiliyor. İşlettikçe dersler alınıyor. Bu kadar büyük bir havalimanında bu mühletler 10 dakikaya falan aslında düşemez ancak 1 dakikalık kısaltma bile taraflara büyük vazifeler veriyor.

2024 ve sonrası İstanbul Havalimanı için çok ağır olacak. Büyüme suratı mecburî olarak artacak. Yeni yatırımlar birbirini kovalayacak. Sanırım gelecek 5 yılda dünyanın birçok büyük havalimanına baş tutacak. Yeni pistler, yeni terminal binası yakındır.
YOLCULAR YEMEKLERDEN MEMNUN

İGA Lounge’nin yeni konsept lezzetli yemekleri de ünlü şef Çiğdem Seferoğlu’nun dokunuşları ile sunuluyor. İzledim. Yolcular bu salonu kullanmaktan çok memnun. Uzun uçuşlara giden yolcuların bir kısmı burada yemeklerini yiyorlar ve uçakta uyumayı tercih ediyorlar. Sıhhate ziyanı kesin lakin sigara içme alanına salondan ulaşma ayrıcalığı değerli bir tercih oluyor.

AYDA 110 BİN YOLCU KULLANIYOR

İGA’nın özel yolcu salonu (Lounge) kabına sığmaz olmuş. Devasa bir salon. Ayda 110 binden fazla yolcu burayı kullanmaya başlamış. Önümüzdeki vakitlerde büyütülmesi için projeler hazırlanıyor.

Yeme, içme, otel üzere işlerin en doruğunda TUM şirketi var. Onun başında da CEO Sadettin Yavuz sistemi yönetiyor. TAV’da çalıştığı yıllarda BTA ismiyle havalimanlarından taşan dev bir yiyecek fabrikası kuran Yavuz, İstanbul Havalimanı’nda 34 bin metrekarelik yeme-içme alanında 52 farklı marka ile 105 ünitede 24 saat hizmet sunuyor. Yardımcısı Kazım Çil her an bütün üniteleri dolaşarak denetliyor.

TAV’dan İGA’ya transfer olan Sadettin Cesur’un yönettiği ikinci şirketin ismi da TRU. Ağırlama Hizmetleri ve Parekende Kümesi Otel İşletmeleri, kent operasyonları üzere üniteleri üsleniyor. Yeni projelerin süratle hayata geçirilmesine çalışılıyor.

RAKAMLARLA İSTANBUL HAVALİMANI TURU

Toplam Proje Alanı: 76.5 milyon m2

Proje Yatırım Bedeli: 10.2 milyar Euro

Hava Trafik Denetim Kulesi: 6085 m2 alanında, 90 metre yüksekliğinde

Yıllık Yolcu Kapasitesi: Faz-1’de 90 milyon /yıl yolcu. Tüm fazlar tamamlandığında150 yıl/milyon yolcuya çıkacak.

ATM (İniş/Kalkış) Kapasitesi: 3 bağımsız paralel pist ile 120 ATM/saat

Terminal Binası: 1.37 milyon m2

Duty Free Alanı: 55.000 m2 (*

Yeme & İçme Alanı: 32.300 m2

Reklam Alanı: 41.000 m2

Özel Yolcu Salonu: 22.000 m2

Check-in Noktası: 566 adet

Asansör, Yürüyen Bant ve Yürüyen Merdiven Sayısı: 665 adet

Pasaport Denetim Noktası: 228 adet

Terminal Giriş Kapısı: 7 adet

Bekleme Koltuğu: 20.000 adet

Yolcu Biniş Köprüsü Sayısı: 143

Toplam Uçak Park Durumu: 371

Bagaj Konveyor Uzunluğu: 42 km

Katlı Otopark Araç Kapasitesi: 18.000

Açık Otopark Araç Kapasitesi: 22.000

Elektrikli Araç Şarj Ünitesi: 10 adet

Toplam Kargo Alanı: 1.375 milyon m2

VEKALETEN CEO LAKİN ASİL ÜZERE YÖNETİYOR

İGA yani İstanbul Havalimanı İşletmesinin başında genç, dinamik bir adam var. Selahattin Bilgen. Aslında para işinden geliyor. Uzun müddettir şirket içinde CFO olarak misyon yapmış. Lakin havalimanı idaresini de öğrenmiş. Her mevzuya hakim olabilmek için muhakkak ki çok çalışmış.

Hemen her soruya süratle karşılık veriyor, yüksek ikna kabiliyetini her kademede kullanıyor. Örneğin muhtemel bir zelzelede havalimanının nasıl etkileneceğini sordum. Sismik izolatörlerin neden olmadığını sordum. Yanıtı çok açıktı. Dedi ki: “Bize finans sağlayan milletlerarası kuruluşlar her aşamamızı denetliyorlar. Yapısal bu türlü bir risk görseler para vermezlerdi. Ayrıyeten o denli bir inşaat tekniği kullanıldı ki, akılda bir soru bırakmayacak biçimde çalışıldı.”

İŞTE ONUN HİKÂYESİ

Selahattin Bilgen, 1981 yılında İzmir’de doğmuş. 2003 yılında Bilkent Üniversitesi İktisat Bölümü’nde lisans eğitimi almış, Boğaziçi Üniversitesi’nde İşletme Yüksek Lisansı yapmış. Evli ve iki çocuk babası.

Ocak 2018’den, Eylül 2023’e kadar, yani İGA İstanbul Havalimanı bünyesinde kurulan şirketlerin mali işler genel müdür yardımcılığı (CFO) misyonunun öncesinde, 2003–2018 yılları ortasında kurumsal bankacılık, kurumsal finansman ve proje finansmanı üzere alanlarda çalışmış, Cengiz Holding finans koordinatörlüğü, Unicredit Türkiye finansal danışmanlık yönetici yöneticiliği, Yapı ve Kredi Bankası kurumsal proje finansmanı yöneticiliği vazifelerinde bulunmuş. Bilgen, Eylül 2023’ten bu yana ise İGA İstanbul Havalimanı CEO Vekili misyonunu yürütüyor.

Bugüne kadar Türkiye’de gerçekleştirilen en büyük proje finansmanı ile finanse edilen İGA İstanbul Havalimanı projesinde, ilgili finansmanın sağlanmasında ve refinanse edilmesinde değerli vazifeler üstlenen Bilgen, Memleketler arası Havalimanları Kurulu ACI Europe İdare Konseyi Üyesi. Ve vekaleten lafına da hiç takılmıyor.

ELEKTRİK ESKİŞEHİR’DEN GELECEK

İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş. tarafından Eskişehir’de kurulacak olan GES (Güneş Güç Santralı) projesinin 2024 yılı sonunda operasyona geçmesi bekleniyor. Bu gerçekleştiğinde bütün havalimanı kendi elektriği ile çalışacak.Tam 3.070.218 m2 alanda kurulacak olan 199.32 MWe gücündeki lisanssız GES (Güneş Güç Santralı) projesinin 2024 sonunda operasyona geçmesiyle yıllık 340.446.833 KWh/yıl güç üretimi planlanıyor. Yatırım maliyeti 250 milyon dolar olan proje kapsamında 530 bin adet 550W’lık LV panel, 44 merkezi İnverter ünitesi, iki adet 100/125MVA trafo ve şalt alanı ile 400KV ENH konseyimi gerçekleşecek. İstanbul Havalimanı’nın iki ortağının (Kalyon-Cengiz) da daha evvel gerçekleştirdikleri güneş gücü konusunda devasa yatırımları var.