FOYA ne demek biliyor musunuz?
Kelimelerin kökenini araştırmaya, öğrenmeye bayılırım.
Öyle çok şey anlatırlar ki!
Örneğin “ÖG”…
Eski Türkçe’de “ANNE” demek. “ÖKSÜZ” de esasen buradan geliyor: “ANNESİZ”.
Peki ya “ogul / ögul”?
Tahmin edebileceğiniz üzere “anneden olan / doğan” demek.
İyi de anneden yalnızca erkek çocuk mu doğar ki OĞUL sözcüğü yalnızca onlar için kullanılıyor?
Elbette hayır!
Belli ki eski Türkler OGUL sözcüğünü kız erkek ayırt etmeden ÇOCUK / EVLAT olarak kullanıyordu. Sonra her nedense (!) kız çocuklar ve doğal genel olarak bayanlar yok sayılmaya başladı.. Sözcük de günümüze “erkek evlat” olarak ulaştı.
Nasıl! Tek bir sözcük insanı nerelere götürüyor, tarih kitaplarının görmediği gerçeği ne kadar açık anlatıyor, değil mi!
Gelelim “foya” sözcüğüne:
“Kuyumculukta elmasın parıltısını artırmak için taşın altına konulan çok ince gümüş yaprak..”
İşte o yaprağı çıkartınca altının da “foyası çıkıyor”.
*. *. *
Ekonomi Gazetesi’nden Maruf Buzcugil de TÜİK’in foyasını meydana çıkartmış. Üstelik enflasyon üzere en yakıcı, münasebetiyle en çok konuşulan başlıkta.
Diyor ki haber; “TÜİK’in hesaplamalarına nazaran yüzde 64,7 olan 2023 tüketici enflasyonu vatandaşlarca yüzde 129,4 dolayında hissedilebiliyor.”
Makas çok açık: TÜİK’İN ÖLÇTÜĞÜ ENFLASYON YÜZDE 64,7 ALGILANAN ENFLASYON İKİ KATI.
Vatandaşın “enflasyon olduğundan daha düşük açıklanıyor” yakınması kurumun dikkatini (nihayet) çekmiş. Ve bir anket yapılmış.
Ölçülen enflasyon ile algılanan enflasyon ortasındaki muazzam fark da o denli ortaya çıkmış.
“Algı” dediklerine bakmayın. “Algılanan” yerine “yaşanan” sözünü koyun. Sonra da FARKI nasıl açıklıyorlar, ona nazaran okuyun.
Ankete ve buna dair çalışmalara nazaran bunun nedeni, “tüketicilerin gelir düzeylerinin, harcama kalıplarının ve tüketim alışkanlıklarının bireyden şahsa farklılık göstermesi” imiş.
Örneğin, bebeğiniz mi oldu? Yeni bir harcama kaleminiz var demektir. Dahası, bebek bezindeki artış sizin algınızı oluşturuyormuş. Ya da diyelim ki, maalesef bir türlü bırakamadığınız -zamsız günü geçmeyen- sigara fiyatları.. Yalnızca bu kaleme bakınca bile vatandaşı enflasyon oranına inandıramıyormuşsunuz.
*. *. *
Ben iktisattan anlamıyorum. Ancak her vatandaş üzere iliğime kadar hissedip yaşıyorum.
Yaşadıklarımdan ve okuduğum haberden yola çıkarak şu sonuca vardım:
* Bilhassa İstanbul, Ankara üzere kentlerde yaşıyorsanız günde 1’den fazla ulaşım aracına binmeyeceksiniz. Bilet fiyatı algınızı coşturmanın manası yok. Ayrıyeten yürümek iyidir!
* Yeniden büyük kentlerde yaşayanlardansanız kiracı olmayacaksınız. Mesken alacak durumunuz mu yok! Bu sizin probleminiz, TÜİK’in değil.
* Enflasyon sepetindeki dengeyi bozmayacaksınız. Mesela sepetinize durup dururken çocuk bezi, maması üzere yeni eserler eklemeyeceksiniz. Şayet sülaleniz Osmanlı Sarayı’na dayanmıyorsa, büyük büyük babanız ibrikçibaşı falan değilse aslında çocuk yapmayacaksınız. Siz kuruyacağınıza, sülalenizi kurumaya bırakacaksınız.
* Mümkünse TÜİK bültenlerine abone olacaksınız. Bu sayede hangi hususların fiyatının -tabii ki hiç artmaması kelam konusu değil ama- az / minnacık / TÜİK ile uyumlu oranda arttığını öğrenecek.. Ve bir sonraki duyuruya kadar onları tüketeceksiniz. Mesela, 2023 enflasyon karnesinde en düşük oran doğalgaz ve ayakkabı mı? Doğalgazı sonuna kadar açıp ayakkabı almaya koşacaksınız. Ancak sakın ha hasta olmayacaksınız.. Olsanız da hastaneye gitmeyecek, hele zinhar ilaç almayacaksınız.
* Dışarda yemek yemeyi unutacaksınız. Gerçi bayan ve genç iseniz bir erkeğin sizi yemeğe götürüp hesabı ödemesine müsaade verebilirsiniz. Buket Aydın o denli yapıyormuş mesela.
* İçerde, yani konutta yediklerinizi de -ayda bir tüketmenizde sakınca olmayan et, tavuk üzere eserlerden kelam ediyorum- “kocam beyefendi neler de neler almış” diye toplumsal medyada paylaşacaksınız ki Reis’in içi rahat etsin.
* Özetle ey sevgili yoksullar, iktidar size yaşanılır bir hayat sunmuyorsa siz ona ve elbette TÜİK’e nazaran yaşayacaksınız!
*. *. *
Ah, “FAKİR” demişken!
Özlemişim sizlere seslenmeyi. Medya Mahallesi’nde bir gün söyleyecek oldum ne klipler ne komiklikler ürettiniz.
Başta gülüyordunuz tahminen.
Sonra “FASFAKİR” düzeyine ulaştığımızda, baktım ki gülen de yok klip üreten de..
Doğrusu hakikaten de gülecek hal kalmadı kimsede.
Hele gençlere bakınca!
Sosyal medya iktidarın, bilhassa -farklı nedenlerle de- MHP’nin amacı ya. İzleyince anlıyorsunuz. Türkiye orada akıyor! Bütün gerçekliğiyle!
Bir yanda hayal ettikleri her şeye ulaşıp yaşayan gençler..
Diğer yanda sevdiğiyle bir çay içecek kuruşu olmayan fasfakirler..
Uçurum açıldıkça “alttakiler” nasıl savruluyor bir bilseniz!
Marka bir çanta ya da son moda tırnaklar uğruna karanlık alemlere karışıp ufalanan genç bayanlar..
Geleceği kimbilir nasıl hayal etmiş lakin sonunda “vale” olmaktan öbür yol bulamamış delikanlılar..
“Başımı da örttüm, üç de çocuk doğurdum. Lakin ben de artık yaşamak istiyorum” diye meskenden kaçan bayanlar..
En acıklısı de, “kapılanmak” dışında yol bulamayıp uyuşturucu ticaretine yahut “iş bitiren çetelere” yazılan genç adamlar.
*. *. *
Yerel seçimler yaklaştıkça.. İstanbul üzere Reis’in en çok ehemmiyet verdiği kente Murat Kurum’dan oburunu bulamayınca.. Emekliye artırım oranı ALGININ AYARINI DÜZGÜNDEN DÜZGÜNE BOZUNCA..
Saray pek hareketlenmiş: Ne yapmalı da küsen seçmeni geri kazanmalı..
Ayasofya kartı çoktan masaya kondu. Hatta geri alınıp, 1000 liraya yakın bilet fiyatıyla müze unvanına geri döndü.
Uzaya adam göndermek pek afili bir projeydi. Lakin muhakkak ki aç karnına ilgi çekmemişti.
Seçime üç beş kala emekliye bir kesim daha para için bütün ceplere hamle edildi. Fakat.. Bunun “ama”sı yok. Çünkü çok büyük bir satış olmazsa cepte para yok.
Erdoğan’ın çabucak her gün, Mehmet Şimşek’in de çabucak her fırsatta tekrarladığı “enflasyon düşecek” masalına gelince..
TÜİK’in araştırması gösteriyor ki, “algı” dedikleri “gerçek” üstü örtülür, saklanır üzere değil.
Kanıt mı arıyorsunuz?
49 yıl boyunca onca haberimin, canlı yayın çıkışlarımın yapmadığını / yapamadığını, tek bir sözcüğün viral olarak yapması:
NASILSINIZ FAKİRLER!
