İsrail’in Gazze’ye ataklarında 8 bini çocuk, 6 bin 200’ü bayan olmak üzere 18 bin 800 Filistinli hayatını kaybetti. Enkaz altında binlerce meyyit olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları da gaye alınıyor.
İnsani krizin tırmandığı Gazze’de acil ateşkes davetlerine karşın taarruzlarını durdurmayan İsrail, bölgede gibisi görülmemiş bir çevresel tahribata da yol açıyor.
BM Etraf Yöneticisi: “Gazze’de şimdi bir kıymetlendirme yapmadık”
Birleşmiş Milletler Etraf Programı (UNEP) İcra Yöneticisi Inger Andersen, Gazze’de çevresel tesire ait şimdi bir kıymetlendirme yapmadıklarını söyledi.
Filistin otoritelerinin, 2009’daki savaş ve İsrail’in 2014’teki taarruzlarının akabinde UNEP’i çevresel kıymetlendirme yapmak üzere davet ettiğini anlatan Andersen,
Bunu Irak, Suriye, Balkanlar, Darfur, Haiti ve Ukrayna’da yaptık. Bu çevresel tesir değerlendirmesi, bizim vazifemizin bir modülü. O gün geldiğinde ve alana davet edildiğimizde Gazze’de bu değerlendirmeyi yapacağız.
dedi.
“Nesillere bırakılan zehirli izler”
Andersen, BM’nin şu anda insani krizin çözülmesi, ateşkesin sağlanması ve “masum sivillerin kendilerinden kaynaklanmayan bir durumdan kurtulmasına” odaklandığını belirterek, şöyle konuştu:
Her savaş ve çatışmada silahlar sustuktan sonra kuşaklara bırakılan zehirli izler, enkaz idaresi ve kanalizasyon üzere meseleler nedeniyle orada olacak. Bombardımana maruz kalan tüm kentlerde ortaya çıkan enkaz idaresinin nasıl yapılacağı bir sorun ve bu, muhakkak Gazze halkı için de bir sorun olacak.
Katı atık idaresi çöküyor, bulaşıcı hastalıklar patlak verebilir
Hollanda merkezli sivil toplum kuruluşu PAX for Peace İnsani Silahsızlanma Proje Önderi Wim Zwijnenburg, Gazze’deki çevresel tahribat ve İsrail ataklarının çökerttiği sivil altyapıya ait yeni bir kıymetlendirme raporu hazırladıklarını lisana getirdi.
Zwijnenburg, çatışma bölgelerindeki çevresel tahribatın boyutlarının ekseriyetle dört kademeli piramitte değerlendirildiğini belirterek, piramidin birinci etabında bombalanan fabrikalar ve tesislerden yayılan ziyanlı hususlar ve bunların yol açtığı akut ve yüksek risklerin olduğunu anlattı.
İkinci basamakta su ve güç altyapısına akınlar ve bulaşıcı hastalık risklerinin bulunduğunu kaydeden Zwijnenburg, İsrail’in ataklarının Gazze’de su, sanitasyon ve hijyen tesisleri dahil olmak üzere su altyapısının büyük bir kısmını yok ettiğini söyledi.
Zwijnenburg, pak içme suyuna erişimdeki zorlukların insan sıhhatine tesirlerinin yanı sıra genel olarak suya erişimde yaşanan zorluk nedeniyle bulaşıcı hastalıkların patlak verebileceğine işaret ederek, “Bu nedenle birçok ishal hadisesi ve potansiyel olarak kolera üzere hastalıkların yayılma riski, bilhassa çocuklar ve yaşlılar üzere toplumun kırılgan kısımlarını etkileyebilir.” dedi.
“Gazze, on yıllar boyunca yaşanamaz hale gelebilir”
Piramidin üçüncü etabında atakların yol açtığı moloz yığını, atık idaresi ve ziraî tesirler üzere orta ve uzun vadeli risklerin yer aldığını vurgulayan Zwijnenburg, şöyle devam etti:
Zwijnenburg, piramidin son basamağında çatışma bölgelerinin yine yapılanması ve ayağa kaldırılmasının olduğunu belirtti.
Milyonlarca ton moloz yığınının kaldırılmasının çok önemli bir sorun olduğuna ve bunun için memleketler arası kuruluşların büyük dayanağına ve katkısına gereksinim olacağına işaret eden Zwijnenburg,
İklim değişikliğiyle kontaklı sorunlar de göz önüne alınarak Gazze’nin tekrar inşası, yeşil bir kalkınma olmalı. Gazze’de milyonlarca Filistinli için hayatı yine mümkün kılan bu şartları oluşturmak onlarca yıl alacak. Milletlerarası bağışçı kuruluşların Gazze’ye yatırım yapması, siyasi istikrarın sağlanmasına da bağlı. İsrail ablukası esasen beşerler için sürdürülebilir halde hayat şartları ve bir iktisat oluşturulmasını engelleyerek 7 Ekim’den evvel de çevresel tahribat oluşmasında tesirliydi.
şeklinde konuştu.
Gazze’deki izafi hasar, Ukrayna’dan daha fazla
Çatışma bölgelerinde emisyonların yol açtığı tahribatı inceleyen Sera Gazları Teşebbüsü Savaşın Muhasebesi Araştırma Başkanı Lennard de Klerk, Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın birinci 18 ayında Belçika’nın yıllık sera gazı emisyonuna eşit ölçüdeki 150 milyon ton karbon emisyonunun ortaya çıktığını belirtti.
Bu durumun oluşturduğu ekonomik zararın 10 milyar doları bulduğunu kaydeden de Klerk,
Burada ülkenin tekrar yapılanması çok daha yüksek maliyet oluşturacak. Tıpkı durum Gazze için de geçerli. Gazze’de nüfusun 2 milyon ve Ukrayna’da 14 milyon, Ukrayna’nın cephe sınırının 1200 kilometre ve Gazze Şeridi’nin ise yalnızca 40 kilometre olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda, Gazze’deki izafî hasar çok daha yüksek ki bence buna şaşırmamalıyız zira haberlerde de gördüğümüz üzere (evlerin) yüzde 50’sinden daha fazlası yıkılmış durumda. Bu, çok büyük.
değerlendirmesinde bulundu.
