Baştuğ, “Bankacılık Söyleşileri” kapsamında yaptığı açıklamada, global tarafta, yükselen enflasyonla birlikte bir mühlet evvel merkez bankalarının sıkılaşma döngüsüne girdiğini, sıkılaşan para siyasetlerinin global iktisatta yavaşlamaya neden olduğunu, emtia fiyatlarındaki gerileme ve genişlemeci maliye siyasetlerinin aktiviteyi desteklediğini söyledi.
Küresel ekonomik büyüme öngörülerinin 2023 için yüzde 3 olduğunu, 2024’te de benzeri bir düzey beklediklerini tabir eden Baştuğ, bilhassa son devirde enflasyon ve beklentilerdeki olumlu seyir nedeniyle piyasaların, ABD Merkezi Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) gelecek yıl ikinci çeyrek prestijiyle faiz indirimlerine başlayabileceğini fiyatladığını, bu durumun, global risk iştahını canlı tuttuğunu lakin oynaklığa da sebep olduğunu anlattı.
Baştuğ, “Öte yandan, resesyon ve finansal istikrara dair jeopolitik belirsizlikler ve Çin ekonomisindeki sert iniş ihtimali karşımıza çıkabilecek riskler olarak görünüyor.” dedi.
“BİZ BU GEÇİŞİ OLUMLU VE GERÇEK BULUYORUZ, OLAĞANLAŞMA SÜRECİ TİTİZLİKLE YÖNETİLİYOR”
Recep Baştuğ, 2023’te Türkiye’de yaşanan gelişmeleri kıymetlendirerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Genel olarak 2023 yılını iki periyoda ayırabiliriz. Mayıs 2023 seçimleri öncesi büyümenin daha çok önceliklendirildiği bir periyot olurken, seçim sonrasında enflasyonla çaba odağı arttı. İktisatta para siyaseti kademeli olarak olağanlaşmaya başladı. Faizlerin artışı ve seçici kredi siyasetleri burada enflasyon ve cari açık üzerindeki talep sebepli baskıyı azaltmayı amaçlıyor. Tıpkı vakitte bu süreç makro-ihtiyati siyasetlerle da desteklenmeye devam ediyor, bu da öngörülebilirliği artırıyor. Biz bu geçişi olumlu ve yanlışsız buluyoruz, olağanlaşma süreci tüm taraflarca titizlikle yönetiliyor. Son devirde atılan adımlarla TL getiri eğrisinde fiyatlamanın gerçek yere geldiğini görüyoruz. Bilhassa ülkeye sermaye girişini desteklemek ismine bu değerli bir adım.”
Baştuğ, içinde oldukları enflasyon sarmalının sürdürülebilir büyüme üzerindeki en büyük manilerden olduğunu belirterek, öngörülebilirliğin artabilmesinin lakin düşük enflasyonla mümkün olduğunu vurguladı.
Bankacılığın yüksek enflasyondan en çok etkilenen dalların başında geldiğini, karlılık enflasyonun altında kaldığı sürece bölümün sermaye erimesiyle karşı karşıya kaldığını lisana getiren Baştuğ, şu sözleri kullandı:
“Piyasa faizlerinin tekrar birbiriyle uyumlu düzeylere geldiğini görüyoruz. Dal ana bankacılık faaliyet alanlarına daha fazla odaklanabiliyor. Lakin hala kesimin odak alanlarını yasal düzenlemeler belirliyor. Seçici kredi siyasetleri ile dalın büyüme alanlarına istikamet veriliyor. Bilhassa KKM’den çıkış kapsamında getirilen amaçlar dalın ana gündemi olmaya devam ediyor. Amaçlara ulaşmak için süratle artan mevduat faizlerine, artan zarurî karşılık oranları da eşlik edince kesim fonlama maliyetlerini yönetmekte epeyce zorlanıyor. İktisat idaresinin kararlılığı, bu siyasetlerden kâfi sonuç alınana kadar devam edeceğini gösteriyor. Bu sürecin sonunda iktisattaki belirli zorluklar rayına oturdukça artık atılan adımlarda bir ölçü kesimi rahatlatıcı mevzuların da ele alınmasını bekliyoruz. Bu bahiste aslında iktisat idaresiyle tam bir ahenk ve işbirliği içinde çalışıyoruz. Biz de kesim olarak, güçlü sermaye yapımızla bu döngüden de başarılı bir halde çıkacağız ve ana faaliyet alanlarımıza odaklanabileceğiz.”
“SON DEĞERLENDİRMELER, DAHA OLUMLU BİR YOLDA OLDUĞUMUZU TEYİT EDİYOR”
Garanti BBVA Genel Müdürü Baştuğ, 2024’ün, bu yılın tesirlerini yaşamaya devam ettikleri fakat pek çok göstergede dengelenmeleri gördükleri bir yıl olmasını beklediklerini söyledi.
En büyük zorluğun hala enflasyon olduğunu vurgulayan Baştuğ, son devirde nakdî sıkılaşma ile burada beklentilerin daha gerçekçi bir yere oturduğunu gördüklerini bildirdi.
Baştuğ, “Ancak, iktisat idaresinin vurguladığı üzere, bu bir süreç. Bu sebeple dengelenmeyi görünceye dek yüksek faiz ortamının içinde kalacağız. Yılın birinci yarısında enflasyonun zirve noktasını görüp akabinde gerilemesini bekliyoruz. Yıl sonu beklentimiz yüzde 45 düzeylerinde. Bu yıl hem merkezi bütçede hem cari istikrar tarafında ikiz açık deneyimledik.” diye konuştu.
Talepteki yavaşlama sebebiyle 2024’te cari açığın bir ölçü dengelenmesini beklediklerini tabir eden Baştuğ, maliye siyasetinin seyrinin de bundan sonra enflasyonla uğraş için kritik değer kazandığını söyledi.
Seçim devri sonrası mali disiplinin sıkılaştırıldığını lakin OVP’de de belirtildiği üzere zelzele bölgesi yatırımlarının burada değerli bir öge olduğunu kaydeden Baştuğ, şöyle devam etti:
“Özellikle merkezi bütçe/GSYH oranına baktığımızda dengelenmeyi daha çok 2025’te bekliyoruz. Büyümede ise geçtiğimiz yıllara nazaran daha temkinli bir seyir bekliyoruz. Enflasyonda beklenen düşüş, iç ve dış talebin olumlu katkısı ile 2024 için yüzde 3,5 düzeylerinde sürdürülebilir bir görünüm öngörüyoruz. Piyasa fiyatlamaları ve reyting kuruluşlarının son değerlendirmeleri, daha olumlu bir yolda olduğumuzu teyit ediyor. Türkiye’nin 5 yıllık risk primi düzeyi son durumda 300’e kadar inmiş durumda. Faizlerin enflasyonla uyumlu olması sonucunda TL varlıklara talebin artacağı bir devri bekliyoruz. Önümüzdeki devirde göstergelerdeki olağanlaşmanın sürmesiyle daha öngörülebilir ve istikrarlı bir makro ve yatırım ortamı tesis edilmesi imkanı bulabileceğiz.”
“SEKTÖRÜN TL KREDİ-MEVDUAT ORANI, UZUN YILLAR SONRA YÜZDE 100’ÜN EPEY ALTINDA”
Recep Baştuğ, 2023 yılında da bankacılık kesiminin rotasını ve ajandasını ekonomik gelişmeler ve makro-ihtiyati tedbirlerin belirlediğini, ülke ekonomisindeki kırılganlıklarla uğraşta en kilit rollerden birini bankacılık dalının üstlendiğini belirterek, “En başta yüksek enflasyon olmak üzere makro ortamın kesimdeki pek çok dinamiği değiştirdiği güçlü bir periyottu. Sıklıkla değişen yasal düzenlemeler ve bunların bilançolara tesirleri gündemimizi belirledi. Bilhassa yılın birinci yarısında kredi faizlerindeki sınırlamalar ve süratle artan fonlama maliyetleriyle kredi-mevduat makasında negatif bir görünümle yüzleştik.” halinde konuştu.
Pozitif istikametli yavaş bir düzelme trendi içinde olduklarını kaydeden Baştuğ, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Ancak hala önemli bir yolumuz var. Enflasyon, siyaset faizi ve kredi-mevduat faizleri ortasında sağlıklı bir münasebet oluştu. Faizlerde sadeleştik. Finansmana erişim müspet bir gelişim içerisinde. Bundan sonrasında dalın ana faaliyet alanına odaklanması ve sürdürülebilir büyümeye dayanağını sürdürmesi hayli kritik. Kredilerdeki yavaşlama trendi ile artan TL mevduat odağıyla dalın TL kredi-mevduat oranı uzun yıllar sonra yüzde 100’ün hayli altında seyrediyor.
KKM, yıl uzunluğu kesimin en büyük gündemi olmaya devam etti. Son devirde KKM’den çıkış kapsamında gelen regülasyonlar ile kesim odağını dönüşüm maksatlarına çevirmiş durumda. Ağustos sonu 127 milyar dolar olan KKM hacmi, 94 milyar dolara geriledi. Karlılık tarafında ise kesimin sermaye karlılığı, enflasyonun altında seyretmeye devam etti. Enflasyona endeksli tahvil gelirleri kesimin marjlarını desteklese de çekirdek faiz marjlarında önemli daralma gördük. Son devirde artırılan zarurî karşılık oranlarının bankalara çok yüksek maliyetler getirmesi ise bilanço üzerindeki bir başka yük ve zorluk oldu. Karlılığın baskılandığı, bankaların ağır yükler taşımak zorunda kaldığı bu türlü bir yılda sermaye idaresi açısından da kritik bir devirden geçiyoruz. Kesimin sermaye yapısının ve sermaye yeterlilik oranlarının hala çok düzgün düzeylerde olduğunu düşünüyoruz.”
“PİYASA KENDİ FİYATLAMA İSTİKRARINI ARTIK BULABİLİYOR”
Garanti BBVA Genel Müdürü Baştuğ, para siyasetindeki sıkılaşma ile enflasyon, siyaset faizi ve kredi-mevduat faizleri ortasında sağlıklı bir münasebet oluştuğuna değinerek, piyasanın kendi fiyatlama istikrarını artık bulabildiğini, bunun da kredi faizlerinin yükselmesine ve talepte bir düşüşe neden olduğunu söyledi.
Seçici kredi siyasetleri kapsamında kredilerdeki sınırlamaların hala devam ettiğini, bunların büyüme oranlarına yansıdığını lisana getiren Baştuğ, şu açıklamalarda bulundu:
“Bu nedenlerle yılın birinci yarısında gördüğümüz süratli kredi büyümesi trendi, ikinci yarıda yerini daha sakin ve temkinli bir görünüme bıraktı. Yıllık bazda TL kredi büyümesi, yüzde 57 ile enflasyonun altında kaldı. Kredi büyümesine temel katkı bilhassa yılın birinci yarısında kredi kartı alacaklarından geldi. Son datalara nazaran, burada yıllık büyüme kart dahil yüzde 166 (kart hariç yüzde 43). TL hukuksal tarafta yıllık büyüme yüzde 47 düzeyinde ve trende bakınca son aylarda özel bankalarda ivmelenme görüyoruz. Burada seçici kredi büyümesini teşvik eden, yatırıma ve ihracata yönelik kredilerin canlandırılması için kıymetli bir ajanda olduğunu biliyoruz. Bankacılık dalı burada üzerine düşeni yapmaya devam edecektir.”
Baştuğ, mevduat faizlerinin, sıkı para siyaseti ve yasal düzenlemelerin standart mevduata dönüşüm amaçlarıyla artış seyrini koruduğunu kaydederek, “Yakın vakitte siyaset faizinde gelinecek tepe düzeyle bir arada mevduat faizlerinde de tepeyi göreceğimizi düşünüyorum.” diye konuştu.
“(KKM) 33 MİLYAR DOLARLIK AZALMAYLA KESİMDEKİ HACİM 94 MİLYAR DOLARA İNDİ”
Recep Baştuğ, iktisat siyasetleri normalleştirilirken, mali transfer düzeneğinin daha sağlıklı işleyebilmesi için KKM’nin vakit içinde kademeli olarak azaltılmasının hedeflendiğini, bu tarafta atılan adımlarla KKM’de süratli bir erimenin başladığını bildirdi.
Baştuğ, “33 milyar dolarlık azalmayla bölümdeki hacim 94 milyar dolara indi. TL vadeli mevduat içindeki hissesi da yüzde 55’ten yüzde 38’e kadar geriledi. KKM eserini ikiye ayırırsak TL kaynaklı tarafın dönüşümü çok daha süratli gerçekleşiyor. Burada yüzde 50 olan dönüşüm amacımızın üstünde bir süratle ilerliyoruz. Buradaki bakiyenin çok büyük bir oranını 2024’ün birinci yarısında dönüştürmüş olacağız. Yılın geri kalanında da muhtemelen bu bakiyenin bitmeye çok yaklaştığını göreceğiz.” diye konuştu.
Dövizden dönüşen KKM’de birinci vakitlere nazaran çok daha fazla ivme kazanıldığını aktaran Baştuğ, 2024 yılında bu mevzunun büyük ihtimalle tahlile kavuşmuş olacağını ümit ettiklerini söyledi.
“2024’TE 4 TEMEL MEVZUNUN DALIN GİDİŞATINA TARAF VERMESİNİ BEKLİYORUZ”
Garanti BBVA Genel Müdürü Baştuğ, 2024’te 4 temel mevzunun bölümün gidişatına taraf vermesini beklediklerini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“2024’te kesim, iktisat idaresinin belirleyeceği yasal düzenlemelerin ihtiyaçlarını yerine getirmeye çalışacak. Burada tekrar bilançoların gelişimi makro siyasetlere uyumlu olacak. Beklentimiz, gerçek manada daralan, enflasyonun altında gelişen bir kredi büyümesi. İktisat idaresinin, enflasyon ve cari açığı gözeterek kredilerde seçici büyüme yaklaşımının sürdüreceğini düşünüyoruz. Bu nedenle önümüzdeki devirde ferdî tarafta daha kısıtlı bir büyüme olurken, hukukî kredilerin bilhassa ihracat ve yatırım odağıyla daha süratli büyüyeceğini düşünüyoruz. Bir öbür kritik husus, fonlama maliyeti idaresi. Artan mecburî karşılık oranları ve KKM dönüşüm maksatlarının getirdiği yükleri de düşündüğümüzde, fonlama maliyetini gerçek yönetmek kesimin en kıymetli gündemlerinden biri olacak.”
Baştuğ, bilanço gücünü muhafazanın en kıymetli bileşenlerinden birisinin faal kalite olduğunu belirterek, “Son yıllarda kesim bu açıdan hayli âlâ bir periyot geçirdi. Önümüzdeki periyotta sıkılaşan para siyasetinin da tesiriyle kesimin takipteki alacaklarında bir ölçü artış göreceğiz. Burada birinci tesir, kredi kartı ve ferdî krediler üzerinde görünecek. Lakin dal ihtiyatlı bir yaklaşımla bu ortama kendini evvelce hazırlamıştı. Ayrılan yüksek karşılıklar sayesinde bölümün bilançosu epey sağlam ve bu periyoda hazır.” halinde konuştu.
Gelecek devirde kesimin sermaye odağını aktif bir halde sürdürmesinin çok kritik olduğunu lisana getiren Baştuğ, şu tabirleri kullandı:
“Yüksek enflasyon ortamında bölümün karında nominal olarak artış görsek de aslında sermayeler eriyor. Ülkemizde 2024 ile bir arada bankacılık bölümünün enflasyon muhasebesine geçişinin mecburî olduğunu düşünüyoruz. Bankacılığın sermaye karlılığı enflasyonun altında kalmaya devam edecek. Kesim negatif marj ortamından kurtulmaya çalışacak. Faaliyet masraflarının faal idaresi her zamankinden daha kıymetli hale gelecek. Geçmiş devirde ölçüsüz dağıtılan maaş promosyon bedellerinin bilançolardaki tesirini görmeye başlayacağız.”
“BANKALARIN RAKİBİ ARTIK YALNIZCA ÖBÜR BANKALAR DEĞİL”
Recep Baştuğ, gelecek devirde “Generative AI/üretken yapay zeka” teknolojisini daha fazla konuşacaklarını, “Generative AI”nın sadece mevcut dataları tahlil etmenin ötesinde, yeni veri üreterek yeni içerik ortaya koyabileceğini, daha geniş bir müşteri tabanına daha yüksek kalitede “terzi işi” hizmet sunabileceklerini anlattı.
Müşteri tecrübesini daha ileri taşıyan chatbotların yapay zekanın odak noktası haline gelmesinin beklendiğini aktaran Baştuğ, şöyle devam etti:
“Biz de taşınabilir uygulamamız içerisinde yer alan akıllı asistanımızla müşterilerimizin yardıma muhtaçlık duydukları noktada onları anlayıp hakikat formda yönlendirmeye ve gereksinimlerine tahlil bulmaya çalışıyoruz. Amacımız, şahsî bir asistan üzere gereksinimi anlayan ve proaktif tekliflerle müşteriyi yönlendiren bir noktaya hakikat yol almak. Yapay zeka tabanlı tahliller yaygınlaştıkça yapay zekanın etik kullanımı, tüm kesimlerde daha fazla ön planda tutulması gereken bir bahis olarak karşımıza çıkıyor. Garanti BBVA olarak, bugün makine öğrenmesinden derin öğrenmeye çok farklı algoritmalarla kurulmuş, pazarlama ve satış, fiyatlama, fraud, kredi kıymetlendirme, müşteri memnuniyeti üzere alanlarda yüzlerce modelimiz bulunuyor.
Açık bankacılıkta ise bildiğiniz üzere hesap birleştirme ve ödeme başlatma uygulamaları yaklaşık bir yıldır hayatımızda. Bu birinci temel adımın öteki finansal eser ve süreç setleriyle de zenginleşmesini bekliyoruz. Bu tıp gelişmeleri dal açısından ise yalnızca bir yasal düzenleme olarak görmüyoruz; rekabet, yenilikçilik, müşterilere daha yeterli bir hizmet vermek ismine bir fırsat… Bankaların rakibi artık yalnızca öteki bankalar değil. Açık bankacılık ve platform bankacılığının sunduğu fırsatlar ile bu ekosisteme dahil olan finans dışı aktörler de bizim rakibimiz olacak. Bu cins gelişmeler karşısında biz yıkıcı inovasyondan fazla işbirliğini temel alan, daha entegre ve tamamlayıcı inovasyonun yarattığı tahlillerin gündemimizde olacağını düşünüyoruz.”
“ANA ODAĞIMIZ, STANDART TL MEVDUATA DÖNÜŞÜMÜ HIZLANDIRMAK OLACAK”
Garanti BBVA Genel Müdürü Baştuğ, 2023 yılı boyunca banka olarak en büyük önceliklerinin bilançolarını sağlıklı yönetmek, finansal dayanıklılıklarını güçlendirmek olduğunu belirterek, “Bunun için en kıymetli odağımız güçlü sermaye yapımızı korumak oldu. Bilançomuzu TL odağı ile yönettik, önümüzdeki devirde de istikametimiz bu… TL kredilerin toplam kredilerimiz içindeki hissesi yüzde 72’ye, TL mevduatların hissesi ise yüzde 62’ye yükseldi.” diye konuştu.
Düzenlemelerin getirdiği potansiyel yükler nedeniyle bu yıl en değerli odaklarının KKM olduğunu, 2021’den bu yana döviz mevduat hacimlerinin 8 milyar dolar azaldığını vurgulayan Baştuğ, bundan sonrası için ana odaklarının standart TL mevduata dönüşümü hızlandırmak olacağını, TL vadesiz mevduat hacminde özel bankalar ortasındaki liderliklerini sürdürdüklerini kaydetti.
Baştuğ, “Bu, müşterilerimizin ana bankası olduğumuzun değerli bir göstergesi. Buradaki odağımız 2024’te de sürecek. TL kredilerde bu yıl da 683 milyar TL’lik portföyümüz ile liderliğimizi sürdürmeye devam ediyoruz. Yılın birinci 9 ayında özel bankalar ortasında yüzde 1’in üzerinde pazar hissesi kazanarak pozisyonumuzu güçlendirdik. Hukukî tarafta son yıllardaki ivmemizi koruyarak liderliğimizi sürdürdük. Ferdi tarafta, bizim için stratejik alanlarda ve ödeme sistemlerinde öncülüğümüz devam etti.” tabirlerini kullandı.
Gelecek devirde de hem etkin hem fonlama taraflarında, tabana yaygın ve müşteri kaynaklı büyümeye devam edeceklerini vurgulayan Baştuğ, istikrarlı bilanço yapısını sürdüreceklerini söyledi.
Baştuğ, ihtiyatlı risk siyaseti ile faal kalitelerini önceliklendirmeye devam edeceklerini, riski ve getiriyi gözeten bir büyüme stratejisi izleyeceklerini kaydederek, takipteki alacak oranlarının yüzde 1,9’a kadar gerilediğini lakin dal genelinde sıkılaşan para siyasetinin tesiriyle takipteki alacaklarda bir ölçü artış beklediklerini anlattı.
Recep Baştuğ, “Bilançomuzu bu periyoda en güzel biçimde hazırladık, 47 milyar TL karşılık bakiyemizle burada özel bankalar ortasında en büyük hacim bizde. Yüksek karşılık stratejisi ve tahsilat performansı ile bu bahiste ihtiyatlı ve güçlü duruşumuzu sürdüreceğiz.” formunda konuştu.
patronlardunyasi.com
