Cumhuriyet’in 100. Yılı kutlama aktiflikleri kapsamında, İrtibat Başkanlığı, İstanbul Valiliği ve İstanbul Üniversitesi koordinasyonunda “Nadir Eserler Kütüphanesi Arapça Yazma Eserler Dijital Erişim Lansmanı” ve “Cumhuriyet’in 100. Yılı ve Türk Bürokrasisi Paneli” düzenlendi.
İstanbul Üniversitesi Beyazıt’taki yerleşkesinde düzenlenen programda katılan İrtibat Lideri burada bir konuşma gerçekleştirdi.
Altun konuşmasında İstanbul Üniversitesi Ender Eserler Kütüphanesi’nde bulunan Arapça yazmaların kataloglama projesinin tamamlanması ve 15 bine yakın nadide yapıtın araştırmacıların kullanımına sunulmuş olmasının tarih yazıcılığı ve ilim dünyası açısından büyük bir hizmet olduğunu söyledi.
“Türkiye Yüzyılı vizyonu doğrultusunda değerli projeleri hayata geçirdik”
Projede yer alan bütün hocaları ve emeği geçen herkesi tebrik eden Altun, Ender Eserler Kütüphanesi Arapça Yazma Eserler Katoloğu’nun dijital ortamda erişilebilir hale gelmesinin de ayrıyeten takdiri hak eden bir öbür teşebbüs olduğunu tabir etti.
Altun, Cumhuriyet’in 100. yılının şanla onurla kutlandığını, kutlamaların uyumunun da Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığınca yürütüldüğünü anlatarak, Türkiye Yüzyılı vizyonunu tanıtmak gayesiyle ülkenin ve dünyanın dört bir yanında değerli proje ve aktiflikleri hayata geçirdiklerini kaydetti.
Bürokrasi kavramına ve ehemmiyetine değinen Altun, bürokrasinin çoğunlukla nötr bir kavram olarak değil, olumsuz içerikleri öne çıkarılarak kullanılan kavram olduğunu anlattı.
Bürokrasi kavramını anlattı
Altun, “Bürokrasi” denildiğinde akla daha çok kırtasiyeciliğin geldiğini belirterek, bu durumun yalnızca Türkiye’ye has bir sosyo-politik algı olmadığını tabir edip bu alanda değerli yapıtlara imza atan siyaset bilimcilerin telaffuzlarından transferler yaptı.
Modern devirde negatif bir çağrışımla tebarüz eden bürokrasi kavramının liberallerce, şeffaf ve hesap sorulabilir olarak değerlendirilmediği için eleştirildiğini belirterek, “Sosyalist muharrirler ise birçok kere bürokrasiyi ‘sınıfsal boyun eğdirmenin bir aracı’ olarak etiketlerler. Yeni sağın ideologlarına nazaran ise ‘bürokrasi’ kendi kendine hizmet eden anlamsız bir yapıdır.” diye konuştu.
Altun, bu zıt ve negatif çağrışımların altında yatan temel sebebin, bürokrasinin gerçek yapısı konusundaki derin ihtilaf olduğunu söyledi.
“Türk bürokrasi tarihi, batılılaşma ve çağdaşlaşma tarihimizin değerli bir parçasıdır”
Bugün bürokrasinin pozisyonunu, siyasal gerçekliği ve kültür içindeki yerini anlamak, memleketler arası görünümleriyle hakikat halde karşılaştırabilmek için bürokrasinin ülke topraklarındaki gelişiminin de kısaca değerlendirilmesinde fayda olduğuna dikkati çeken Altun, şöyle konuştu:
Elbette günümüz Türkiye’sinin siyasi ve bürokratik yapısı, kökleri Osmanlı’ya kadar giden devlet geleneğimiz içerisinde şekillenmiştir. Bu uzun soluklu tarihî süreç içinde devlet-millet münasebetlerinde topluma taraf veren sınıfı oluşturan bürokratik seçkinler, dünden bugüne, Türk devlet geleneğinde değerli bir pozisyona sahip oldu. Osmanlı devletinin son devrinde kendilerine ‘devleti ve toplumu modernleştirme’ misyonunu biçen bürokratik seçkinler, ‘Batılılaşma’ ismi altında yapılan bir dizi ıslahatın da öncülüğünü yaptı. Bu tarafıyla Türk bürokrasi tarihi, batılılaşma ve çağdaşlaşma tarihimizin kıymetli bir bileşeni, kıymetli bir kesimidir.
“Bürokratik seçkinler, süreç içinde ‘statükocu güçler’ olarak eleştirildi”
Altun, “devleti kurtarma” refleksinin cumhuriyet kurulduktan sonra yerini toplumu aydınlatma ve dönüştürme misyonuna bıraktığını anlatarak, “Aydınlanmacı ve yer yer jakoben tavır tarihî olarak Türk bürokrasisini tesiri altına almıştır.” dedi.
Kendisini “değişim” ve “modernleşme” talebinin temsilcisi olarak gören bürokratik seçkinlerin süreç içinde “statükocu güçler” olarak eleştirildiğini aktaran Altun, “Çok partili hayata geçiş sonrasında siyaset sahnemiz, adeta bürokratik seçkinlerle siyasi seçkinler ortasındaki gayretin yerine dönüştü. Seçimlerle iktidara gelen siyasi seçkinlerin iktidar alanı, darbelerle tekrar kendisine alan bulan bürokratik seçkinler tarafından daraltıldı. Askeri bürokrasi uzun yıllar demokrasimize yönelik bu müdahalelerin şahsen aracı oldu.” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Fahrettin Altun, 1960’ta başlayan bu vesayetçi sürecin 2000’li yıllara kadar devam ettiğini lisana getirerek, “Ne yazık ki bu süreçte yönetenlerle yönetilenler ortasındaki aralık açılmış, bürokrasi bir ‘oligarşi’ olarak isimlendirilmeye başlanmıştır. Ne yazık ki çağdaş siyaset tarihimiz boyunca bürokratik oligarşinin siyasetle giriştiği her güç uğraşı, ülkemize büyük kayıplar verdirmiştir.” değerlendirmesinde bulundu.
“2000’li yıllar Türk siyasal hayatında dönüm noktası oldu”
Bu noktada 2000’li yılların Türk siyasal hayatında yeni bir devrin başlangıcı ve dönüm noktası olduğunu vurgulayan Altun, iktidarın geldiği birinci yıllarda, vesayetçi zihniyetin sultasındaki merkezi bürokratik direnç ile karşı karşıya kaldığını belirtti.
Bu yıllardan itibaren Cumhurbaşkanı Erdoğan liderliğinde, statükocu bürokrasiyle çabada harikulâde bir kararlılık gösterildiğini söz eden Altun, “Pek natürel vesayetçiler, bu durum karşısında legal ve seçilmiş iktidarın devlet idaresindeki tesirine karşı tüm imkanlarıyla direnmeye çalıştı. Ama Sayın Cumhurbaşkanımız bu meydan okumanın üstesinden halkın geniş kesitlerinin dayanağını de alarak gelmiştir.” dedi.
Altun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakanlığı devrinden itibaren kamusal alanda bürokratik yapıların, temel hak ve özgürlüklerin kullanılmasına müdahale edemeyeceğini savunduğunu anımsatarak “Dahası, temel hak ve özgürlükler noktasında itimat veren açıklamalar ve ıslahatlarla birlikte bürokratik vesayete karşı güçlü bir formda karşı koymuştur.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2000 sonrası devrin birinci yarısında Başbakan olarak verdiği çabasının, bürokrasiyi, tam da olması gerektiği üzere “kamu hizmeti aygıtı” konumuna çekme çabası olarak tanımlanabileceğini lisana getiren Altun, “Şerif Mardin Hoca’ya referansla söyleyecek olursak, bu çaba ayrıyeten Türkiye’de merkez-çevre alakalarının de tekrar kurgulanmasına öncülük etti.” dedi.
Altun, son 20 yıllık süreçte, yasal ve kurumsal düzenlemelerle toplumun bürokrasiye yönelik algısında da değerli bir değişim gerçekleştiğini anlatarak, şunları kaydetti:
Cumhurbaşkanımız başkanlık ettiği hükümetlerde kuşkusuz bürokratik oligarşiden çeşitli dirençlerle karşılaştı. Son 10 yılda Türkiye’ye yönelik yeni jenerasyon müdahale ve işgal teşebbüslerinde bu çeşitten bürokratik dirençlerin ne kadar ziyanlı tesirlerinin olduğunu milletçe gördük. Hamdolsun ki bütün bunlarla sayın Cumhurbaşkanımız güçlü liderliği ve maharetli siyasetiyle başa çıkmayı başardı. Elbette bu süreçte yenilikçi, yerli ve ulusal bürokratların dayanağı, liderliğini yaptığı siyasi hareketin dinamizmi ve milletimizin kararlı duruşu Cumhurbaşkanımıza büyük bir takviye oldu.
“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, yönetimsel krizlere son vermiştir”
Bu bağlamda, 24 Haziran 2018 tarihinde hayata geçirilen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin, Türk siyaset ve bürokrasi tarihinde büyük bir dönüm noktası olduğunu vurgulayan Altun, “Bir tarihi muvaffakiyettir. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, yönetimsel krizlere son vermiştir. Dahası toplumsal ve siyasi kutuplaşmaların azaltılmasında öncü bir rol üstlenmiş, demokrasinin pekiştirilmesine ve bürokratik rasyonelleşmeye katkı sağlamıştır.” dedi.
Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde halkın özgür iradesi ve demokratik seçimle vazifeye getirdiği cumhurbaşkanının telaffuz ve iletilerinin, bürokrasi kanadında çok süratli biçimde tesirini gösterdiğini söyledi.
Altun, “Siyasi iradeyle çatışmayıp yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanı’nın uyumunda çalışan bürokratik yapı, artık vatandaşa hizmet noktasında daha fonksiyonel ve verimli bir yapıya bürünmüştür.” ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ayrıyeten, Türkiye’de aktif ve hesap verebilir bir bürokratik yapının inşa edilmesine de imkan sağladığını tabir eden Altun, “Türk bürokrasisini daha verimli hale getirmiş ve faal kontrolün sağlanabilmesi için gerekli olan yapının oluşmasına kıymetli katkılar sunmuştur. Böylece kamu idaresi, bürokrasi-siyaset ekseninde güçlü bir olağanlaşma ve düzgünleşme yaşamıştır.” sözlerini kullandı.
diyen Altun, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile kuvvetler ayrılığının keskin bir biçimde tesis edildiğini, yönetimde süratli karar alma ve uygulama devrinin başladığını, istikrar ve denetleme sisteminin daha faal bir hale geldiğini anlattı.
Altun, bilhassa seçilmişler ve atanmışlar ortasındaki münasebetin gözden geçirilerek bürokrasinin siyaset kurumu üzerinde oluşturduğu vesayetin ve kamu bürokrasisinin siyasete müdahalesinin engellenmesinin de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile mümkün olduğunu kaydetti.
“Türkiye bürokrasisi, artık büyük ve güçlü Türkiye için bir imkandır”
Siyaset Bilimi literatüründe Türkiye üzere devletlerin bir zamanlar “bürokratik devlet” olarak nitelendirildiğini anlatan Altun, Türk bürokrasisi için ise “verimli değil lakin etkin” formunda tanımlama yapıldığını aktardı.
İletişim Lideri Fahrettin Altun, konuşmasını şöyle sürdürdü:
Ancak, 2018 yılında Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, bugün geldiğimiz durum artık bu nitelendirmeyi yine gözden geçirmeyi gerekli kılmaktadır. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile bürokrasi, Türkiye’nin yarınları önünde artık bir mahzur değildir tersine Türkiye bürokrasisi büyük ve güçlü Türkiye için bir imkandır. Siyasetin stratejik vizyon gayeleri doğrultusunda hareket eden bürokrasimiz, bu bağlamda Türkiye’nin güçlenmesi, Türkiye’nin bölgesel bir güç ve global bir oyuncu olması noktasında yardımcı bir kuvvet olarak süreçlere katkı sunan değerli idari bir aygıt pozisyonundadır. Artan verimliliği ve ulusal iradeye ahengiyle, Türkiye’nin gelişmesi, büyümesi, bölgesel ve global bir aktör olarak haline gelmesi yolunda imkan halini almıştır.
Programa, İstanbul Valisi Davut Gül, İstanbul Üniversitesi Rektörü Osman Bülent Zülfikar ve öğretim üyeleri katıldı.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
