Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, El Nino tesiriyle 2023’ün tüm vakitlerin en sıcak yılı olduğunu, sıcaklık rekorlarının 2024 yılının yaz aylarına kadar devam edebileceğini söyledi.
İklim değişikliği ve global ısınma nedeniyle dünya tarihindeki en sıcak 10 yıl, 2010-2022 ortasında yaşanırken, El Nino tesiriyle 179 günde sıcaklık rekorunun kırıldığı 2023, tüm vakitlerin en sıcak yılı oldu.
AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Kurnaz, El Nino’nun, dünyadaki bütün ortalama sıcaklıkların artması manasına geldiğini, bu nedenle aslında yüksek olan sıcaklıkların daha da yükseldiğini belirtti.
Atmosfer sıcaklığına paralel çok hava olaylarının da arttığını ve daha da şiddetlendiğini, El Nino’nun, sıcaklığın yanında yağışların ve kuraklıkların da şiddetini artırdığını bildiren Kurnaz, bu nedenle 2023’ün yaklaşık yarısının sıcaklık rekorlarıyla geçtiğini aktardı.
Kurnaz, “2023, şimdiye kadar insanlığın yaşadığı en sıcak yıldı, yaklaşık son 125 bin yılda bu kadar sıcak bir yıl yaşamadık. Bilhassa yılın ikinci yarısında yani temmuz ayından itibaren El Nino tesirinin de işin içine girmesiyle olağanın çok üzerinde sıcaklıklar başladı. Bundan evvelki en sıcak yıllar, El Nino’nun tesirli olduğu 2016 ve 2020’ydi. 2023, her ikisini de çok açık ortayla geçiyor. Paris Mutabakatı’nda da sıkça konuşulan 1,5 derece amacını bu sene geçiyoruz üzere görünüyor.” bilgisini verdi.
Libya’nın Derne kentinde geçen yılın eylül ayında yaşanan sel felaketini, 2023’te gerçekleşen “en çok hava olayı” olarak nitelendiren Kurnaz, “Bazı felaketler vardır ve bunları bekleriz, Karadeniz’deki çok yağışlar üzere. Ona nazaran köprü, konut yaparız, mesela dere yatağına mesken yapmayız. Libya, bu türlü bir sel felaketinin olmasını beklediğimiz bir yer değil, Akdeniz o derece dev ve yağış getirecek bir fırtınanın olmasını beklediğimiz bir yer değil. Münasebetiyle El Nino bütün bu beklemediklerimizi getiriyor, beklediklerimizi de şiddetlendiriyor.” görüşünü paylaştı.
“TÜRKİYE VE AVRUPA, ÇOK ÖNEMLİ SICAK BİR DEVİRDEN GEÇECEK”
El Nino’nun tesirlerinin 2024’te de devam edeceğinin altını çizen Kurnaz, buna bağlı olarak şiddetli hava olaylarının ve yüksek sıcaklık bedellerinin süreceği ikazında bulundu.
Kurnaz, şöyle devam etti.
“En azından mart, nisan ayına kadar bunun sürmesini bekliyoruz. El Nino’yu süratli bir biçimde öngörmek mümkün değil, bugünden bakıp haziran ayında ne olacağını söylemek çok kolay değil ancak öngörüler El Nino’nun gitgide şiddetleneceğini söylüyor. Bu yaşadığımız El Nino’nun, şimdiye kadar gördüklerimizin en şiddetlisi olma mümkünlüğü yüzde 50’nin üzerinde. Bu da gelecek yazın neredeyse ortasına kadar Türkiye ve Avrupa, çok önemli sıcak bir periyottan geçecek demek.”
Sıcaklık rekoru kırılan günün, tarihte o güne ilişkin en sıcak gün manasına geldiğini kaydeden Kurnaz, sıcaklık rekorlarının 2024’ün Haziran ayına kadar sürebileceği hatta hazirandan sonra da devam edebileceği kestiriminde bulundu.
Prof. Dr. Levent Kurnaz, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Türkiye’de El Nino tesiriyle biraz daha olağanın üzerinde nem bekliyoruz. Zati Türkiye çok kurak 3 sene geçirdi, bunun üzerine tıpkı oranda kurak bir 3 sene daha beklemiyoruz. İnşallah biraz daha sulu bir kış ve ilkbahar geçiririz zira gerek tarımın gerek büyük kentlerin son derece yüksek bir su muhtaçlığı var, barajlarımızın dolması gerekiyor.”
EN SICAK GÜN SAYILARI
Kurnaz’ın verdiği bilgilere nazaran, her günün geçmiş yıllardaki tıpkı güne ilişkin sıcaklık bedeliyle kıyaslandığı hesaplamada, sıcaklık rekoru kırılan gün sayısı, 2013’ten bu yana aşağıdaki üzere gerçekleşti:
YIL | REKOR KIRAN GÜN SAYISI | TOPLAM GÜN SAYISI | EN SICAK GÜN SAYISININ YILA ORANI |
2023 | 179 | 365 | %49,04 |
2022 | 49 | 365 | %13,42 |
2021 | 19 | 365 | %5,21 |
2020 | 59 | 366 | %16,12 |
2019 | 20 | 365 | %5,48 |
2018 | 7 | 365 | %1,92 |
2017 | 50 | 365 | %13,70 |
2016 | 153 | 366 | %41,80 |
2015 | 48 | 365 | %13,15 |
2014 | 3 | 365 | %0,82 |
2013 | 3 | 365 | %0,82 |