Yılbaşına artık çok kısa bir müddet kaldı..
Dünya 2023 yılını geride bırakarak yeni bir yıla giriş yapacak.
Bu yıl dünyada tesir yaratan, vakit zaman acı veren, sevindiren birçok olay kayda geçti.
İşte 2023 yılında yaşanan kimi kıymetli olaylar..
10 Mart
Çin Devlet Lideri Şi, Çin Ulusal Halk Kongresinin (ÇUHK) 10 Mart’ta başşehir Pekin’de yapılan 14. periyodunun 1. Genel Şurasında, tek aday olduğu oylamada delegelerin oy birliği ile üçüncü kere devlet lideri seçildi. Daha evvel 2013 ve 2018’de iki sefer devlet lideri seçilen Şi, 5 yıllığına tekrar vazifeye gelerek Çin Halk Cumhuriyeti tarihinde devlet başkanlığını üçüncü periyoda taşıyan birinci isim oldu. Şi, Merkezi Askeri Kurul Başkanlığına da tekrar seçilerek ordunun başındaki başkomutan pozisyonunu da sürdürdü.
13 Mart
Pakistan’da eski Başbakan İmran Han’ın başbakanlığı devrinde yabancı devlet adamlarından alınan ikramların satıldığı ve bir bayan yargıcı tehdit ettiği argümanıyla yargılandığı iki davada 13 Mart’ta Han hakkında iki tutuklama kararı verildi. Han’ı gözaltına almak için Lahor’a giden polisler ile Pakistan Adalet Hareketi Partisi destekçileri ortasında çıkan çatışmalar iki gün sürdü. Han’ın gözaltına alınmak istenmesine karşı ülke genelinde düzenlenen protestolarda Han’ı destekleyen 198 kişi gözaltına alındı.
17 Mart
UCM, 17 Mart’ta Ukrayna’da işlenen kabahatlere ait yürüttüğü soruşturma kapsamında, Rusya Devlet Lideri Putin ve Rusya’nın Çocuk Hakları Komiseri Maria Alekseyevna Lvova-Belova hakkında savaş kabahati gerekçesiyle yakalama kararı çıkardı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, UCM’nin Putin ve Lvova-Belova hakkındaki kararının Rusya için hukuken geçersiz olduğunu açıklarken, Ukrayna Başbakanı Denis Şmıgal, kararı “adalet yolunda kıymetli bir adım” olarak nitelendirdi.
İsrail’de yargı ıslahatı protestoları 9 ay sürdü
İsrail’de Netanyahu hükümetinin Yüksek Mahkemenin yetkilerini sonlandıran ve iktidarın yargı atamalarında kelam sahibi olmasını öngören “yargı reformu” planı nedeniyle halk birinci kere 7 Ocak’ta Tel Aviv’de protesto düzenledi.
Kitlesel bir hal alan şovlar her cumartesi ülke genelinde düzenlenmeye başlandı. İsrail genelinde 1 Mart’ta sivil itaatsizlik hareketlerine evirilen şovlarda pek çok kentte ana yollar protestocular tarafından trafiğe kapatıldı.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, 25 Mart’ta siyasi krize dönüşen yargı düzenlemesinin durdurulması için hükümete davette bulundu lakin bir gün sonra Başbakan Netanyahu, Gallant’ı misyondan aldı.
Sivil toplum kuruluşları, hukukçular ve yüksek teknoloji bölümleri üzere meslek kümelerinin yanı sıra siyasi krize dönüşen tartışmalı yargı düzenlemesine ordu içinden de yansılar geldi. Yargı ıslahatı planının siyasi krize dönüşmesinin akabinde Netanyahu ise koalisyon ortaklarına “tartışmalı yargı düzenlemesini askıya alma kararını” iletti.
Portekiz Katolik Kilisesindeki cinsel istismar olayları
Portekiz Katolik Kilisesindeki cinsel istismar tezlerini araştıran Bağımsız Komite, 13 Şubat’ta, 1950’den bu yana en az 4 bin 815 çocuğun Katolik Kilisesi bünyesindeki kurumlarda çalışan din vazifelileri tarafından cinsel istismara maruz kaldığını açıkladı.
512 şahidin sözüne başvuran Bağımsız Komite, kimi çocukların birden fazla istismara uğradığını aktarırken, mağdurların birçoklarının erkek çocuk olduğunu ve cinsel istismarların yüzde 77’sinin rahipler tarafından yapıldığını söz etti.
Fatima kentinde 3 Mart’ta toplanan Portekiz Piskoposlar Konferansının (CEP) akabinde yayımlanan yazılı açıklamada ise Portekiz Katolik Kilisesi, bünyesindeki kurumlarda çocuklara yönelik cinsel istismar olaylarından ötürü mağdurlardan özür diledi.
4 Nisan
Türkiye’nin Finlandiya’nın NATO üyeliğini onayladığına dair belgeyi, 1949 tarihli Kuzey Atlantik Antlaşması’nın saklayıcısı ABD’ye teslim etmesinin akabinde Finlandiya, NATO’nun 31. üyesi olarak İttifak’a katıldı.
5 Mayıs
Boston Çocuk Hastanesi’nden bir küme hekim, bebek şimdi anne karnındayken çeşidinin birinci örneği olan beyin ameliyatını muvaffakiyetle gerçekleştirdi.
6 Mayıs
İngiltere Hükümdarı 3. Charles, başşehir Londra’daki tarihi Westminster Abbey Kilisesi’nde düzenlenen dini merasimle taç giydi.
1 Haziran
ABD Temsilciler Meclisi, federal hükümetin harcama limitlerini ve borçlanma tavanını yükseltecek ve hükümetin temerrüde düşmesini önleyecek bütçe muahedesini onayladı.
3 Haziran
Hindistan’ın Orissa eyaletinde meydana gelen tren kazasında 290 kişi ömrünü yitirdi, 900’den fazla kişi yaralandı.
22 Haziran
Buz dağına çarparak batan ve 1514 kişinin vefatına neden olan Titanik’in enkazını göstermek için turistik maksatla kullanılan “Titan” isimli denizaltı, Atlas Okyanusu’nda kayboldu, denizaltıdaki 5 kişi hayatını kaybetti.
4 Temmuz
Türkiye ve Mısır, 4 Temmuz’da yapılan ortak açıklamada, uzun bir ortanın akabinde diplomatik bağlantıların büyükelçilik düzeyine çıkarıldığını duyurdu.
6 Temmuz
Avrupa Birliği’nin (AB) finanse ettiği Copernicus İklim Değişikliği Servisinin bilgilerine nazaran, 2023’ün haziran, temmuz ve ağustos aylarında ortalama hava sıcaklığı global olarak en yüksek düzeye çıktı. Dünyada ortalama sıcaklıklar temmuzda tıpkı hafta içinde 3 sefer üst üste rekor kırarken, global ortalama sıcaklığın 17,23 derece olduğu 6 Temmuz, “kaydedilen en sıcak gün” olarak kayıtlara geçti.
8 Eylül
Fas’ın Marakeş kentine bağlı El-Huz bölgesinde 8 Eylül gecesi meydana gelen 7 büyüklüğündeki zelzelede, 3 bine yakın kişi hayatını kaybetti, 6 binden fazla kişi yaralandı ve yaklaşık 60 bin konut kısmen ya da büsbütün yıkıldı.
10 Eylül
Orta Akdeniz’de tesirli olan “Daniel” Fırtınası, 10 Eylül’de Libya’nın doğusundaki Bingazi, Beyda, Merc, Suse ve Derne kentlerinde sele yol açtı. Sel felaketinde 4 bin 300’den fazla kişi hayatını kaybetti, en az 17 bini çocuk 40 bin kişi ülke içinde yerinden oldu ve felaketten 250 bin kişi etkilendi.
7 Ekim
Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam, 7 Ekim’de “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal pahalara yönelik daima ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e karşı “Aksa Tufanı” isimli operasyon başlattı.
İsrail ordusu da birebir gün roketlerin fırlatıldığı abluka altındaki Gazze Şeridi’ne yanlışsız taarruzlarına başlarken şu ana kadar en az 8 bin 200’ü çocuk, 6 bin 200’ü bayan olmak üzere 20 bin 424 Filistinli öldü.
Dünya genelinde İsrail’in Gazze’ye akınlarına karşı birtakım ülkeler, Filistin’e dayanak olarak ateşkes talep ederken başta ABD olmak üzere kimi ülkeler ise BMGK’deki Gazze’de ateşkes karar tasarılarını reddetti.
10 Aralık
Bu sene İsveç’te düzenlenen Nobel Ödül Töreni’nde fizik, kimya, tıp, edebiyat ve barış alanındaki mükafatlar sahiplerine teslim edildi.
13 Aralık
BM Genel Şurası, Gazze’de hemen insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısını 10 “hayır” oyuna karşı 153 oyla kabul etti. Oylamada Avusturya, Çekya, Guatemala, İsrail, Liberya, Mikronezya, Nauru, Papua Yeni Gine, Paraguay ve ABD “Hayır” oyu kullandı.
15 Aralık
İsrail güçleri, işgal altındaki Doğu Kudüs’te misyon yapan AA foto muhabiri Mustafa Haruf’u vazifesi sırasında şiddetli halde darbetti, gazeteci hastaneye kaldırıldı.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
