İsviçre’nin Davos kasabası, yeni bir tepeye mesken sahipliği yapıyor.
15-19 Ocak’ta, “Güvenin Yine İnşası” ana temasıyla Ekonomik Forumu (WEF) düzenlenecek.
Üst seviye güvenlik tedbirlerinin alındığı forum kapsamında 300’den fazla oturumun gerçekleştirilmesi planlanıyor.
2024’te dünya belirsizliklerin ortasında istikrar ararken, bu yıl 54’üncü sefer gerçekleştirilecek tepeye 120 ülkeden 2 bin 800’den fazla iş insanı, siyasetçi, akademisyen ve sivil toplum kuruluşu temsilcisi katılacak.
Gözler Dünya Ekonomik Forumu’nda
Birleşmiş Milletler (BM), global iktisatta büyümenin bu yıl yüzde 2,4’e gerileyeceğini 2020’den bu yana en düşük global ekonomik büyüme oranı olacağını hesaplarken, bu yıl Davos’ta değişen para siyasetleri ve artan borçlarla kuvvetli bir global ekonomik tablo da merkez bankası liderleri, finansörler ve iş dünyası başkanlarının karşısına çıkacak.
WEF’in yıllık toplantısı her yıl hükümet, iş dünyası ve sivil toplumdan üst seviye karar vericileri bir ortaya getirerek gelecek yılın değerli global problemlerini ve önceliklerini ele alırken, İsviçre’nin Davos kasabasında gerçekleştirilecek olan 2024 Yıllık Toplantısı’nda, önderler belirsizlik ve süratli değişim ortamında inancı tekrar inşa etmeye çalışacak.
Tema: İtimadın Yine İnşası
Dünya Ekonomik Forumu, insani, iklim, toplumsal ve ekonomik zorluklarla gayrette ortak milletlerarası hareketin ehemmiyetini vurgulamak maksadıyla bu yıl için “Güvenin Yine İnşası” temasını seçti.
WEF’in yıllık olarak yayınladığı global risk tahliline nazaran, dezenformasyon ve yanlış bilgilendirme, sıcaklık artışları, ağır yağışlar, şiddetli fırtınalar ve uzun süren kuraklık üzere çok hava olayları dünya iktisadının karşı karşıya olduğu tehlikeler listesinin başında geliyor.
Gittikçe artan dezenformasyon, son vakitlerde yaşanan orman yangınları, Güney Asya ve Avrupa’daki seller iklim değişikliğinin insani ve ekonomik taraftan maliyetini gözler önüne serse de jeopolitik çoklu krizlerin artması sorunun tahlili için global bir mutabakata varmanın sıkıntı olduğunu gösteriyor.
Son birkaç yıl içinde, kurumsal önderler, global pandemi, bozulan tedarik zincirleri, savaş, inatçı enflasyon ve başka birçok aksaklıkla başa çıkmak zorunda kalırken, iktisatta dayanıklılık, güç dönüşümü, globalleşme, üretken yapay zeka, kurumları güçlendirme ve bayan sıhhati önderlerin güç vakitlerde üstesinden gelmesi gereken altı kritik tema olarak dikkati çekiyor.
Forum bu yıl, parçalanmış bir dünyada güvenlik ve işbirliğinin sağlanması, yeni bir periyot için büyüme ve istihdam oluşturmak, iktisat ve toplum için itici bir güç olarak yapay zeka, iklim, tabiat ve güç için uzun vadeli bir stratejiye odaklanacak.
“Güveni yine inşa etmeliyiz”
Jeopolitik, genel olarak siyaset ve bunun iş dünyası üzerindeki tesirleri de Davos’ta masaya yatırılacak. Teknoloji ihtilali ve sürdürülebilirlik de başkanların ele alacağı bahisler içinde yer alacak.
Dünya Ekonomik Forumu Kurucusu ve İcra Şurası Lideri Klaus Schwab, hususa ait değerlendirmesinde şu sözleri kullandı:
Parçalanmış bir dünya ve artan toplumsal bölünmelerle karşı karşıyayız. Bu da yaygın belirsizlik ve karamsarlığa yol açıyor.
Kriz idaresinin ötesine geçerek, mevcut meselelerin temel nedenlerine bakarak ve daha umut verici bir geleceği birlikte inşa ederek geleceğimize olan itimadı yine inşa etmeliyiz.
WEF’in yıllık toplantısında en son global gelişmeler de ele alınacak. Toplantılarda, dayanıklılığı ve güvenliği ilerletmek, ömür standartlarını güzelleştiren ekonomik büyümeyi canlandırmak, enerjiyi garanti altına alırken iklimi ve doğayı koruyan süratli hareketleri sürdürmek, teknolojik gelişmelerin kapsayıcı olmasını sağlamak ve insanlara ve adil fırsatlara yatırım yapmak için gerekli işbirliğini yine canlandırma amaçlanacak.
Yapay zeka masada
Popülizmin yükselişi ve teknolojideki gelişmeler, tıp alanındaki süratli gelişmelerin toplumu dönüştürmesi, robotik gelişmeler, yapay zeka, dijitalleşme Davos Tepesi’nde tartışılacak başka bahisleri oluşturuyor.
WEF’in global risk tahlilinde, kalıcı bir ömür pahalılığı krizine ait tasalar, yapay zeka (YP-AI) kaynaklı yanlış bilgi ve dezenformasyon ile toplumsal kutuplaşmanın iç içe geçmiş risklerinin bu yılın risk görünümünde belirleyici olduğuna vurgu yapılırken, yapay zeka teknolojilerinin olumsuz sonuçları en büyük riskler ortasında olduğu bilgisi paylaşıldı. Bu yüzden WEF, bu yıl Davos’ta yapay zekayı ana temalarından birisi yaptı.
Yapay zekanın geçen yıl ivme kazanmasıyla ortaya çıkan yeni bir ekonomik çerçevede Davos’ta düzenlenecek forumlarda, “Yapay zekayı herkesin faydasına olacak biçimde nasıl kullanabiliriz? Farklı düzenleyici ortam inovasyonu toplumsal risklerle nasıl dengeliyor? Yapay zeka, 5/6G, kuantum hesaplama ve biyoteknoloji dahil olmak üzere başka dönüştürücü teknolojilerle nasıl arayüz oluşturacak?” sorularına karşılıklar aranacak.
Forumlarda, bu yıl dünya genelinde seçimler, mümkün salgın hastalıklar ve siber taarruzlar da ele alınacak.
Gazze ve Ukrayna’daki şiddet masada
Son yıllarda Rusya-Ukrayna savaşı, İsrail-Hamas çatışması ve Kızıldeniz’deki silahlı çatışmalar dünya genelinde jeopolitik riskleri artırdı.
WEF Lideri Borge Brende, 2024 yıllık WEF toplantısının bugüne kadarki en karmaşık jeopolitik yerde gerçekleşeceğini belirtti. Brende, WEF’de bu yılki odak noktalarının birçoklarının Orta Doğu, Ukrayna ve Afrika’daki savaşlarla ilgili üst seviye diplomatik görüşmeler olacağını belirterek, “Bu çok güçlü dünyayı nasıl çözebileceğimizi görmek için yanlışsız insanları bir ortaya getirdiğimizden emin olacağız.” dedi.
Borge Brende, global zorlukların acil tahliller gerektirdiği bir periyotta, fikirleri aksiyona dönüştürmek için yenilikçi kamu-özel dal işbirliği gerekli olduğunu vurguladı.
WEF, Ukrayna ve Batı Balkanlar da dahil olmak üzere diplomasi için bir alan sağlama geleneğini de sürdürecek. WEF’in yıllık toplantısı başlamadan bir gün evvel 14 Ocak’ta Davos’ta Ukrayna ve İsviçre hükümetlerinin ortak mesken sahipliğinde 70 ulusal güvenlik danışmanı bir ortaya gelecek.
Katılımcı listesindeki isimler
Çin Başbakanı Li Çiang, Davos’ta ABD’nin ülkesine karşı teknoloji konusunda baskısını ve Pekin’in Rusya-Ukrayna Savaşı’nı durdurulmasına yönelik arabulucu rolünü anlatacak.
Savaş WEF’in son iki yıllık toplantısına damgasını vururken, Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelensky’nin bu yıl toplantıya katılıp bir konuşma yapması bekleniyor.
Davos’taki toplantılara rastgele bir Rus yetkilinin katılıp katılmayacağı ise muhakkak değil.
Toplantılara Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ve BM kuruluşlarının yöneticileri de katılacak. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken üzere 40’tan fazla dışişleri bakanının da toplantılarda hazır bulunması bekleniyor. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da tepe de yer alacak.
Davos Zirve’sine 120 ülkeden 2 bin 800 binden fazla iş adamı, siyasetçi, akademisyen ve sivil toplum kuruluşu temsilcisi katılacak.
40’tan fazla ülkenin devlet lideri ve başbakan seviyesinde temsil edileceği tepede, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Nijerya Devlet Lideri Bola Ahmed Tinubu, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte kıymetli iştirakçiler olarak ön plana çıkıyor.
Arjantin’in yeni seçilen Devlet Lideri Javier Milei’nin de Davos’a gelmesi bekleniyor.
800’den fazla çok uluslu şirketlerin üst seviye yetkililerinin (CEO’ları) tepede yeni pazar arayışında olması beklenirken, 150’den fazla global yenilikçi, teknoloji öncüsü ve kesimleri dönüştüren Unicorn da yer alacak.
Ayrıca doruğa her yıl olduğu üzere Türkiye’den iş dünyasının önde gelen isimleri de katılacak.
2024’ün gündeminin ayrıntıları
WEF’in yıllık toplantısında, gelecekteki fırsatları araştırmanın yanı sıra ekonomik kalkınmada tahlil ve gelişmeleri gözden geçirmek gayesiyle, kamu ve özel dal ortasındaki iş birliğini geliştirmenin yolları da masaya yatırılacak.
WEF toplantısına katılacak önderler, gelişen teknolojinin sunduğu fırsatları ve bunun milletlerarası toplumda siyaset ve karar alma süreci üzerindeki tesirini keşfetme muhtaçlığını da ele alacak.
Beş gün düzenlenecek oturumlarda global güvenlik, ticaret, ekonomik büyüme, istihdam, iklim ve tabiat olayları, güç dönüşümü, teknolojik gelişme ve bozulma ile sıhhat ve refah hususlarında ilerleme kaydedilmesine yönelik en son teklifler ele alınacak.
WEF’deki oturumlarda bölgesel iştirakler incelenecek, Kuzey-Güney işbirliğini güçlendirmenin yolları ele alınacak ve ticaretin kolaylaştırılması için tesirli ve kapsayıcı bir ticaret sistemini şekillendirmeye yönelik önlemler pahalandırılacak.
Ekonomiyle ilgili oturumlarda ise IMF ve Dünya Bankası üzere milletlerarası kuruluşlar, finans kurumları ve üst seviye ekonomistlerden oluşan önderler endüstriyel stratejiler, borç, yeni yüksek faiz gerçeği ve istihdam görünümü üzere en son ekonomik gelişmeler ele alınacak.
Merkez bankası siyasetleri ve artan borçlar da Davos’ta gündemde olması bekleniyor.
İklim, tabiat ve güç hususlarında ise toplantılarda yenilenebilir gücün yaygınlaştırılması, güç verimliliğinin artırılması ve güç talebinin karşılanması ile tabiatın korunması ve yenilenmesi için COP28’de yakalanan ivme ve elde edilen sonuçlara bakılacak.
Teknoloji konusunda forumlarda, riskleri anlayıp yönetme, süratli teknolojik ilerlemenin fırsatlarını azami seviyeye çıkarma tartışılacak. Toplantıda global siber güvenlik görünümü ve yapay zekaya ait beklentiler ve yapay zekanın kapsayıcılığı da masaya yatırılacak.
Davos’taki toplantılarda insani kalkınma konusunda ise insanları ekonomik ve teknolojik dönüşümlerin merkezine odaklanılacak. Oturumlarda gelir eşitsizliği, toplumsal hareketlilik, çağdaş arz istikametli iktisat, cinsiyet eşitliği ve sıhhat ve refahı güzelleştirme gayretleri ele alınacak.
Kültür ve sanat oturumlarında ise Amazon ve yerli toplulukların korunması, toplumsal cinsiyet eşitliği için uğraş ve zorla yerinden edilme, doğal afetler, dünya kirliliği, ruh sıhhati ve refah mevzularına odaklanılacak.
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) nedir
Davos, İsviçre’nin Zürih kenti yakınlarında mütevazı bir kayak merkezi. Fakat ünlü olmasının nedeni bu değil. Davos her ocak ayında Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) yıllık toplantısına mesken sahipliği yapıyor.
Küresel iş dünyası, hükümet, sivil toplum, medya ve akademi dünyasından seçilmiş delegeler, günün en acil meseleleri etrafında verimli tartışmalar başlatmak ve nihayetinde tesir oluşturmak için tasarlanmış oturumlara katılmak üzere İsviçre kasabasında bir ortaya geliyor
WEF’in temelleri 1971’de iktisat profesörü Klaus Schwab tarafından atıldı. 1938 yılında Almanya’nın Ravensburg kentinde doğan Schwab, 1971’de WEF’in altyapısını oluşturan Avrupa İdare Forumu’nu kurduğunda Cenevre Üniversitesi’nde çok az tanınan bir iktisat profesörü olarak vazife yapıyordu.
Schwab’ın Avrupa İdare Forumu’nu kurmasındaki emeli yeteri derecede yeterli performans sergileyemeyen Avrupalı şirketlere Amerikan tekniklerini anlatmaktı. Klaus Schwab, birebir vakitte yalnızca şirket pay sahiplerinin değil, müşteri, çalışan, faaliyet gösterilen toplum ve hükûmetin yer aldığı bir idare anlayışı olan “Paydaşlar İdare Anlayışı” geliştirdi ve destekledi.
1973 yılının ana olayları olan Sabit Kur Sistemi Bretton Woods’un çökmesi ve Arap-İsrail Savaşı Avrupa İdare Forumu’nun yıllık toplantılarının şirket idaresinden ekonomik ve toplumsal meselelere genişlemesine sebep oldu. 1974’de birinci sefer siyasi önderler Davos’a davet edildi ve iki yıl sonra da dünyanın bin büyük şirketi için üyelik sistemi başlatıldı.
1987’de ise Avrupa İdare Forumu, Dünya Ekonomik Forumu (WEF) oldu ve dünyanın diyalog merkezi olmaya da başladı. 1988’deki yıllık toplantıda “Davos Deklarasyonu” Türkiye ve Yunanistan tarafından, bu iki ülkeyi savaş eşiğinden döndürmek ismine imzalandı. 1989’da Kuzey ve Güney Kore birinci bakanlık seviyesinde toplantılarını yaparken, tıpkı yıl Doğu ve Batı Almanya Davos’ta birleşmeyi konuştu.
Schwab, çocukluğunda yaşanan II. Dünya Savaşı devrindeki hislerinin, dünyanın durumunu uygunlaştırmak emeliyle bir tertip kurması için ona ilham verdiğini belirtiyor.
İsviçre’nin kayak merkezi Davos kasabasının güvenlik ve lojistik açısından dünyanın seçkinlerini toplamak için ülkü bir yer olduğuna karar veren Schwab, WEF’in yıllık toplantılarını burada yapıyor.
WEF, amacını “dünyanın durumunu iyileştirmek” olarak açıklıyor
Dünyanın en güçlü, ünlü ve varlıklı insanların iştirakiyle her yıl yapılan Davos Doruğu, iş dünyasından finansa, siyasetten sivil topluma yılda 3 bin kadar dünya seçkinini bir ortaya getiren bir foruma dönüşerek bir tesir oluşturmaya başladı. Davos, iş dünyası için fikir alışverişinde bulunmak ve network kurmak için değerli bir yer oldu.
Merkezi İsviçre’nin Cenevre kentinde bulunan WEF gayesini “dünyanın durumunu iyileştirmek” olarak tanımlarken, son yıllarda bu hedefini yerine getirip getirmediğine yönelik sorular artmaya başladı.
Avrupa’da halkların popülist ve ırkçı telaffuz geliştiren başkanlara yönelmesi ve global ticaret ve teknoloji savaşları, artan eşitsizlik ve hayat pahalılığı krizleri tertibin maksadını başarıp başaramadığına dair soruları artırıyor.
WEF’i eleştirenler, tertibin toplantılarının, buna Davos Tepesi de dahil, büyük şirketlerin para yatırarak gözden uzak bir halde hükümetlere lobi yapabilmesi için inançlı bir alan oluşturduğunu sav ediyor.
WEF, global telaşları ele alan projeler yürütmek üzere birçok memleketler arası kuruluş ve şirketle paydaşlık yapıyor. Bu yıl iş birlikleri, gelecek kuşak için dayanıklılık oluşturma, globalleşmeyi yine hayal etme, yapay zeka için yine kablolama, yeşil geçişi yönlendirme ve güçlendirme açığı ve ekonomik kapsayıcılığı ele alma hususlarına odaklanıyor.
2020 yılında WEF, bir şirketin sırf hissedarlara değil, tıpkı vakitte çalışanlar, toplum ve gezegen de dahil olmak üzere şirketin bahtında hissesi olan herkese paha sunması gerektiğini öne süren paydaş kapitalizmi tarafından resmi olarak yönlendirildiğini belirleyen yeni bir Davos Manifestosu yayınladı.
WEF’in 2020 manifestosu, kabul edildiğinden bu yana şirketlere Dördüncü Sanayi İhtilali çağında rehberlik ettiği belirtiliyor. Manifesto, bir şirketin “adil vergi hissesini ödemesi”, “yolsuzluğa sıfır tolerans” göstermesi, global tedarik zinciri boyunca insan haklarını desteklemesi ve rekabetçi, eşit bir oyun alanını savunması gerektiğine vurgu yapılıyor.
WEF’e eleştiriler
Avrupa’daki kimi sivil toplum kuruluşları, WEF’in faaliyetlerini destekleyen yaklaşık bin şirkete “tamamen bağımlı” olduğunu argüman ediyor.
WEF’e stratejik ortak üyelik yüzbinlerce dolar olurken, Davos tepesine katılmak içinde ekstra fiyat talep ediliyor. Ayrıyeten, tepe sırasında otel ve yiyecek fiyatlarının çok yüksek olması dikkati çekiyor.
WEF’e yönelik olarak ayrıyeten, her yıl birebir şahısları çağırarak tıpkı şeyleri konuşturduğuna ve dünyanın birden fazla insanına uzak kaldığına dair tenkitler de gelirken, Batı’da, WEF’in Davos toplantılarını “Dünya sistemini bozan insanların bir aile birleşimi” olarak görenler var.
WEF’i destekleyenler ise tertibin bir yandan öbür milletlerarası kuruluşların eksikliklerini doldururken, bir yandan da siyaset ve iş dünyasının başkanlarının buluştuğu ve “dünya insanları için âlâ fikirleri” masaya yatırdıkları tezini ortaya atıyor.
Davos’ta ortaya atılan fikirler, konuşmalar, masada konuşulanlar ve verilen kelamların hükûmetler açısından bağlayıcılığı bulunmuyor.
Protestolardan sonra medyanın erişimi genişletildi
Davos toplantılarına karşı yapılan protestolar (özellikle 2000’li yılların başında ve globalleşme konusunda) tepenin toplanmasını tehdit etmeye başladı. Bunu gören WEF kurucusu Schwab, daha çok kapalı kapılar gerisinde gerçekleşen toplantılara medyanın erişimini genişletti ve daha fazla sivil toplum kuruluşu dahil etti.
Çünkü yıllardır globalleşmeyi savunan WEF, artık eşitsizliğin, korumacılığın ve milliyetçi siyasetlerin global ekonomiyi öteki bir krize götürebileceğinden kaygı ediyor.
WEF’in yıllık toplantısı yalnızca açılış konuşmalarından ibaret olmazken, tıpkı vakitte Alp kasabası Davos’un sokaklarında, konferans merkezinin yan odalarında, otel süitlerinde ve restoranlarında gerçekleşen ağ kurma ve toplumsal etkileşimlerle de ünlü olması dikkati çekiyor.
Basın mensupları ise yalnızca erişimin “izin” verildiği oturumlara, toplantılara katılabiliyor.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
