Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Candan Gökçeoğlu 5,1 ve 4,5’luk Bursa zelzelesi sonra Halktv.com.tr’nin sorularını yanıtladı.
Gökçeoğlu şunları kaydetti:
1- Zelzele Marmara’nın güney kolunda gerçekleşti. Bu bölge fay kırıklarının dağılımı açısından ne kadar büyüklükte bir zelzeleye neden olabilir? Tesir alanı nasıl olur?
Bu kesimde çok sayıda irili ufaklı fay segmentleri mevcut. Bugünkü zelzele küçük bir olağan yarar gerçekleşti. Lakin, Geyve, Mekece, İznik, Gemik, Mudanya çizgisi boyunca Kuzey Anadolu Fay Zonunun 5 adet segmenti mevcut. Bu segmentlerin 6.7-7.2 büyüklüğünde sarsıntı üretme potansiyelleri mevcut. Bu sınır boyunca oluşan en yakın sarsıntının üstünden yaklaşık 600 yıl geçmiş durumda. Lakin, Kuzey Anadolu Fay Zonunun kuzey koluyla karşılaştırıldığında bu bölgede sürat çok düşüktür. Sonuçta, bu bölge sarsıntı açısından dikkat edilmesi, hazırlıklı olunması gereken bir bölgedir. Bölge nüfus yoğunluğu ve sanayi olarak kritiktir. Bununla birlikte ismini vermek istemiyorum lakin birtakım bölgelerin jeoteknik kuralları epeyce berbattır. Bu kesitlerdeki yerleşimlere ve mühendislik yapılarına bir değil iki sefer dikkat etmek gerekir.
2- Marmara’ya kıyısı olan kentlerden İstanbul’da zelzele çok fazla hissedildi, bunu nasıl okumak gerekiyor. Muhtemel İstanbul zelzelesi dün itibariyle insanları çok daha fazla endişelendirdi. Bu bahiste ne demek istersiniz.
Kuşkusuz zelzele epey sığ bir noktada oluştu, hissedilmesinin ana fizikî nedenlerinin başında gelmekte. Ayrıyeten herkesin ayakta olduğu bir saatte olması ve son vakitlerde insanların sarsıntılara karşı daha hassas gelmiş olması da tesirli oldu.
3- Sakarya çukuru, ve bölge nasıl bir zelzele potansiyeli taşıyor?
Daha evvel açıkladığım (1. Soruda) segmentler içinde Sakarya çukurunu en çok etkileme ihtimali olan Geyve segmentidir. Fakat bunun tesiri 1999 Sarsıntılarından daha fazla olmayacaktır. Sakarya çukurunu etkileyecek en önemli zelzeleler 1999’da gerçekleşti. Fakat, yeniden de Geyve segmentinin üreteceği 7’den büyük bir sarsıntı Sakarya çukurunu önemli tesirler. Bununla birlikte Sakarya’da 1999 sarsıntılarından sonra yapılan planlarda yüksek katlara müsaade verilmemiş olması, önemli yıkımı yaşamış olması bu bölgedeki yeni yapılaşmada zelzelesi dikkate almış olması, bu türlü bir zelzelesi âlâ biçimde atlatacağı kanaatini oluşturmaktadır.
