Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, bölgede en son 17 Aralık’ta Yalova’nın Çınarcık ilçesinde meydana gelen 4,1 büyüklüğündeki sarsıntının, Kuzey Anadolu Fayının kuzey kolu üzerinde olduğunu belirlediklerini söyledi.
Marmara Denizi’nde, 4 Aralık’ta meydana gelen 5,1 büyüklüğündeki zelzelesi hatırlatan Özener, bu zelzelenin de Kuzey Anadolu Fayının Marmara Denizi içinden geçen güney kolu üzerinde olduğu bilgisini verdi.
Özener, bu zelzelelerin birbirinden farklı iki kol üzerindeki zelzeleler olduğunu belirterek, “Önceki yıllarda da Marmara Bölgesi’nde yılda yaklaşık ortalama 900 tane sarsıntımız var. Bu 900 zelzelenin 4 ila 5 tanesi, 4’ün üzerinde zelzeleler. Hasebiyle aslında bu yıl içinde de baktığımız üzere bunlar olağan sismik aktivite yoğunluğu içerisinde kıymetlendirilebilir.” dedi.
“GÜNDE 100’E YAKIN ZELZELE OLUYOR”
Marmara Bölgesi’nde büyük bir sarsıntı beklendiğini belirten Özener, “Bu dünya üzerindeki bütün bilim insanlarının hemfikir olduğu bir husus. Bu türlü bir zelzelesi maalesef biz göreceğiz. Biz toplum olarak, karar vericileri olarak bu sarsıntıya ne kadar hazırız? Biz bu hususta yoğunlaşsak aslında, sarsıntı ziyanlarının azaltılması istikametinde uğraşlarımızı yoğunlaştırsak daha yararlı olacağı kanaatindeyim.” diye konuştu.
Prof. Dr. Özener, 6 Şubat’ta yaşanan sarsıntılardan ötürü Türkiye’de 2023 yılının çok ağır geçtiğini kaydederek, “55 binin üzerinde zelzele oldu şu ana kadar. Lakin bu büyüklükte bir sarsıntı olmasa dahi, yaklaşık 20-25 bin her yıl ortalama sarsıntı oluyor. Yani günde 80 ila 100 ortasında tüm Türkiye’de ve yakın etrafında zelzeleler olmakta. Yani maalesef ülkemiz bir zelzele ülkesi. Bunu kabul edip bununla birlikte yaşamamız lazım.” diye konuştu.
“BU ZELZELELER İSTANBUL SARSINTISININ HABERCİSİ DEĞİL”
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ziyadin Çakır da Marmara Denizi üzerinde son bir ayda birçok kentten hissedilen hafif ve orta şiddetli sarsıntıların, fay sınırları üzerindeki tesirlerini anlattı. Türkiye’deki büyük zelzele üreten ana fay sınırlarının yanı sıra çok sayıda küçük fay çizgisi da olduğu bilgisini veren Çakır, şunları kaydetti:
“Türkiye’de yüzlerce irili ufaklı fay var. Bu faylar küçük sarsıntı üretiyor. Bu fay çizgileri üzerinde ortada 3, 4 ve 5 büyüklüğünde zelzele olması olağan. Son sarsıntılar de küçük faylar üzerinde oluşmuş sarsıntılar. Herkesin merak ettiği, bu sarsıntılar beklenen Marmara, İstanbul sarsıntısının öncüsü mü habercisi mi? Muhakkak değil. Bunlar yüz sene evvel de oluşuyordu.”
SON SARSINTILAR ANA FAYDAN ÇOK UZAK
Prof. Dr. Çakır, küçük sarsıntıların ana faylara yakın olması durumunda dikkatli olmak gerektiğine dikkati çekerek, “Eğer zelzele Marmara Denizi’nin ortasından geçen Kuzey Anadolu Fayı’nın etkin kolu yakınında oluşursa, fayın üzerindeki gerilmeyi değiştirebilir ve sarsıntısı tetiklemeye neden olabilir. Lakin son sarsıntılar ana faydan hayli uzak ve küçükler. “değerlendirmesinde bulundu.
Çakır, İstanbul’da öncelikli mevzunun zelzeleye hazırlık ve kentsel dönüşüm olduğunun altını çizdi.
Kentsel dönüşüm faaliyetlerine sürat verilmesi gerektiğini vurgulayan çakır, öncelikle okullar, hastaneler, devlet kurumları, büyük sanayi alanları üzere insan yoğunluğunun çok olduğu yerlerin dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı.
Kentsel dönüşümün de hem müteaahhit hem de konut sahipleri için cazip hale gelmesi gerektiğini vurgulayan Çakır, “İstanbul’da kentsel dönüşümün acilen tamamlanması gerekiyor. Ne kadar çabuk olursa ilerideki bir sarsıntıda can kaybı o kadar az olacak.” sözlerini kullandı.
