Özhaseki, TBMM Genel Heyetinde Bakanlığının 2024 yılı bütçesine ait konuşmasına, hayatını kaybeden Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez’e Allah’tan rahmet, ailesine, sevenlerine ve TBMM’ye başsağlığı dileyerek başladı.
Hedeflerinin afetlere karşı dirençli, yatay mimariye sahip, mahalle kültürünü yaşatan, sıfır atık uyumlu ve yeşil varlığı artırılmış akıllı kentler inşa etmek olduğunu belirten Özhaseki, “Bizim medeniyetimizde kentlerin yeri bambaşka. Kentlerde iktisat, ticaret ve hayat var. Bir taraftan da kültür, sanat ve estetik var. Medeniyetler kentlerde doğuyor ve gelişiyor.” dedi.
Özhaseki, kentlerin de onlara mana katan beşerler üzere canlı organizmalar olduğunu söz ederek, kentlerin taşla topraktan ibaret görülmemesini âlâ bir bakım gösterilirse ömürlerinin uzun olacağını değilse evvel küçük kentler haline geleceğini, sonra da yavaş yavaş yok olup gideceğini söyledi.
Şehir ve insanın birbirinin aynası olduğunu söz eden Özhaseki, “Bir kente bakış atmak bir beşere, bir millete bakmak demektir. Bugün ülkeler ortasında rekabet olduğu üzere kentler ortasında da bir rekabet var. Bu rekabette başarılı olmak için vaktin ruhunu yeterli okumak gerekiyor. Teknolojik ve bilimsel gelişmelerle birlikte kentlerimiz akıllı kent konseptine hakikat büyük bir süratle evriliyor.” dedi.
Özhaseki, akıllı kentlerin afetlerden iklim değişikliğine, güç verimliliğinden ulaşıma ve sıhhate kadar birçok yenilik ve kolaylıklar sunduğunu lisana getirerek, “Bize düşen ise şehircilik alanında bu treni yakalamak hatta bu seyahatin öncüsü ve lokomotifi olmaktır.” sözünü kullandı.
Bin yıldır üzerinde yaşanılan Anadolu coğrafyasının üzerinde kıymetli iki medeniyet olduğunu belirten Özhaseki, birisinin Osmanlı medeniyeti ikincisinin ise Selçuklu medeniyeti olduğunu, genç Cumhuriyet devrinde ise yeni bir medeniyeti daima birlikte inşa etmeyi temenni ettiklerini söyledi.
Özhaseki, son 70 yılda görülen görüntünün ürkütücü olduğunu tabir ederek, “Herhangi bir partiyi asla suçlamak için söylemiyorum. Bu son 70 yılda kentlere denetimsiz başlayan göçler sebebiyle kontrolsüz, kaçak hatta gece birkaç saat içerisinde yapılıp, sabah içerisine çoluk çocuğun atıldığı birçok meskenlerin inşa edildiğini gördük. Bunun sonunca karşılaştığımız görünüm şu; bir taraftan sıhhatsiz konutlar ve mahalleler bir taraftan da kimliksiz kentler. Üzülerek söylüyorum, en kıymetlisi zelzeleye de dayanıksız milyonlarca konut stoku bizi bekliyor. Bugün afetlerde pek çok canımıza mal olan ve hala kalıcı tahliller üretmek için uğraştığımız temel şehircilik problemlerimizin kaynağı da burada yatıyor. Türkiye Yüzyılı’na yakışır afetlere karşı inançlı, kimlikli, etraf dostu ve sıfır atık uyumlu kentler inşa etmeyi kararlılıkla sürdüreceğiz.” diye konuştu.
TÜRKİYE ZELZELE ÜLKESİ
Çevre ve Şehircilik Bakanı Özhaseki, Türkiye’nin bir zelzele ülkesi olduğunu vurgulayarak, bilim beşerlerine nazaran dünyanın en eski tarihlerinde oluşan Anadolu’nun büyük zelzele hareketlerine maruz kaldığını söyledi.
Araştırmalara nazaran Türkiye’nin Alpler’den Himalayalar’a kadar uzanan çizgi üzerinde en riskli 5 ülkeden biri olduğuna işaret eden Özhaseki, “Üzerinde yaşadığımız bu cennet vatanın yüzde 66’sı birinci ve ikinci derecede sarsıntı bölgesinde bulunuyor. Nüfusumuzun da yüzde 70’inden fazlası bu bölgelerde yaşıyor. Aletli ölçümlerin başladığı 1900 tarihinden itibaren denizlerimizde ve ana karamızda meydana gelen 6 ve üzerinde yıkıcı diye tanım edebileceğimiz zelzele sayısı 231. Neredeyse her sene iki tane yıkıcı sarsıntı yaşıyoruz. Ana karamızda meydana gelen sarsıntı sayısı ise 60’ın üzerinde. Toprağa verdiğimiz canların sayısı 130 bin. Maddi olarak hasar, milyarlarca dolar ancak manevi hasarın karşılanacak bir kelamı dahi yok.” değerlendirmelerinde bulundu.
Özhaseki, Türkiye’yi tehdit eden sarsıntıları oluşturan fay sınırlarına ait de bilgi vererek, “Şu anda ülkemizde 500’ün üzerinde hala hareketli fay sınırı var. Hiçbir yerde ‘biz güvendeyiz’ ‘bir şey olmaz devam et’ diyemeyiz. Bu bizim tarihi borcumuz, sorumluluğumuz. Şu anda hala 1 milyon 900 binden fazla vatandaşımız konutundan dışarıda yaşıyor. Ya konteynerde yaşıyor ya da kira parası veriyor. Şayet ülkemizi seviyorsak, İstanbul zelzelesi öncesinde ne gerekiyorsa onu yapmalıyız.” dedi.
1999 yılında meydana gelen Gölcük sarsıntısında 18 binden fazla vatandaşın hayatını kaybettiğini, 50 binden fazla vatandaşın da yaralandığını anımsatan Özhaseki, zelzele sonrasında Yapı Kontrol Kanununun çıkarılmasının ve yeni yapı standartlarının belirlenmesinin kıymetli adımlar olduğunu söyledi.
Özhaseki, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların 18 kentte 14 milyon insanı direkt etkilediğini belirterek, “Büyük bir afet. Bin yıllık Anadolu medeniyeti üzerinde rastlayabildiğimiz en büyük felaket. Bütün bir millet ayaktaydı. Bu türlü bir afetin altından millet olarak kalktığımız için bu türlü bir milletin ferdi olmak sahiden hepimiz için bir onur kaynağı.” dedi.
Depremler sonrasında 6 milyon yapının incelendiğini belirten Özhaseki, yıkılması gereken yapı sayısının 680 bin civarında konut, 170 bin civarında da iş yeri olduğunu bildirdi.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların üzerinden geçen 10 aylık süreçte neler yapıldığına ait Özhaseki şöyle konuştu:
“TOKİ Başkanlığımız, Emlak Konut, Yapı İşleri o bölgelerde rezerv alanlarda olmak üzere 207 bin civarında konutun inşaatına başladı. Zelzele Şurasında hocalarımızın bize tavsiyesi; köy konutlarını çelikten yapın. O tavsiyeye uyarak şu anda 50 bin civarındaki köy konutumuzun ihalesi yapıldı. Kent meydanlarını hem de etrafındaki ana caddeleri imal kararı aldık.”
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Özhaseki, yerinde dönüşüm projesi başlattıklarını belirterek, bu kapsamda kendi konutunu yapmak isteyen vatandaşları desteklediklerini söyledi. Proje kapsamında 250 bin müracaatın olduğunu bildiren Özhaseki, şunları kaydetti:
“İnşaatına başladığımız betonarme konutları bir yıl içerisinde çelikten yaptığımız köy meskenlerimizi de 6-8 ay üzere bir müddet içerisinde teslim edeceğiz. Kredi kısmında 2 yıl ödeme alınmayacak. Taviz vermeyeceğimiz 4 kırmızı çizgimiz var. Bundan sonra Türkiye’nin hiçbir yerinde hangi belediye müsaade verirse versin el koyarak asla ve asla fay çizgileri üzerinde bir yapılaşmaya müsaade vermeyeceğiz. Taban sıvılaşması olan yerlerde yapılaşma yasağını sıkı bir biçimde takip edeceğiz. Dere yataklarının imara açılması kelam konusu değil. Mimarlık, mühendislik hizmetlerinde sıfır tolerans uygulanacak.”
İSTANBUL’DA 37 MİLYON BAĞIMSIZ ÜNİTEDEN 6 MİLYONU RİSK ALTINDA
81 vilayetin sarsıntı bölgesi olarak kabul edilerek çalışılacağını vurgulayan Özhaseki, “31 milyon konutumuz var. 6 milyon kadar da iş yerimiz var. 37 milyon bağımsız üniteden 6 milyonu risk altında. 2012 yılında çıkan maddeyle; yurdumuz genelinde 2 milyon 200 bin bağımsız kısmın dönüşümünü gerçekleştirdik. 400 bin bağımsız kısmın dönüşümü ise sürüyor. Kentsel dönüşüm çalışmaları için bugüne kadar 480 milyar TL para harcandı.” dedi.
Özhaseki, İstanbul’da 6 milyon konut, 1,5 milyon civarında da ticari işletmenin risk altında olduğunu belirterek, şunları belirtti:
“600 bini çok acil olarak değiştirilmek zorunda. Kentsel dönüşüm çalışmalarımızın odağında yer alan İstanbul’da 2012’den bu yana 800 bin bağımsız kısmın dönüşümünü gerçekleştirdik. 170 bin 941 bağımsız kısmın dönüşümü ise sürüyor. İstanbul’da yol haritamız muhakkak oldu. Bunu titizlikle takip edeceğiz. Meclis’ten geçen maddeden ötürü kentsel dönüşümde İstanbul’un önü açılmış olacak ve çok hızlanacak.
İstanbul’da ‘Yarısı Bizden Kampanyası’ ile de 350 bin yakın konutu da değiştirmiş olacağız. Kampanyaya müracaat eden 1 milyondan fazla vatandaşımız var. Yüzde yüz anlaşmış binadakilerin tamamı bir ortaya gelerek ‘evet biz konutumuzu, binamızı yıkıp yapmak istiyoruz’ diyen vatandaş sayısı 70 bin civarında. Evvel onlardan başlayacağız. Sonra yüzde 50’yi geçen 158 bin civarında vatandaşımız var. Onlara da diyeceğiz ki ‘kendi aranızda lütfen toplantılar yapın. Yüzde yüze çıkın, gelin sizin de dönüşümünüze başlayalım.’ Birebir zelzele bölgesinde yaptığımız yardımlar üzere benzeri bir yardım yöntemiyle de İstanbul’da ‘Yarısı Bizden Kampanyası’nı devam ettirmiş olacağız. Bu türlü olunca çok kısa bir müddet içerisinde neredeyse 750 bine yakın bir konutu değiştirmiş, dönüştürmüş olacağız.”
patronlardunyasi.com
