“Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım” cürmünden dava açılan Can Atalay’la ilgili yeni bir gelişme yaşandı.

Birinci Kısmı, TİP’ten milletvekili seçilen Seyahat Parkı davası mahkumu Can Atalay hakkındaki hak ihlali başvurusunu oyladı.

Mahkeme, oy birliği ile Can Atalay’ı AYM Genel Şurası’na sevk etti.

İkinci ferdî başvuru

Gezi Parkı davasında 18 yıl mahpusa mahkum edildikten sonra Hatay milletvekili seçilen, tahliye ve yargılamanın durması istemi Yargıtay tarafından reddedilen Atalay, AYM’ye ikinci sefer ferdî müracaatta bulundu.

Davanın geçmişi

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Can Atalay’ın “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım” kabahatinden 18 yıl mahpusla cezalandırılmasına ve bu hatadan tutuklanmasına karar vermişti.

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, mahallî mahkemenin kararını hukuka uygun bulmuştu.

Sanık Atalay, 14 Mayıs’taki 28. Periyot Milletvekili Genel Seçimi’nde TİP’ten Hatay milletvekili seçilmiş, bunun üzerine avukatları “milletvekili seçilmesi nedeniyle hakkındaki yargılamanın durması ve tahliye edilmesi” talebiyle Yargıtay’a müracaat yapmıştı.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi ise talebin reddine hükmetmişti.

Atalay’ın avukatları da milletvekili seçilerek yasama dokunulmazlığı kazanan müracaatçının yargılamada durma kararı verilmesi talebinin reddedilerek yargılamaya devam edilmesi nedeniyle “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” hakkının, tahliye talebinin reddedilmesi nedeniyle de “kişi hürriyeti ve güvenliği” hakkının ihlal edildiğini öne sürerek Anayasa Mahkemesine ferdî müracaatta bulunmuştu.

Başvurunun akabinde süreç devam ederken Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Seyahat Parkı davasında Can Atalay’a verilen 18 yıl mahpus cezasını onamıştı.

Anayasa Mahkemesi Genel Konseyi, Atalay’ın kişisel müracaatında, “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma” hakkı ile “kişi hürriyeti ve güvenliği” haklarının ihlal edildiği sonucuna varmış, ayrıyeten Atalay’a 50 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetmişti.

Yüksek Mahkeme’nin münasebetinde, Atalay’ın 28. Devir Milletvekili Genel Seçimi’nde milletvekili seçildiği, yasama dokunulmazlığına sahip olduğu konusunda kuşku bulunmadığı belirtilmişti.

Atalay’ın durumunun, Anayasa’nın 83. hususunun ikinci fıkrasında yer verilen istisna kapsamında olduğu gerekçesiyle yargılanmasına devam edildiği ve tutuklu bulunduğu anımsatılan kararda, Atalay’ın, TBMM’de yemin edemediği ve milletvekilliği vazifesini fiilen yerine getiremediği aktarılmıştı.

Bunun müracaatçının seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkına müdahale manasını taşıdığı anlatılan kararda, Yüksek Mahkeme’nin daha evvel de emsal durumlarda hak ihlali kararlarına hükmettiği hatırlatılmıştı.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin, Atalay’ın yasama dokunulmazlığından faydalanamayacağı kanaatine vardığı aktarılan münasebette, “Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Anayasa Mahkemesi içtihadına karşıt davranmış, benzeri ihlalleri tedbire yükümlülüğünü yerine getirmemiş, tersine müracaatçının anayasal haklarını -Anayasa’nın parlamentoya verdiği bir yetkiyi kullanarak- daraltıcı bir halde yorumlamak suretiyle ihlal etmiştir.” tespiti yapılmıştı.

Anayasa Mahkemesi tarafından ihlal kararına bağlı olarak yine yargılama kararı verildiğinde, mahkemenin tekrar yargılama sebebinin varlığını kabul konusunda rastgele bir takdir yetkisi bulunmadığına işaret edilen münasebette şu tespitlere yer verilmişti:

“Dolayısıyla bu türlü bir karar kendisine ulaşan mahkemenin yasal yükümlülüğü, Anayasa Mahkemesinin ihlal kararı nedeniyle tekrar yargılama kararı vererek devam eden ihlalin sonuçlarını gidermek üzere gereken süreçleri yerine getirmektir. Derece mahkemesi, Anayasa Mahkemesi kararı kendisine ulaşır ulaşmaz -ilgili metot kanunlarında düzenlenen yargılamanın yenilenmesi kurumundan farklı olarak- taraflarca müracaat yapılmasını beklemeksizin yine yargılama yapmak yükümlülüğündedir.”