Bilim Konseyi Üyesi İhsan Sarı, “Öncelikle anıt yapıtın yaklaşan büyük İstanbul sarsıntısını karşılaması istikametinde çalışmalar yapılıyor. Bunlarla ilgili Ayasofya’nın 2’nci Bayezid Minaresi konsolidasyonuyla ilgili çalışmalar çabucak başlıyor. Gerekli türel süreçler bitti, hasebiyle o minareden başlayacak. Peyderpey bütün minareler konsültasyon yapılarak minarelerin durumları tekrar pahalandırılacak. 2’nci Bayezid Minaresi konsolidasyon hedefli bakım müddetinde mümkün bir zelzelesi karşılaması için öncelikli bütün etrafı çelik bir yapıyla konsolide edilecek. 1486 yaşında olan bir anıt eser her halukarda yorgun bir yapı” dedi. Kapsamlı onarım, havadan da görüntülendi.
Yaklaşık 1486 yaşında olan, vakit zaman kısmi onarıma alınan Ayasofya-i Kebir Camii Şerifi’nde devrin en kapsamlı onarımına, oluşturulan Bilim Heyeti himayesinde Eylül ayı itibariyle başlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve İstanbul Valiliği’nin iştirakiyle başlatılan onarım çalışmaları kapsamında İdari Konsey ve Bilim Şurası da oluşturuldu. Etap etap yapılan ve titizlikle yürütülen çalışmalar hakkında bilim konseyi üyelerinden Yüksek Mimar İhsan Sarı, onarımla ilgili ayrıntıları paylaştı. Ayasofya Kebir Camii Şerifi’ndeki çalışmalar havadan da görüntülendi.
Sarı, ibadete ve ziyarete açık biçimde yürütülen onarım çalışmalarında, bakanlığın müsaadesiyle galeri katının 15 Ocak’ta açılacağını söyledi.
HOROSAN SIVALARLA YÜZEY KAPLANACAK
İhsan Sarı, “Bu anıt eser onarıma muhtaçlık duyuyor. Onarım için hem Kültür ve Turizm Bakanlığı hem Vakıflar Genel Müdürlüğü ve İstanbul Valiliği birlikte bir çalışma yaparak evvel türbeler ve dış duvarların onarımına başlandı. Bu onarım türbelerle birlikte muvakkithane ve sıbyan mektebi de restore ediliyor. Bunlar bitmek, toparlanmak üzere. İkinci bir onarım kısmı başladı. Anıt yapıtın kubbelerini kaplayan kurşun ve dış cephe sıvaları. Anıt yapıtın birtakım yüzeyleri geçmiş vakitte çimento asıllı sıvayla kaplanmış geldiğimiz bu vakitte çimento asıllı sıvanın bu üzere kültür varlıklarına çok ziyan vereceğini biliyoruz. Bu bilimsel olarak da ispatlanmış durumda. Bunun için öncelikle anıt yapıttaki bütün çimento temelli sıvaları dış cepheden uzaklaştırmaya başlayacak, bununla ilgili çalışmalar yapılıyor. Anıt yapıtın öncelikle gereksinimi varsa kurşunları değiştirilecek ve cephedeki çimento asıllı sıvalar kaldırılarak orjinal horosan temelli, kireç asıllı horasan dediğimiz sıvalarla yüzey kaplanacak” dedi.
DEPREM AYASOFYA’YA 17 KİLOMETRE MESAFEDE
Ayasofya’nın uzunca bir vakittir gözlenmekte olduğunu söyleyen Sarı, “Bugün biliyoruz ki yaklaşan İstanbul zelzelesi Ayasofya’ya 17 kilometre uzaklıkta fay uzaklığı. Bu çok uzak bir aralık değil. Bilim konseyi olarak da yönetim olarak da öncelikle anıt yapıtın zelzeleden sağ salim çıkması için var gücümüzle çalışıyoruz. Bütün bu çalışmalar, müdahaleler öncelikle anıt yapıtın yaklaşan büyük İstanbul Depremi’ni karşılaması tarafında çalışmalar yapılıyor. Bunlarla ilgili yakın vakitte Ayasofya’nın II. Beyazıt minaresi denilen Topkapı Sarayı’nın Bab-ı Hümayun kapısının önündeki II. Beyazıt minaresi konsolidasyonuyla ilgili çalışmalar çabucak başlıyor. Gerekli tüzel süreçler bitti, münasebetiyle o minareden başlayacak. Peyderpey bütün minareler bir manada konsültasyon yapılarak minarelerin durumları tekrar pahalandırılacak. Bu anıt eser en son büyük İstanbul sarsıntısı 1894 sarsıntısını karşılamış, orada çok büyük bir darbe almadığını biliyoruz. Ümit ederim bu sarsıntıda de tıpkı durum olur ancak 1486 yaşında olan bir anıt eser her hâlükârda yorgun bir yapı. Onun için bizim onu yer yer konsolide etmemiz lazım. Biz de bunu yapmak için var gücümüzle uğraşıyoruz” diye konuştu.
MİNARE ÇELİK BİR YAPIYLA KONSOLİDE EDİLECEK
Sarı, “Minarenin 1969 yılında esasen içindeki basamaklar söküldü, elimizde kayıtlar var. Yaklaşık 93 basamağın sökülüp tekrar yapıldığı var. Onla ilgili bir kıymetlendirme yapacağız. Modelleme yapılıyor minarelerle ilgili. Şayet bir kahır görülürse o minareye gerekli müdahaleler yapılıyor. II. Beyazıt minaresi konsolidasyon emelli bakım müddetinde mümkün bir sarsıntısı karşılaması için öncelikli bütün etrafı çelik bir yapıyla konsolide edilecek. Ondan sonra minarenin içine girip rahatça bakımını yapacağız” dedi.
RUTUBET VAR
Sarı, “Bu üzere onarımlarda evvel anıt yapıtın dışını konsolide etmeniz, restore etmeniz lazım. İçinde istediğiniz kadar onarım yapın, çatısından su alan bir yere hiçbir şey yapamazsınız. Evvel kubbelerin kurşun ve çimento temelli sıvaları anıt yapıttan uzaklaştırarak dış cephesini konsolide edeceğiz, ondan sonra peyderpey zannediyorum üçüncü etap olarak da anıt yapıtın içine girilecek. Anıt yapıtta rutubet var. Ağır bir ziyaretçi akını var, bunu inkar etmemiz lazım. Ağır bir ziyaretçi akımının sağladığı bir rutubetli ortam kelam konusu oluyor zira insan nefesinin de ortama çok büyük bir rutubet bıraktığını biliyoruz. Bunlarla ilgili olarak da çalışmalar yapılıyor” sözlerini kullandı.
