Son devirde Türkiye’nin güçte dışa bağımlılığını azaltmak için suramı süratle artan GES’ler, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde de ilgi görüyor. Bölgenin yüksek rakımlı doruklarının yanı sıra son devirde dere kenarlarında da GES kurulumları gerçekleştiriliyor.
Rize’nin Ardeşen ilçesinde Fırtına Deresi’nin kenarına kurulan GES, bölgedeki en büyük GES olma özelliğini taşıyor. 42 dönümlük bir alana kurulan GES’te 5 bin 200 panel bulunuyor. GES’in yıllık üretim kapasitesi ise 23 milyon kilovatsaat olarak hesaplanıyor.
Ardeşen Belediye Lideri Avni Kahya, GES’in yıllık 18 milyon lira tasarruf sağlayacağını belirterek, “Ardeşen Belediyesi olarak önemli manada elektrik tüketiyoruz. Bizim kaynak sularımız yer altında derin kuyularından elde edilen sular olduğu için pompalarla çekiyoruz. Bu da fazla elektrik kullanımı demek. Yıllardır bu elektriğin karşılanmasını düşünmüştük. Daha evvel Belediye Başkanlığı Yardımcılığı vaktinde da hayal etmiştik. Ancak o vakit gerçekleşmedi. Bugüne nasipmiş. Hayal kurduk elektrik üretmemiz lazım ki masraflarımızı karşılayabilelim. Evvel ÇAYKUR’un yerini kiraladık. Sonra Ayder’de yapılan otopark inşaatında çıkan gereçlerin buraya doldurulmasıyla bedavaya doldurulmuş oldu. GES hayellerimizden biriydi ve oldu. İkinci hayalimiz bu bölgede su havzasıdır. Burada Türkiye’ye su fabrikaları kazandırma hayalimiz var. Bütün bunları yaptığımızda elektrik giderlerimizden ötürü bir sorunumuz kalmayacak. Elektriğe artırım gelince içimiz cız etmeyecek” dedi.
Kahya, GES’in Rize bölgesi için de kıymetli bir örnek teşkil ettiğini belirterek, “‘Rize bölgesi güneşten istifade etmiyor, elektrik üretilemez algısını da kıracağız’ kırmaya da başladık. Başka resmi kurumlarda GES yapmak için firmalar ile görüşmelere başladılar. Gayemiz belediyenin bütün elektrik masraflarını buradan karşılamak. Bunu gerçekleştirdiğimiz vakit ayda ortalama 1,5 milyon lira civarında tasarruf yapmayı planlıyoruz. Devletin mahsuplaşma dediği bir olay var. Ne kadar elektrik tüketiyorsan o kadar üretme hakkı veriyorlar. Bizim tükettiğimiz kadar üretme hakkımız var. Tükettiğimiz kadar elektrik üretmek için sistemi kurduk. Burası Türkiye’de en fazla gün ışığının olduğu yer değil. Türkiye ortalaması 240 gün. Burası 180 gün. Bunun için birinin yürek etmesi lazımdı ve bizimle başladı. Bizden sonra başka yerlerde devam edecek. Süratli bir formda tabiata saygılı elektrik üretimi olacak. Gördüğünüz bölge tarım dışı toprağı olduğu için yapılıyor. Tarım yerinde bu çeşit tesisleri yapmak yasak” diye konuştu.
HES’lerin çevresel etkileri
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde son yıllarda HES projelerine ağır tenkitler yöneltiliyor. HES’lerin bölgedeki ırmakları kuruttuğu, ekolojik dengeyi bozduğu ve tarihi yapıtları tehdit ettiği öne sürülüyor.
Ardeşen Belediyesi’nin GES projesi, bölge halkında HES’lere yönelik tenkitleri de yine gündeme getirdi. Kimi vatandaşlar, GES’lerin de çevresel tesirleri olabileceğini belirterek, “HES’ler ırmaklarımızı kurutuyor. GES’ler de ırmaklarımızın kenarlarına yapılıyor. Bu da ırmaklarımızın ekosistemini etkileyebilir” dedi.
Ancak GES’lerin HES’lere nazaran daha etraf dostu olduğu da savunuluyor. GES’lerin HES’lere nazaran daha az su tükettiği ve daha az çevresel tesire sahip olduğu belirtiliyor.
