İsrail’in Gazze’deki soykırımına yönelik Güney Afriya’da açılan dava sürerken, Netanyahu’nun aleyte karar çıksa da geri adım atmayacaklarını söylemesi, dünya kamuoyunun nerede durduğunu netleştirmesi gerektiğini bir kere daha gözler önüne serdi.

ABD’nin Columbus kentindeki Ohio Devlet Üniversitesi’nde Milletlerarası ve Mukayeseli Hukuk Profesörü John Quigley, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin İsrail’e karşı, Milletlerarası Adalet Divanı’nda (UAD) açtığı soykırım davasında önlem kararına hükmedilmesinin beklenen olduğunu, bununla da İsrail’e verilen askeri ve siyasi takviyenin azalabileceğini belirtti.

Ohio Devlet Üniversitesi Memleketler arası ve Mukayeseli Hukuk Profesörü Quigley, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin, İsrail’e karşı açtığı soykırım davasının duruşmalarının akabinde UAD’nin ihtiyati önlem kararlarının beklendiğini kaydetti.

Quigley, davanın taraflarının argümanlarını, beklenen önlem kararlarını, kararların öteki devletlere tesirini ve dava duruşmalarında Anadolu Ajansı’nın (AA) fotoğraflarının kullanılmasını kıymetlendirdi.

İsrail’in savunması, hukuken elinin zayıf olduğunu gösteriyor

Quigley, İsrail’in savunmasının değerli bir kısmının hukuksal sıkıntılarla ilgisi olmayan ve Gazze’deki savaşın 7 Ekim’deki olaylardan kaynaklandığı halindeki bahislere gereğinden fazla odaklandığını söz etti.

Devletlerin ekseriyetle türel açıdan güçlü savı olmadığında bu tıp bir yola başvurduğunu kaydeden Quigley, “Güney Afrikalı avukatlar da bu ihtimali öngörerek, bir hücuma karşılık vermenin, soykırımın münasebeti olamayacağını birinci günkü duruşmada lisana getirmişti.” dedi.

Güney Afrika’nın soykırım tehlikesinin varlığını makul biçimde ispatladığını belirten Quigley,

Divan, dava sonlanana kadar İsrail’in soykırımdan kaçınmasına karar verebilir. İkinci soru ise Divan’ın ihtiyati kararında İsrail’in ordusunu Gazze’den çekmesini emredip emretmeyeceğidir. Ukrayna’nın Rusya’ya karşı açtığını davada Divan, Rusya’nın Ukrayna’dan askerlerini çekmesini emretti. Münasebetiyle Divan’ın benzeri bir karar vermesi mümkün.

diye konuştu.

“Konu Güvenlik Kurulu’na gidebilir”

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, UAD’deki davanın Gazze’ye atakları durduramayacağı istikametindeki açıklamasının memleketler arası hukuka karşıt olduğunu lisana getiren Quigley,

Netanyahu süreksiz önlemler alınmadan evvel, yani süreksiz önlemler alınsa bile buna uymayacaklarını söyledi. Bir başbakanın, bu türlü bir açıklama yaptığını birinci defa görüyorum.

diyerek şaşkınlığını söz etti.

Quigley, İsrail’in Divan kararlarına uymaması durumunda üçüncü ülkelerin reaksiyonunun değerli olduğunu ve bu durumun İsrail’in Birleşmiş Milletler (BM) organlarındaki durumunu ve meşruiyeti üzerinde tesirli olabileceğini söyledi.

Quigley, İsrail’in süreksiz önlem kararlarına uymaması halinde BM Güvenlik Kurulu’na başvurulabileceğini, fakat bu durumda ABD’nin vetosunu kullanma mümkünlüğünün bulunduğunu belirtti.

ABD’nin önemli bir baskı altında olduğuna vurgulayan Quigley, değerlendirmesinde bulundu.

Quigley;

Güvenlik Kurulu harekete geçmezse, bahis Genel Kurul’a gidebilir. Genel Heyet kararı, devletlere, İsrail’e karşı diplomatik teşebbüste bulunmalarını tavsiye edebilir. Yani, İsrail’deki büyükelçilerini geri çekmelerini, İsrail’e karşı ekonomik yaptırımlar uygulanmasını yahut İsrail ile ticaret yapmaktan kaçınmasını tavsiye edebilir.

dedi.

İsrail’e takviye azalabilir

ABD’nin bu süreçte önemli bir imtihanla karşılaşacağını ve İsrail’e olan dayanağının sorgulanabileceğini aktaran Quigley,

Soykırım Mukavelesine taraf devletlerin soykırımı tedbire yükümlülüğü vardır ve bu da soykırım gerçekleştiğinde soykırımı durdurmak için ellerinden geleni yapmaları manasına gelir. ABD üzere İsrail’e direkt takviye veren devletler, soykırımda kullanılan askeri yardımda bulunmamalıdır. İsrail’e etkin takviyesi olmayan devletler her türlü hareketi gerçekleştirebilir. Birçok devletin İsrail ile diplomatik bağları var, bu nedenle diplomatik ilgileri askıya alabilirler yahut İsrail’deki büyükelçilerini geri çağırabilirler.

diye konuştu.

Quigley, önlem kararlarının, bu durumun öbür ülkeleri kendi iç hukuklarında İsrailli yetkililer hakkında dava açmaya teşvik edebileceğini UAD’nin soykırım ve savaş cürümleri konusundaki kararlarının Milletlerarası Ceza Mahkemesi’ndeki (UCM) süreci etkileyebileceğini söyledi.

“Uluslararası toplum, İsrail’in karara uymamasını ciddiye almalı”

Daha evvel de UAD’nin verdiği kararlara devletlerin uyulmadığının görüldüğünü anlatan Quigley, “Bu katiyetle UAD için bir darbe olur, lakin karara uyulmamasının ortaya çıkaracağı sorumluluk UAD’den çok İsrail’e düşeceğini düşünüyorum.” dedi.

Quigley, önlem kararını UAD vermesine karşın, uygulattırma vazifesinin BM Güvenlik Kurulu’nda olduğunu belirterek, “Uluslararası toplum, İsrail’in karara uymamasını ciddiye almalı ve böylelikle memleketler arası hukukun meşruiyetini yine tesis etmeli yahut güçlendirmelidir.” dedi.

İsrail’in karara uymaması durumunda global çapta bir kınama beklediğini kaydeden Quigley, “Bu durum, ABD’nin, İsrail’e verdiği dayanak konusunda hayli yalnız kalacağı daha önemli hareketlere yol açabilir ve İsrail’e karşı daha önemli ciddi tedbirler alabilir.” diye konuştu.

İsraili destekleyen ülkeler için de bir sınav

İsrail’in, Gazze’ye yönelik askeri operasyonlarının UAD’nin kararına karşın devam etmesi durumunda, bunun ve İsrail’e takviye veren öbür ülkeler için gerçek bir imtihan olacağı ihtarına bulunan Quigley,

Özellikle Almanya, İsrail’i desteklemek için davaya müdahil olma planları olduğunu ima etti. İsrail’e olan güçlü takviyesi sebebiyle, Almanya’da ABD üzere baskıya uğrayabilir.

dedi.

Gazze’deki duruma yönelik insanların reaksiyon verdiğine değinen Qiugley, Batı’daki hükümetlerin, İsrail’e verdikleri takviyesi vatandaşlarına açıklamakta zorlandığına dikkati çekti.

“Yaşanan acılara dair elimizde çok fazla delil var”

Duruşmalar sırasında AA muhabirleri tarafından çekilen ve Güney Afrika Cumhuriyeti heyeti tarafından kullanılan fotoğraflara da değinen Quigley, bu tıp ispatların mahkeme tarafından değerlendirilmesinin değerli olduğunu lakin çoka kaçılmaması gerektiğini belirtti.

Quigley,

Güney Afrikalı avukatlar, İsrail saldırısının Gazze’ye getirdiği acının boyutunu yargıçlara anlatmak için bu fotoğraflardan yararlandı. Bu fotoğraflar yardımcı olur, hepsi olmasa da kimileri çok faydalı.

dedi.

İsrail’in Gazze’deki nüfusun yok edilmesine yol açacak hayat şartları oluşturmayı amaçladığını söz eden Quigley, “Yaşanan acılara dair elimizde çok fazla delil var.” ifadesini kullandı.