Küresel kamu borcu bu yıl, 2022’ye nazaran yüzde 5,4 artarak 97 trilyon dolara çıktı.
ABD, yaklaşık 33 trilyon dolarla dünyanın en borçlu devleti pozisyonuna geldi.
salgınıyla birlikte tüm dünyada birden fazla hükümet, istihdam piyasasını korumak ve iflas dalgalarını önlemek için büyük ölçekli mali teşvik programları uyguladı.
Başta sıhhat, toplumsal alanlar ve istihdamı desteklemeye yönelik yapılan teşviklerle birlikte harcamalar da kıymetli oranda arttı.
Hükümetler harcamaları finanse edebilmek için yüksek ölçülerde borçlandı ve bu da kamu borçlarının süratle artmasına yol açtı.
Ülkelerde yaşlanan nüfusa yönelik sıhhat hizmetleri baskı oluşturdu
Düşük faiz oranları hükümetlerin borçlanmasını daha cazip hale getirirken, bilhassa gelişmiş ülkelerde yaşlanan nüfusa yönelik sıhhat hizmetleri ve emekli maaşlarına ait artan harcamalar da hükümet bütçeleri üzerinde baskı yaratıyor ve bu da kelam konusu maliyetlerin karşılanması için borçlanma yükünü artırdı.
Rusya ile Ukrayna ortasında yaşanan savaş ise global güç fiyatları üzerinde üst taraflı bir baskı yaratırken, birçok ülke güç maliyetlerini vatandaşlarına yansıtmamak için bütçe üzerinde bir öbür baskı ögesi yaratan sübvansiyonları ağırlaştırdı.
Küresel borç: 97 trilyon dolar
Uluslararası Para Fonu (IMF) datalarına nazaran, koronavirüs öncesi 2019’da 74 trilyon dolar düzeyinde bulunan global kamu borcu, 2023’te 2019’a kıyasla yüzde 32,8, geçen yıla kıyasla yüzde 5,4 artarak geçen ay prestijiyle 97 trilyon dolara çıktı.
ABD, global kamu borcunda yüzde 32 hisseye sahip
ABD, geçen yıla kıyasla yüzde 10 artarak bu yıl 33 trilyon dolara ulaşan kamu borcuyla, dünyanın en fazla borca sahip ülkesi olarak ön plana çıkıyor.
Salgın birebir vakitte ABD’de iktisadın yavaşlamasına neden olurken, Rusya-Ukrayna Savaşı ABD’nin kamu borcuna olumsuz istikamette tesir eden bir öteki beklenmeyen öge olarak ön plana çıktı.
ABD’nin kamu borcunun, global borcun yüzde 32’si
ABD’nin kamu borcunun, global borcun yüzde 32’sine tekabül etmesi de dikkati çekiyor.
Küresel güç denkleminde kökten değişimlere neden olan savaş, petrol ve doğalgaz fiyatlarında değerli artışların yaşanmasına neden olurken, bu da enflasyonun yükselmesini tetikledi.
Japonya’nın kamu borcunun GSYH’e oranı yüzde 255
Çin, Ekim 2023 prestijiyle 17,2 trilyon dolara ulaşan kamu borcuyla ABD’nin gerisinden dünyanın en borçlu ülkesi pozisyonunda yer alıyor.
Altyapı ve sosyo-ekonomik programlara yönelik ağır harcamalar yapan Çin hükümeti, Çin Merkez Bankası’nın ekonomiyi canlandırmak için faiz oranlarını düşük tutması nedeniyle de borçlanmasını son yıllarda artırdı.
Öte yandan, Çin ekonomisindeki istikrarlı büyüme ve vergi gelirlerinde yaşanan artış, Çin’in yaşanan artışa karşın kamu borcunun hala yönetilebilir seviyede olduğu bedellendiriliyor ve iktisat için büyük bir risk oluşturması beklenmiyor.
BM’den milletlerarası finansal sistemde ıslahat çağrısı
Küresel kamu borcu süratle artarken, Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan raporda kelam konusu artışa ait ihtarlara yer verildi.
“Borçlu bir dünya, global refaha yönelik büyüyen yük”
“Borçlu bir dünya. Global refaha yönelik büyüyen yük” başlıklı raporda, dünyada yaklaşık 3,5 milyar insanın artık faiz ödemelerinin sıhhat ve eğitim harcamalarından daha fazla olduğu ülkelerde yaşadığına işaret edildi.
Bazı hükümetlerin sıhhat ve eğitim üzere kritik dallardan çok borç ödemelerine daha fazla harcama yapmak zorunda kalmasının “endişe verici bir durum” biçiminde tanımlandığı raporda, milletlerarası finansal sistemde ivedilikle kapsamlı bir ıslahat yapılması davetinde bulunuldu.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
