Ali Kemal FAZİLET
İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırısının akabinde İsrail ilişkili firmaların eserlerine yönelik boykot davetleri sürüyor.
Özellikle Tüketici Birliği Federasyonu üzere STK’lar bu boykot davetlerini ısrarlı bir formda sürdürüyor. Bu kapsamda kimi vakit da protestolar düzenlenmekte.
Ancak Türkiye üzere boykot geleneğinin pek yerleşik olmadığı bir ülkede bu davetlerin ne seviyede karşılık bulup bulmadığı da pek bilinmiyordu.
Lakin yapılan bir araştırma boykot davetlerine yönelik tüketicilerin tavrını anlamak açısından kıymetli datalar içeriyor.
Bu kapsamda İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Pazarlama Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Süphan Nâsır ve Araştırma Vazifelisi Merve Kır tarafından 1545 kişiyi kapsayan bir araştırma yapıldı.
Araştırmada 1384 tane geçerli karşılık elde edildi.
Z NESLİ BOYKOTU DAHA FAZLA SAHİPLENDİ
Araştırmanın sonuçlarında farklı bilgiler var.
Buna nazaran araştırmaya katılanların yüzde 65’inden fazlası boykota katılmadıklarını ve yakın bir gelecekte de boykota katılmayacaklarını söyledi. Boykota kısmen ya da faal olarak katılanlar araştırmaya katıların yaklaşık yüzde 30’unu oluşturduğu kaydedildi.
Araştırmaya katılan Z jenerasyonunun yaklaşık yüzde 50’si ve Y jenerasyonunun ise yüzde 40’ı davet yapılan markaları etkin yahut kısmen boykot ettiği belirtildi.
Bu oranın X ve Baby Boomer jenerasyonunda yüzde 20 civarında olduğuna dikkat çekildi.
BOYKOTUN TESİRLİ YÜRÜTÜLMEDİĞİ GÖRÜŞÜ HAKİM
Araştırmada iştirakçilerin yüzde 75’inden fazlasının yürütülmekte olan boykotun tesirli bir halde örgütlenmediğini ve aktif olmadığını söyledi. Boykota faal katılan ile boykota hiç katılmamışlar ortasında boykotun aktifliği ile ilgili görüş farklılığının bulunduğu kaydedilerek araştırmada buna dair şöyle denildi:
“Boykota katılmayanların yaklaşık yüzde 90’ı boykotun tesirli bir formda örgütlenmediğini ve faal olmadığını düşünürken; boykota faal iştirak gösterenlerin içinde ise yüzde 23’ü boykotun tesirli örgütlenmediğini düşünmekle birlikte kısmen tesirli örgütlendiğini düşünen, boykotun aktifliğini sorgulayanların oranı yüzde 54’tür.”
MARKA SADAKATİ BOYKOTA FAAL İŞTİRAKİ ENGELLİYOR
Araştırmadaki en dikkat cazip tespitlerden biri de insanların marka sadakatine dair tespit.
İştirakçilerin yalnızca yüzde 14’ü davet yapılan markaları faal olarak büsbütün boykot edebildiği belirtilerek, “Tüketicilerin yüzde 76’sı boykot daveti yapılan markalar ortasında sıklıkla kullandıkları markaların bulunduğunu söylemişlerdir. Boykot listelerinde belirtilen markaların ortasında tüketicilerin sıklıkla kullandıkları markaların bulunuyor olması tüketicilerin boykotu etkin olarak yapmasını güçleştirdiğini görmekteyiz” denildi.
YÜZDE 67’Sİ İÇİN İSRAİL’E YÖNELİK BOYKOT DEĞERLİ DEĞİL
Araştırmaya katılanların yaklaşık yüzde 67’si için İsrail’e yönelik boykotun değerli olmadığı tespitinin yanı sıra yüzde 24’ünün ise boykot aksiyonuna değer verdiklerini belirttiği söylendi ve şöyle devam edildi:
“Boykota etkin iştirak gösterenleri boykota verdiği değer çok yüksek iken (4.78/5.00); boykota hiç iştirak göstermeyenlerin verdiği değer ise çok düşük (1.30/5.00) olduğu görülmektedir. Bir öbür çarpıcı sonuç ise sırasıyla Z ve Y jenerasyonu boykota X ve Baby Boomer jenerasyonuna nazaran daha fazla değer vermektedir.”
BOYKOTA KATILMAYANLAR RAHATSIZLIK DUYMUYOR
Araştırma katılanların yaklaşık yüzde 67’sinin boykot dahilindeki markaları satın alırken ya da tüketirken görünmekten rahatsızlık duymayacaklarını belirttikleri araştırmada söylenirken, şöyle devam edildi:
“Boykota etkin iştirak gösterenler (3.85/5.00) boykot edilen markaları satın alırken görünmekten boykota katılmayanlara (1.62/5.00) kıyasla çok daha fazla rahatsızlık duymaktadır. Nesiller ortasında boykot edilen markaları satın alırken görünmekten en rahatsız olan nesil ise Z neslidir.”
BOYKOTA İŞTİRAK SINIRLI
Son olarak tüm bu bilgilerin ışığında İsrail’e yönelik boykota iştirakin kısmen iştirak ile birlikte yüzde 30’larda kaldığı belirtilerek, nedenleri şöyle sıralandı:
“Katılımcıların üçte ikisinin boykotun tesirli bir formda örgütlenmediğinden tesirinin de olmadığını düşünmektedirler. Boykot için davet yapılan markaların ortasında sıklıkla tüketicilerin satın aldığı markaların bulunması iştirakinin hudutlu kalmasın da kıymetli bir rol oynamaktadır. Boykota iştirakin sonlu kalmasının altında yatan ayrıca nedenler de bulunmaktadır. Boykot davetinde bulunan markaların çok fazla olması (yüzde 17) ve boykot davetinde bulunulan markaların alternatiflerinin olmaması (yüzde 14) esas kısmi iştirak gösterme nedenleri ortasında belirtilmekte.”
KATILMAYANLAR SONUÇ VERMEYECEĞİNE İNANIYOR
Araştırmada boykota hiç katılmamış ve katılmayı düşünmeyenlerin boykota katılmamasının en önemli nedenleri ortasında yüzde 45’inin Gazze’de yaşanan problemlere tahlil olmayacağı ve yüzde 36 boykotun tesirli olamayacağı görüşünün yer aldığı dikkat çekildi.
KATILAN DA REAKSİYON GÖSTERMEK İÇİN DESTEKLİYOR
Boykota faal ve kısmi iştirak gösterenlerin nedenleri ise araştırmada şöyle anlatıldı:
“Boykotun Gazze’de yaşanan insanlık dramına tahlil olmayacağını bilmelerine karşın yüzde 29 reaksiyon göstermek ve ufak da olsa boykota katkı sağlamak, yüzde 25 takviye veren markaları finansal açıdan zora sokmak ve yüzde 25 İsrail’i destekleyen markalara kızgınlığını lisana getirmek ve göstermek maksadıyla boykota iştirak göstermektedir. Boykota faal ve kısmen iştirak gösterenlerin yaklaşık yüzde 80’i boykot kapsamındaki markaları satın almaktan kendileri alıkoyabileceklerini, yüzde 70’i boykota katılarak kendilerini uygun hissettiklerini, yüzde 60’ı boykot edilen markaları satın alırlarsa kendilerini hatalı hissedeceklerini, yüzde 65’i boykot edilen markaların yerine alternatif markaları bulabileceklerine inandıklarını, yüzde 62’i boykot kapsamındaki markaları satın almamak uğruna kaliteden ödün verebileceklerini, ve yüzde 60’ı ise boykot edilen markaların yerine daha fazla ödeme yaparak alternatif markaları alabileceklerini tabir etmişlerdir.”
Z JENERASYONUNUN BOYKOT HASSASİYETİ
Araştırmada Z jenerasyonunun boykota daha yüksek iştirak göstermesine dair ise “Kendilerini güzel hissettikleri, boykot kapsamındaki markaları satın alırlarsa kendilerini hatalı hissedecekleri, boykot kapsamındaki markaların yerine alternatiflerini satın almak için fazladan ödeme yapabilecekleri, ve boykot kapsamındaki markaları satın alacaklarına kaliteden ödün vermeye hazır oldukları sözlerine başka nesillere kıyasla daha fazla iştirak göstermektedirler” denilerek şöyle devam edildi:
“Her ne kadar şuan Z jenerasyonunun satın alım gücü öteki jenerasyonlar kadar güçlü olmasa da; geleceğin satın alımlarında Z neslinin baskın rol oynayacağını unutmamak gerekiyor. Z jenerasyonu boykota başka jenerasyonlara kıyasla daha fazla iştirak göstermektedir. Aktivist ruha sahip Z jenerasyonu boykot kapsamındaki markaları unutmayacağı, ve Z neslinin bu markalara yönelik algı ve tavırlarının ileriki periyotlar içinde olumsuz tarafta etkileneceğini düşünülmektedir.”
patronlardunyasi.com
