Bir emekliye düşen çalışan sayısı eylülde 1,71’e indi. En çok sigortalı çalışan ve emeklinin bulunduğu İstanbul’da, 9 ayda etkin sigortalı sayısı 341 bin 378 azalırken, emekli sayısı 463 bin 813 arttı. Sigortalı sayısında en fazla artış ise 151 bin 159’la Antalya’da.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanarak emekli olanların da tesiriyle toplumsal güvenlik sisteminde istikrarlar radikal biçimde değişti.
Yılın birinci dokuz ayında toplam sigortalı çalışan sayısı 800 bine yakın azalırken, emekliler ve öteki aylık alanların sayısında 2 milyona yakın artış oldu. Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) datalarına nazaran çıraklar, muhtarlar, stajyer ve kursiyerler, tarımda kendi ismine sigortalılar ve yurt dışı topluluk çalışanları da dahil ismine Kurum’a prim yatırılan ‘aktif sigortalılar’ın, Aralık 2022 prestijiyle 26 milyon 344 bin 234 olan toplam sayısı, bu yılın eylül ayında 25 milyon 567 bin 150’ye geriledi.
Dünya’dan Naki Bakır’ın haberine nazaran, toplam faal sigortalı çalışan sayısı ocak-eylül periyodunda yüzde 2,9 oranında net 777 bin 84 kişi azaldı. Toplumsal güvenlikte bir emekliye düşen sigortalı çalışan sayısını gösteren aktif/pasif istikrarı 2022 sonundaki 2,01 seviyesinden eylül sonunda 1,71’e indi.
İŞÇİ, ESNAF AZALDI, MEMUR ARTTI
Eylül 2023 prestijiyle etkin sigortalıların 23 milyon 217 bin 574’ünü uzun vade sigorta kolları kapsamındaki ‘zorunlu’ sigortalılar oluşturuyor.
Yeni mevzuatta ‘4/a’olarak tanımlanan eski SSK’lı 16 milyon 595 bin 470 sigortalı ile ‘4/b’ olarak tanımlanan 2 milyon 973 bin 305 BağKur’lu esnaf ve ‘4/c’ olarak tanımlanan Emekli Sandığı kapsamındaki 3 milyon 648 bin memur bu kategoride yer alıyor. Tarım Bağ-Kur’luları ile muhtarlar da bu sayıya dahil bulunuyor. Yılın birinci dokuz ayında kelam konusu mecburî sigortalılardan 4/a kapsamındakilerin sayısı 737 bin 521, 4/b kapsamındaki esnaf sayısı da 158 bin 691 azalırken, memur sayısının 372 bin 383 kişi arttı.
Yine zarurî sigortalı sayılan Böylelikle zarurî sigortalı sayısında net 523 bin 829 kişilik azalma oldu. Öteki aylık alanların sayısı da 253 bin 255 azaldı. Eylül 2023 prestijiyle faal sigortalılar kapsamında 1 milyon 307 bin 350 stajyer ve kursiyer, 561 bin 957 çırak, 19 bin 262 tarımda kendi ismine sigortalı, Türk patronların yurt dışında istihdam ettiği 14 bin 228 ve 446 bin 779 da öbür sigortalı bulunuyor.
EMEKLİ SAYISINDA REKOR ARTIŞ
Faal sigortalı sayısında sert düşüş yaşanan birinci dokuz ayda EYT düzenlemesinden yararlananların da tesiriyle emekli sayısında ise rekor bir artış yaşandı. Emekli (yaşlılık) aylığı alanlar ile malullük, görev malulü, mevt aylığı üzere kategorilerde SGK tarafından aylık ödenen evrak sayısı dokuz ayda yüzde 13,9 oranındaki 1 milyon 830 bin 595 artışla14 milyon 958 bin 820’ye, aylık alan kişi sayısı da 1 milyon 818 bin 897 artışla 15 milyon 751 bin 917’ye ulaştı.
Bu sayının 11 milyon 259 bin 260’ını mevzuatta ‘yaşlılık aylığı’ olarak isimlendirilen emekli aylığı alanlar oluşturuyor ve dokuz aydaki artışın da 1 milyon 760 bin 164’ü bu kesimde gerçekleşti. Buna nazaran dokuz ayda emekli sayısı, ölenler düşüldükten sonra net olarak bu kadar arttı. Emekli sayısında dokuz aylık artış yüzde 18,5 oldu .
EN ÇOK ÖZEL DAL ÇALIŞANI YARARLANDI
Ocak-eylül devrinde ‘yaşlılık’ (emekli) aylığı bağlananların tamamına yakınını, büyük kısmı özel kesim çalışanı olan 4/a kapsamındakiler oluşturuyor. Bu da EYT’den en çok bu bölümün yararlandığını gösteriyor. Toplam etkin sigortalı sayısının rekor seviyede azaldığı 4/a kapsamındakilerden emekli sayısı ise yüzde 25,1 oranında 1 milyon 577 bin 277 kişi artarak 7 milyon 852 bin 618’e ulaştı.
Aynı devirde etkin sigortalı sayısı azalan esnaf kesitinde emeklilerin sayısı da yüzde 7,2 oranında 118 bin 196 kişi artarak 1 milyon 759 bin 157’ye yükseldi. Memurlarda ise hem etkin çalışan hem de emekli sayısı artış gösterdi. Emekli memur sayısı dokuz ayda yüzde 4,1 oranında 64 bin 691 kişi artarak 1 milyon 647 bin 485 şahsa ulaştı.
EMEKLİ ARTIŞINDA İSTANBUL
Ülke nüfusunun yaklaşık beşte birinin yaşadığı İstanbul, ekonomik kapasitesiyle orantılı olarak en fazla etkin sigortalının bulunduğu vilayet olurken, birebir vakitte en fazla sayıda emekliyi de barındırıyor.
Toplam faal sigortalıların yüzde 23,7 oranındaki 6 milyon 51 bin 744’ü, tüm emekliler ile SGK’dan aylık alan nüfusun da yüzde 19,6 oranındaki 3 milyon 93 bin 158’i bu vilayette yaşıyor. Tüm vilayetlerde emekli sayısının arttığı ocak-eylül periyodunda, faal sigortalı sayısı ise 70 vilayette düşüş gösterdi.
İstanbul hem etkin sigortalı sayısı en fazla azalan hem de emekli ve öteki aylık alanların sayısı en fazla artan vilayet olarak başı çekti. Dokuz ayda İstanbul’da etkin sigortalı sayısı 341 bin 378 kişi azalırken, emekli ve öbür aylık alanların sayısı ise 463 bin 813 kişi arttı.
Bu periyotta İstanbul’da 4/a kapsamında faal sigortalı sayısındaki 388 bin 53 ve esnaf sayısındaki 17 bin 116 kişilik azalışa karşılık, memur sayısının 63 bin 791 arttığı dikkati çekti. İstanbul’da artan emekli sayısının ise 441 bin 685’ini 4/a çalışanı, 14 bin 685’ini esnaf ve 7 bin 443’ünü memur emeklileri oluşturdu.
Sigortalı sayısındaki düşüşte İstanbul’u 62 bin 16 ile İzmir, 58 bin 855’le Hatay, 56 bin 323’le Bursa ve 53 bin 177 kişi ile Ankara izledi. Sırasıyla Kahramanmaraş, Kocaeli, Malatya, Tekirdağ ve Kayseri, etkin sigortalı sayısı en fazla düşen on vilayet ortasına girdi. Emekli sayısındaki artışta ise İstanbul’u 155 bin 320 kişi ile Ankara, 120 bin 575’le İzmir, 102 bin 362 ile Bursa ve 63 bin 920 kişi ile Kocaeli izledi. Antalya, Konya, Adana, Denizli ve Tekirdağ da emekli artışında birinci on vilayet ortasında yer aldı
SGK’NIN 9 AYLIK AÇIĞI 39,5 MİLYAR
Tahsil edilen sigorta primlerinin dörtte biri kadar ‘devlet katkısı’, makam, misyon, temsil, terör emsal tazminatları, harp malullüğü artırımları, emekli ikramiyeleri, faturalı ödemeler ve ek karşılıklar, emeklilere ‘ek ödeme’, devletçe üstlenilen GSS primleri ve yatırım teşvikleri kapsamında sigorta sarfiyatları üzere birtakım toplumsal kısımlara yönelik devletçe üstlenilmiş çeşitli ödemeler hasebiyle bütçeden 593,5 milyar lira meblağında transferin yapıldığı ocak-eylül periyodunda SGK’nın gelir-gider istikrarı 39,5 milyar lira açık verdi.
Aktif sigortalılardan yapılan prim tahsilatının yanında bütçe transferleri ile birlikte Kurum’un dokuz aylık geliri geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 117,6 artışla 1 trilyon 523 milyar lira olurken; büyük kısmı emekli aylığı ödemeleri ve sıhhat harcamaları olmak üzere toplam sarfiyatı de yüzde 110,3 artışla 1 trilyon 551,7 milyar liraya ulaştı. Bunun sonucunda 39,5 milyar lira açık veren SGK’ya yılın tümü için ayrılmış 59,2 milyar liralık ‘açık finansmanı’ ödeneğinin de 52,8 milyarı birinci dokuz ayda kullanıldı.
SİGORTALI ARTIŞINDA ANTALYA
Ocak-eylül periyodunda etkin sigortalı sayısı artan 11 vilayet içinde Antalya, açık farkla başı çekti. Bu periyotta Antalya’da sigortalı çalışanların sayısı 151 bin 159 kişi artarak 929 bin 464’ten 1 milyon 80 bin 623’e yükseldi. Etkin sigortalı sayısındaki artışta Antalya’yı 61 bin 211 kişi ile Muğla, 4 bin 27 kişi ile Aydın, 1.313 kişi ile Erzincan, 1.295 kişi ile Osmaniye izledi. Ayrıyeten Diyarbakır, Kilis, Tunceli, Bitlis ve Şanlıurfa da faal sigortalı sayısının arttığı gözlendi.
patronlardunyasi.com
