Deloitte Türkiye’nin açıkladığı 2023 Birleşme ve Satın Alma Süreçleri Raporu’na nazaran, artan borçlanma maliyetleri, yüksek enflasyon ve jeopolitik gerginlikler üzere güçlü şartlar altında, birleşme ve satın alma süreç hacminde ve süreç sayısında düşüş yaşandı. 2022’de yaklaşık 5,8 milyar dolar olan yabancı birleşme ve satın alma hacmi, 2023’te 5,2 milyar dolara geriledi.
Bloomberg HT’nin haberine nazaran, pandemi sonrası 2021’de yaklaşık 4,7 trilyon ABD dolarına ulaşan global birleşme ve satın alma piyasası, 2023’te üst üste ikinci kere daralmaya devam etti. Süreç hacmi, yıllık yüzde 25 civarında kıymetli bir düşüşle 2,3 trilyon ABD dolarına gerileyerek son 5 yıllık ortalama olan 3,2 trilyon ABD dolarının altına düştü. Eş vakitli olarak, süreç sayısı son 10 yılın en düşük düzeyine geriledi. Sıkılaşan iktisat siyasetleri, süregelen jeopolitik tansiyonlar ve artan enflasyon tehdidi üzere faktörler yavaşlamanın temel nedeni olarak öne çıktı.
600 MİLYON DOLAR FARK OLUŞTU
Türkiye’de ise son 3 yıldır istikrarlı bir ivme kazanan birleşme ve satın alma piyasası 2022 yılında gerçekleşen 11,5 milyar dolardan 8 milyar dolara geriledi. Toplam süreç hacminde yaşanan yüzde 30 küçülmeye karşın yabancı yatırımcılar 96 adet süreç ve 5,2 milyar ABD dolarlık hacimle geçmiş yıllara misal düzeyde bir ilgiyi korudular.
Ancak 2023 yılı, 2022 yılında gerçekleşen 5,8 milyar dolarlık yabancı satın alma ve birleşme hacminin yaklaşık 600 milyon dolar gerisinde kaldı.
Tarihsel trendin bilakis milyar dolarlık sürecin bulunmadığı 2023’te, büyük süreçlerin sayısı da azaldı. Yılın süreç pahası açıklanan en büyük süreçleri ortasında, birçok yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen Getir (500 milyon dolar); Tofaş – Stellantis (445 milyon dolar); Tatneft–Aytemiz (336 milyon dolar) süreçleri yer aldı.
TÜRK YATIRIMCILARIN SÜREÇ HACMİ DE DÜŞTÜ
Rapora nazaran, yabancı yatırımcıların ilgisi ve orta ölçekli süreçler pazarındaki hareketlilik, birleşme ve satın almalar piyasasını güç bir yılda ayakta tuttu. Yabancı yatırımcıların toplam süreç hacmine katkısı yüzde 65 üzere yüksek bir düzeyde gerçekleşirken, süreç hacmi 5,2 milyar dolara ulaştı. Türk yatırımcıların süreç hacmi bir evvelki yıla nazaran yaklaşık yüzde 50 oranında azaldı. Satın alma süreçlerinde epeyce temkinli davranan finansal yatırımcılar 22 adet başarılı çıkış süreci gerçekleştirdi.
Deloitte Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Başkanı Hasret Ulaş:
“Bu yıl hem global hem de lokal birleşme ve satın alma süreçlerinde daralma yaşandı. Öncelikle, 2023 yılında Türkiye’de gerçekleşen genel seçimler, yıkıcı zelzele felaketi ve jeopolitik riskler üzere etkenler yatırım faaliyetlerinin yavaşlamasına ve süreçlerde sakin geçen bir yıla yol açtı. Bu güçlü şartlara karşın yabancı stratejik yatırımcılar Türkiye’ye olan ilgilerini kaybetmediler. Avrupa, ABD ve Körfez Bölgesi’nden yatırımcılar yaptıkları orta ölçekli stratejik satın almalar ile Türkiye pazarının değerli fırsatlar sunduğunu teyit ettiler.
Her ne kadar yüksek enflasyon, kurdaki dalgalanmalar, talepteki yavaşlama ve jeopolitik belirsizlikler yatırımcı iştahını baskılıyor olsa da, yabancı yatırımcının istikrarlı devam eden ilgisini olumlu buluyoruz. Türkiye piyasası güçlü vakitlerin akabinde çok süratli toparlanabiliyor. Önümüzdeki yılın birinci yarısında lokal seçimler gerçekleşecek, uygulanan iktisat siyasetlerinin da meyvelerini vermeye başlaması bekleniyor. Ayrıyeten global iktisatta istikrarın sağlanması ve finansman piyasalarının rahatlaması ile 2024 için bu yıla kıyasla daha olumlu bir beklenti içine girebiliriz” dedi.
İŞLEMLER, YENİ TRENDLERİ GÖSTERİYOR
Deloitte Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Yöneticisi His Doğançay: “Türkiye piyasasında son yıllarda stratejik yatırımcı trendleri, bilhassa kur riski temelinde ihracat odaklı ambalaj, kimya ve otomotiv üzere sanayi şirketleri etrafında şekillendi. Stratejik yatırımların merkezinde yer alan sanayi bölümü, yatırımcıların radarında değerli bir pozisyona sahip. Türkiye’nin stratejik pozisyonu, rekabetçi iş gücü ve gelişmiş endüstriyel altyapısı, yatırımcılara fırsatlar sunarak birleşme ve satın alma süreçlerinin temel desteğini oluşturuyor. Sektörel yatırım trendlerine bakıldığında, güç kesiminde, mikro mobilite, depolama ve güç dönüşümü, sürdürülebilirlik üzere temalara odaklı süreçlerle, yenilenebilir güç etrafında dinamik bir ekosistem oluşmaya başladığını görüyoruz. İnternet ve taşınabilir hizmetler, oyun, e-ticaret ve teknoloji, teşebbüs sermayesi ve melek yatırımcılar için hala en cazip kesimler olarak öne çıkıyor. Bununla bir arada yapay zekâ ve ödeme sistemleri alanında ortaya çıkan yeni temalar, yatırımcıların bu alanlara olan ilgisini de artırdı” diye konuştu.
YABANCI YATIRIMCI ORTA ÖLÇEKLİ ŞİRKETLERİ SATIN ALMAYA YÖNELDİ
2023’te yabancı yatırımcıların stratejik bakış açısıyla gerçekleştirdikleri orta ölçekli satın almalar öne çıktı. Türkiye birleşme ve satın alma piyasasındaki sakinliğe karşın yabancı yatırımcılar Türk şirketlerine olan ilgilerini sürdürdü ve toplam yıllık süreç hacminin yüzde 65’ini oluşturdu. Yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen süreç hacmi 2023’te 5,2 milyar ABD dolarına ulaştı ve beş yıllık ortalama olan 5 milyar ABD dolarını aştı. En büyük yabancı yatırımcı süreci Getir’e yapılan risk sermayesi yatırımı oldu (500 milyon dolar). Birinci 10 sürecin 7’si değişik coğrafyalardan gelen yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi.
Toplam 5,2 milyar ABD doları fiyatındaki yabancı yatırımcı süreç hacminin kıymetli bir kısmı (4,4 milyar ABD doları) stratejik yatırımlardan kaynaklandı. Bu durum, Türkiye pazarının yabancı stratejik yatırımcılar nezdindeki cazipliğini vurguladı. Buna karşılık Türk yatırımcıların gerçekleştirdiği süreçlerin toplam kıymeti yüzde 52’lik değerli bir düşüşle 2,8 milyar ABD dolarına geriledi. Bedeldeki düşüşe karşın Türk yatırımcıların toplam süreç sayısı çabucak hemen birebir kaldı.
patronlardunyasi.com
