Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de kış kaidelerine bağlı teneffüs yolu enfeksiyonlarında artış olduğunu söylüyor, lakin Türk Tabipleri Birliği ve Genel Sıhhat İş Sendikası’na nazaran durum daha önemli ve ülkede “adı konulmamış bir salgın” yaşanıyor.
Türkiye’de Mart 2020 ile Mart 2022 ortasında Covid-19 salgını yaşandı. Sıhhat Bakanlığı 2023 sonu ve 2024 başındaki teneffüs yolu enfeksiyonlarındaki mevcut tabloyu ise “kış koşullarına bağlı olay artışı” olarak açıklıyor.
Bakan Koca, mevcut hadise artışına rağmen, enfeksiyon hastalıkları alanında uzman Prof. Dr. Serhat Ünal ve Prof. Dr. Ateş Kara’nın hastalıkla çaba için alınabilecek önlemlere ait bilgilendirmede bulunduğu “kamu spotu” niteliğinde görüntülü paylaşımlar yapıyor.
Uzman görüntülerinde öksürük, hapşırma üzere belirtileri olan bireylere “maske kullanımı” öneriliyor lakin Sıhhat Bakanlığı’nın, örneğin sıhhat kuruluşlarında maske takma mecburiliği getirmemesi dikkat çekiyor.
Bu görüntülerde, sıkça el yıkama, maske kullanma tekliflerinde bulunulurken, antibiyotik kullanımıyla güzelleşme sağlanamayacağı vurgusu yapılıyor.
Sağlık Bakanı Koca, Ankara’daki Etlik Kent Hastanesi ile Bilkent Şehir Hastanesi’ne müracaatların ağırlaşması nedeniyle, teneffüs yolu rahatsızlığında öncelikle aile tabibi yahut iş yeri doktoruna müracaat yapılması davetinde da bulundu. Hastanelerdeki yoğunluğunu bu formda azaltmak istedi.
Koca’nın paylaştığı görüntülerde, acil servis müracaatlarındaki artışa karşı meskende dinlenme, istikrarlı beslenme ve ağrı kesici ile ateş düşürücü ilaçlarla üç yahut beş günde güzelleşebileceği bildirileri verildi.
Bakan Koca ve Sıhhat Bakanlığı’nın, yurttaşlara kendi sıhhatlerini hastanelere müracaat yapmaksızın koruyabilecekleri istikametindeki iletilerine rağmen üst teneffüs yolu rahatsızlığı olarak başlayan sıhhat problemlerinde zatürre üzere alt teneffüs yolu rahatsızlığına dönüşen olaylarda da artış gözleniyor.
Gerek Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve gerek Genel Sıhhat İş Sendikası, sıhhat kuruluşlarına ve acil servislere çok sayıda müracaat olduğunu belirterek, bunun gerçekte bir salgına işaret ettiği görüşünde. Meslek örgütleri, sıhhat çalışanının çok sayıda olayla karşı karşıya kaldığını belirtiyor.
“Sağlık Bakanlığı bu salgına isim koymak istemiyor”
Kamu İş’e bağlı Genel Sıhhat İş Genel Lideri Derya Uyar VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, aile hekimliği merkezlerinde ve hastane acillerinde çok sayıda hadiseyle uğraş edildiğini belirterek, “Adı konulmamış bir salgın yaşanıyor. Hasta yoğunluğuna bakılınca ismi konulmamış bir salgın var. Bu salgına [Sağlık Bakanlığı tarafından] isim konmak istenmiyor” dedi.
Gribal enfeksiyon yahut bakterilere bağlı enfeksiyonları bu mevsimde olağan olsa da, yalnızca üst teneffüs yolu enfeksiyonu değil alt teneffüs yolu enfeksiyonu olaylarında da önemli artış olduğunu belirten Uyar, “Vaka artışı bilgisi bizlere de kurumlarında çalışan arkadaşlarımız tarafından ulaştırılıyor. İsmi neden konmuyor? Anlamakta zorluk çekiyoruz. Olayları ayrıştırma tanısı neden yapılmıyor, bilemiyoruz. Yani PCR testi ile mesela Covid-19 olup olmadığı neden tespit edilmiyor, anlamıyoruz. Bu durum, salgın duyurusu yapmak istenmediğini akla getiriyor. Yaygın uygulayabildiğimiz bir test iken bugün neden yapılmıyor” diye konuştu.
Ankara’da eski Numune Hastanesi yerleşkesinde PCR testi imkanı sağlandığını fakat buraya yönlendirme yapılmadığını anlatan Uyar, “Sağlık kuruluşlarında çalışan arkadaşlarımız bile PCR testi yapılan yeri bilmiyor. Yurttaşlar da mağdur. Test yapılmadığı için hadisenin Covid-19 mu ya da diğer bir rahatsızlık mı olduğu tespit edilemiyor. Buna karşın, ağır bakımdaki enfeksiyona bağlı hasta sayısında ve kronik hastalıklarda yatış oranlarında artış olduğu bilgisi hepimize ulaşıyor. Bu nedenle, salgınla çaba ismine siyasi iktidarın, Sıhhat Bakanlığı’nın bugün yapması gerekenler var” dedi.
Sağlık Bakanlığı’nın bilhassa maske takılması hatırlatması yapması gerektiğini söyleyen Uyar, “En azından kalabalık alanlarda maskenin takılması için yönlendirilme gerekiyor. Sıhhat, kurum ve kuruluşlarında çalışan arkadaşlarımız için yine maske temin edilmesi gerekiyor. Sıhhat işçisine yönelik maskeyle çalışmaları farkındalığını tekrar oluşturmak gerekiyor ki kış daha yeni başladı. Önümüzde çok güçlü bir süreç var” ihtarında bulundu. Uyar, cezai yaptırımlar olmasa da kesinlikle maske takılması gerektiği, salgınla uğraş için önlemler alınması ve yurttaşlara bunun açıkça bildirilmesi gerektiğini kelamlarına ekledi.
“Sağlık Bakanlığı salgın tablosunu yeterli yönetemiyor”
TTB Genel Sekreteri Dr. Vedat Bulut, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada, toplumda yaygın halde birden fazla teneffüs yolu enfeksiyonu görüldüğünü söyleyerek, Sıhhat Bakanlığı’nın topluma ve bilimsel tespitler için tıp topluluğuna şeffaf bir biçimde olay tablosunu açıklaması gerektiği görüşünde.
Kış mevsimi olması nedeniyle yaygın biçimde grip virüsü görüldüğünü kaydeden Bulut, “Ancak bununla sonlu değil; Covid-19 olayları hala devam ediyor. RSV virüsü (Respiratuar Sinsisyal Virüs) olayları var. Bunun yanı sıra Adenovirüs enfeksiyonu üzere pek çok virüs kelam konusu. Bu mevsimsel olarak esasen beklenirdi. Lakin şu anda ağır bakım servislerini de etkileyecek biçimde önemli artış var. Bunun yarattığı dolaylı tesir nedeniyle sıhhat kuruluşlarında yataklarda doluluk oranı görülüyor. Bu durum da ameliyat edilmesi gerekli hastalar açısından olumsuzluk yaratıyor. Sıhhat Bakanlığı’nın ise bu salgın tablosunu yeterli yönetmediğini görüyoruz. Risk kümeleri için gerekli grip aşısı, zatürre aşısı üzere önleyici önlemler de alınmamış durumda” diye konuştu.
“Türkiye’deki aşıların yeni varyantlar karşısında koruyuculuğu giderek düşüyor”
Kronik rahatsızlığı olanlara kesinlikle hami aşı önlemi yapılması gerekliyken grip aşısı temini yapılamaması nedeniyle olay tablosunda ağırlaşma olduğuna işaret eden Bulut, “Covid-19’un da yeni varyantları geliyor. Türkiye’de uygulanmış aşıların bu varyantlar karşısında koruyuculuk oranı ise gitgide düşüyor. Elbette ki Sıhhat Bakanlığı’nın ihtarlar yapması, kamu spotları oluşturması, kamuoyunu bilgilendirmesi faydalı olur. Fakat Sıhhat Bakanlığı hadiselerle ilgili bilgileri şeffaf bir biçimde ve dürüst bir formda vermiyor. Zira Sıhhat Bakanlığı başarısızlığını örtme yolunu seçiyor” diye konuştu.
Türkiye’deki mevcut salgın haliyle ilgili tahlil üretilmesi için kesinlikle şeffaf data, istatistik tablosu olması gerektiğini söyleyen Vedat Bulut, “Yoksulluk da tıpkı vakitte bir halk sıhhati sorunu. Münasebetiyle mevcut salgında yoksulluk ögesi da var” tespitinde bulundu.
