Tayvan’da Çin tarafından yakından takip edilen başkanlık seçimlerinin sonucu belirli oldu.
Çin zıddı olan iktidardaki Demokratik İlerici Parti’nin (DPP) adayı ve vazifedeki Lider Yardımcısı Lai Ching-te, sandıktan zaferle çıktı.
Merkezi Seçim Komitesinin bildirdiği kesin olmayan sonuçlara nazaran, sandıkların yüzde 99,7’sinin açıldığı seçimde, oyların yüzde 40,5’ini alan Lai, ipi göğüsledi.
Tayvan’ı 4 yıl yönetecek
Lai, seçim zaferiyle DPP’yi iktidardaki üçüncü devrine taşırken, Ada’da hükümetin gelecek 4 yıldaki başkanı olacak. Çin, Tayvan’ı kendi toprağı olarak görüyor.
Seçimde Lider Yardımcısı adayı olarak Lai ile yarışan Tayvan’ın eski Temsilcisi Hsiao Bi-khim de onun yardımcılığını üstlenecek.
“Demokrasi ile otoriterlik ortasında tercihimiz demokrasi”
Lai, zafer konuşmasında, Tayvan halkına DPP’ye takviyesi için teşekkür ederken seçimin sonucunun, “Tayvan’ın demokrasi ile otoriterlik ortasındaki tercihinin demokrasi olduğunu gösterdiğini” vurguladı.
Seçimlerin Tayvan demokrasisinde yeni bir sayfa açtığını tabir eden Lai, “Tayvan, dünyanın her yerindeki demokrasilerle yan yana yürümeyi sürdürecek.” dedi.
Çin’e ileti: Umarız Tayvan Boğazı’nın karşı yakasında da duyulur
Lai konuşmasında, egemenlik ihtilafı içinde oldukları Çin’e de bildiri vererek şu tabirleri kullandı:
Bu seçim Tayvan halkının demokraside ısrarını göstermiştir. Umarız bu ses Tayvan Boğazı’nın karşı yakasında da duyulur.
“Cepheleşme yerine diyaloğu tercih etmeliyiz”
Çin ile ilgilerde çatışma riskinin fakat diyalog ve etkileşimle ortadan kaldırabileceğine işaret eden Lai, şöyle konuştu:
Kuşatma yerine etkileşimi, cepheleşme yerine diyaloğu tercih etmeliyiz. Barışa ve ortak refaha ulaşmanın tek yolu, eşitlikten ve demokratik diyalogdan geçiyor.
Hiçbir parti Meclis’te çoğunluğu sağlayamadı
Başkanlık seçimleri ile yapılan parlamento seçimlerinde hiçbir parti Meclis’te çoğunluğu sağlayacak sayıda sandalye kazanamadı.
Başkanlık sisteminin uygulandığıTayvan’da Lai’nin hükümet kurabilmek için Meclis çoğunluğuna gereksinimi yok ama yasa çıkarabilmesi için salt çoğunluk olan 57 milletvekilinin dayanağını alması, bunun için de muhalefet partileriyle uzlaşması gerekiyor.
DPP iktidarında 2016’dan bu yana, iki periyottur Ada’nın önderi Tsai Ing-wen, vazife müddeti dolduğundan bu seçimde aday olmamıştı.Ada’nın yeni seçilen başkanı ve yardımcısı Lai Ching-te, Tsai’nin misyon mühletinin dolacağı 20 Mayıs’ta yemin ederek misyona başlayacak.Yeni seçilen Yasama Meclisi ise 1 Şubat’ta toplanacak.
Biden: Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemiyoruz
Lideri Joe Biden,Tayvan’daki başkanlık seçimlerine ait açıklamasında, “Bağımsızlığı desteklemiyoruz.” dedi.
Washington idaresi, rastgele bir ülkeninTayvan’daki seçimlere müdahalesinin kabul edilmez olduğu ikazında bulunmuştu.
Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise yaptığı açıklamada, Lai Ching-te’yi zaferinden ötürü kutlarken,Tayvanhalkına “sağlam demokratik sistemlerinin ve seçim süreçlerinin gücünü gösterdikleri” için tebriklerini iletmişti.
Çin: Yine birleşme eğilimimizi değiştirmeyecek
Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’da yapılan başkanlık ve parlamento seçimlerinin akabinde Pekin, seçimlerin, Ada’nın Çin ana karası ile birleşme yönelimini değiştirmeyeceği bildirisini verdi.
Çin’inTayvanİlişkileri Ofisi Sözcüsü Çın Binhua, yaptığı açıklamada şöyle dedi:
Tayvan, Çin’in Tayvanı’dır. Seçimler, Tayvan Boğazı’nın iki yakası ortasındaki ilgilerin genel görüntüsünü ve gelişimini etkilemeyecek, Çin’in tekrar birleşme eğilimini değiştirmeyecektir.
“Duruşumuz ve kararlığımız sürüyor”
Seçimin sonuçlarının, iktidardaki Demokratik İleri Partinin (DPP), Ada’daki ana akım kamuoyunu yansıtmadığını gösterdiğini savunan Sözcü Çın, şu tabirleri kullandı:
Tayvan meselesini çözme ve ulusal birleşmeyi sağlama konusundaki duruşumuz ve kararlılığımız sürüyor.
“Tayvan sorunu, Çin’in iç işidir”
Çin Dışişleri Bakanlığı da yaptığı yazılı açıklamada, Tayvan sorunun Çin’in iç işi olduğu, Ada’nın bağımsızlığına yönelik teşebbüslere karşı çıkacaklarını bildirdi:
Tayvan sorunu Çin’in iç işidir. Tayvan’da ne değişiklik olursa olsun, dünyada tek bir Çin’in olduğu ve Tayvan’ın onun modülü olduğu gerçeği değişmeyecektir.
Çin’in “tek Çin” unsuruna bağlı olduğunun vurguladığı açıklamada, “Tayvan’ın bağımsızlığı”, “iki Çin”, “bir Çin ve bir Tayvan” üzere ayrılıkçı formüllerin, Pekin tarafından kabul edilmeyeceğinin altı çizildi.
Seçim gecesi Çin’in yüksek irtifa balonu görüldü
Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan’da dün, başkanlık ve parlamento seçimlerinin sonuçlarının açıklandığı saatlerde Çin’e ilişkin yüksek irtifa balonunun Ada yakınında görüldüğü bildirildi.
Tayvan Savunma Bakanlığının toplumsal paylaşım sitesi X’teki hesabından yapılan açıklamada, balonun, Ada’nın kuzey ucundaki Keelung kentinin 75 deniz mili (138,9 kilometre) batısında 27 bin fitte tespit edildiği belirtildi.
Tayvan Boğazı’nda tarafların tesir alanlarını sınırladığı varsayılan hava ve deniz sınırını geçen balonun, Ada kıyısında Taipei’ye yakın bir sınır üzerinde uçtuğu kaydedildi.
