Hindistan-Pakistan İlişkilerinde Yeni Bir Gerilim: Uzmanlar Ne Diyor?
Son dönemde Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilim yeniden tırmanma tehlikesiyle karşı karşıya. Uzmanlar, Hindistan hükümetinin 2019’da tesis edilen caydırıcılığın artık zayıfladığını ve bunun yeniden güçlendirilmesi gerektiğini vurguluyor. Profesör Raghavan, bu durumu değerlendirirken, “Hindistan hükümeti, düşmanlıkların artmasından endişe ediyor” diyor. Bu bağlamda, diplomatik çözümlerin acil bir ihtiyaç haline geldiği ifade ediliyor.
Pakistan’dan Muhtemel Misilleme Beklentisi
Uzmanların çoğunluğu, Hindistan’ın gerçekleştirdiği saldırılara karşı Pakistan’ın kesinlikle bir misilleme yapacağı konusunda hemfikir. Hindistan’ın eski yüksek düzey temsilcisi Ajay Bisaria, “Pakistan’ın karşılık vereceği kesin. Ancak esas zorluk, bir sonraki tırmanma seviyesini yönetebilmekte olacak. Kriz diplomasisi bu noktada büyük önem taşıyor” sözleriyle durumu özetliyor.
Pakistan’daki siyasi ve askeri analist Ejaz Hussain, “Pakistan ordusunun medyadaki söylemi ve hesaplaşma konusundaki kararlılığı göz önüne alındığında, önümüzdeki günlerde sınır ötesi hedef odaklı misilleme saldırıları muhtemel” ifadesini kullanıyor. Ancak Hussain, her iki tarafın da gerilimi artırmamak için diplomasiye yönelmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Aksi takdirde, sınırlı bir konvansiyonel savaşın kapıda olabileceği konusunda uyarıyor.
ABD ve Diğer Uzmanların Görüşleri
ABD’deki Albany Üniversitesi’nden Christopher Clary de Hindistan’ın saldırılarının ölçeği ve yarattığı hasar göz önüne alındığında, Pakistan’ın misilleme yapmasının yüksek bir olasılık olduğunu belirtiyor. Clary, “Hindistan terörizm ve militanlıkla bağlantılı grup ve tesisleri hedef aldı, bu nedenle Pakistan’ın bu duruma tepki vermemesi zor” diyor. Ancak, bu misilleme saldırılarının da her iki taraf için büyük riskler taşıdığına dikkat çekiyor.
Artan gerilime rağmen bazı uzmanlar, tansiyonun düşebileceği konusunda umutlu. Clary, “Bu krizden sadece bir misilleme saldırısı ve Kontrol Hattı boyunca karşılıklı ateş açmaların arttığı bir dönemle kurtulma şansımız var” diyor. Ancak, gerilimlerin daha da tırmanma riskinin yüksek olduğunu da sözlerine ekliyor.
Pakistan Halkının Duyguları ve Askeri İhtiyaçlar
Pakistan’daki uzmanlar, Hindistan’ın saldırısı öncesinde savaş çağrılarının olmamasına rağmen durumun hızla değişebileceğini belirtiyor. İslamabad merkezli analist Ömer Faruk, “Ülkenin en popüler liderinin parmaklıklar ardında olduğu, derinden parçalanmış bir siyasi toplumumuz var. İmran Han’ın hapse atılması, ordu karşıtı güçlü bir halk tepkisini tetikledi” diyor. Ancak, Hindistan karşıtı duyguların daha yaygın olduğu bölgelerde, kamuoyunun fikri değişirse, ordunun harekete geçmesi için sivillerin baskısının artabileceğini vurguluyor.
Türkiye’nin Tepkisi ve Diplomatik Çabalar
Türkiye, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilimi yakından takip ediyor. İletişim Başkanlığı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Pakistan Başbakanı Şerif ile 7 Mayıs’ta yaptığı telefon görüşmesinde, Türkiye’nin Pakistan ile dayanışmasını ifade ettiğini duyurdu. Erdoğan, Türkiye’nin, Pakistan’ın bu süreçteki “soğukkanlı ve itidalli politikasını desteklediğini” belirtti. Ayrıca, Türkiye’nin gerilimin tırmanmasını önlemek için elinden geleni yapmaya hazır olduğunu ve diplomatik temasların sürdürüleceğini vurguladı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da saldırının hemen ardından Pakistan Dışişleri Bakanı ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede, son gelişmelerin ele alındığı ifade ediliyor. Türkiye Dışişleri Bakanlığı, “Hindistan tarafından düzenlenen saldırı topyekun bir savaş riskini ortaya çıkarmıştır” diyerek, taraflara sağduyu çağrısı yaptı.
Dünya Genelinden Tepkiler
ABD Başkanı Donald Trump, gelişmelerle ilgili “Sadece çok çabuk sona ermesini umuyorum” şeklinde bir açıklama yaptı. Birleşmiş Milletler Sözcüsü Stéphane Dujarric, Hindistan’ın askeri operasyonlarından endişe duyduklarını belirtti ve bu iki ülke arasındaki askeri bir çatışmanın dünya için ne denli yıkıcı olacağını vurguladı. Çin Dışişleri Bakanlığı, saldırıları “esef verici” olarak nitelendirirken, ülkeleri itidale davet etti.
Rusya Dışişleri Bakanlığı da Hindistan ve Pakistan arasındaki “derinleşen askeri çatışmadan” endişe duyduğunu dile getirdi ve her iki tarafı da itidalli olmaya çağırdı. İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Hindistan’ı ziyaret etmeyi planlıyor ve bu ziyaret sırasında gerilimi azaltmak için arabuluculuk yapma çabalarını sürdürecek.
Tüm bu gelişmeler, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilimin ne kadar tehlikeli bir noktaya ulaştığını gözler önüne seriyor. Her iki ülkenin de diplomatik yollarla bu durumu aşması, bölgedeki barış açısından büyük önem taşıyor.
