Ali Kemal ERDEM

Çalışanlar işyerlerinde kimi vakit haklarını alamadıkları, kimi vakit da ise haksızlığa uğradıkları argümanıyla hak arayışına girebiliyor.

Genel görüş eğitimli insanların haklarını aramak konusunda daha etkin ve yeterli oldukları istikametinde.

Ancak geçtiğimiz günlerde 2023 yılı mobbing raporunu PD’ye açıklayan Mobbingle Gayret Derneği Lideri İlhan İşman, röportajımız sırasında “Beyaz yakalılar çoklukla kaybedecekleri çok şey olduğu için konfor alanını kaybetmek istemiyorlar. Mavi yakalılar ise hak arama konusunda daha ataklar” argümanında bulunmuştu.

Mobbingle Gayret Derneği Lideri İlhan İşman

“MAVİ YAKALI TABAN FİYATI KAYBEDİYOR”

Bu argümanının nedenlerini anlamak için bir defa daha İşman’ı aradık. İşman, argümanının nedenlerini şöyle anlatmaya başladı:

“Mavi yakalıların birçok taban fiyat alıyorlar. İş kaybettiklerinde yeniden buldukları fiyat aldıklarına yakın oluyor. Münasebetiyle mavi yakalı iş kaybedince aslında minimum fiyatı kaybetmiş oluyor” dedi.

“MAVİ YAKADA DAYANIŞMA BEYAZ YAKADA REKABET FAZLA”

İşman, mavi yakalıların daha klâsik ailelere mensup olduğunu öne sürerek, “Memleketleriyle de kontakları kuvvetli oluyor. İşsizlik süreçlerini aile içi dayanışmayla, yardımlarla daha kolay atlatıyorlar. Beyaz yakalıların ise daha büyük borçları, kredileri oluyor. Kaybettikleri daha yüksek maaşlar oluyor. Mesleksel dayanışma yapabilecekleri iş arkadaşları yok. Zira meslektaşlarıyla rekabet halindeler” dedi.

MAVİ YAKALILAR DAHA ÖRGÜTLÜ

Bir periyot DİSK Araştırma Geliştirme Merkezi’nin başkanlığını da yapan toplumsal siyasetler uzmanı Aziz Çelik, mavi yakalılarda sendikalaşma ve örgütlenme oranının daha yüksek olduğuna dikkat çekerek, “Onların hak arama imkanları daha geniştir. Beyaz yakalılar daha atomizedir. Lakin aslında mavi ve beyaz yakalı ayrımı da tartışmalı. Mühendisleri beyaz yakalı mı sayacağız mavi yakalı mı? Hak aramanın insanların yakasına bağlı olduğunu düşünmüyorum. Ofiste çalışıp çok mücadeleci olan üzere imalatta çalışıp çok pasif olanda gördüm. Hak aramanın kişinin içinden geldiği kültüre, örgütlenme alışkanlıklarına, pratikleri ile alakalı” biçiminde konuştu.

Aziz Çelik

“BEYAZ YAKALI YALNIZ İNSANDIR”

1970’li yıllardan beri etkin avukatlık yapan Mehmet Kadıoğlu, mesleğinde yüzlerce iş davasına da girdi.

İşman’ın tezini sorduğumuz Kadıoğlu, “Bence de doğru” dedi ve şöyle devam etti:

“Bu sınıfsal bir durum. Mavi yakalılar daha örgütlüdür. Mavi yakalılarla ilgili sorun yalnızca kendisini değil daha çok sınıfını ilgilendirir. O nedenle daha mücadeleci hatta saldırgandır. Beyaz yakalılar yalnız adamdır.”

Mehmet Kadıoğlu

“BEYAZ YAKALILARIN İMAJ TASASI VAR”

Beyaz yakalıların bir sürü tasası olabildiğini söyleyen Kadıoğlu, “Onların telaşları kişiseldir, sınıfsal değildir. Nasıl işten atıldığını bile önemser. İmaj tasaları vardır. O nedenle hakkını çok aramaz. Mavi yakalı emeğe dayalı çalıştığından el marifeti vardır sarfiyat diğer yerde de çalışırım diye düşünür” diyerek kelamlarını bitirdi.

“ÇALIŞANLARIN BİRDEN FAZLA HAKLARINI BİLMİYOR”

İş hayatı üzerine araştırmalar yapan müellif Canan Duman ise çalışma ömrünün her kademesinde mobbingle müsabakanın mümkün olduğunu söyleyerek, “Mavi yakalılar da beyaz yakalılar da zorbalıkla karşılaşıyor. Mobbing mağdurları bu durumla mobbing davranışlarını görmezden gelerek baş etmeye çalışıyor. Zira, çalışanların birçok yasal haklarının neler olduğunu bilmiyor” dedi.

Canan Duman

“SORUN ÇIKARAN ŞİKAYET EDEN ÇALIŞANLAR SEVİLMİYOR”

Mobbing mağdurunun gördüğü baskıyı anlatması halinde işinin geleceği ile ilgili bir sorun yaşamasının neredeyse kaçınılmaz hale geldiğini öne süren Duman, “Çünkü genel olarak şirket idarelerinde sorun çıkartan, şikâyet eden çalışanlar sevilmiyor. Bu nedenle kendisine uygulanan mobbingi anlatan kişi, uyumsuzluk ve asilikle suçlanarak ya deşifre oluyor ya da işine son veriliyor” diye konuştu.

Duman, günümüz şartlarında beyaz yakalıların da mavi yakalıların da haklarını aramakta çekimser kaldıklarını düşündüğünü söyleyerek, şöyle devam etti:

“SİKAYETLERİNİ İŞLETME İÇİNDE DAHA YÜKSEK SESLE DİLLENDİRİYORLAR”

“Mavi yakalılar çalışma şartlarında maruz kaldıkları zorluklar nedeniyle mobbingi daha fazla gündeme taşıyor, sesini çıkarıyor olabilir lakin hakkını yasal olarak aramak için ne kadar adım attığına bakmak gerekiyor. Mavi yakalılar fazla mesailer, vazife yeri değişiklikleri, molaların kullandırılmaması, takım içi adam kayırmaların olması, yanılgılı yönetici üslubu üzere nedenlerle şikayetlerini işletme içinde daha yüksek sesle getiriyor olabilir lakin bu şikayetlerin kaçı yetkili mercilere ulaşabiliyor ya da yasal bir yere taşınıyor bilgilere bakmak gerekiyor. İşten çıkarılma kaygısı her iki yaka için de sorun olduğu için durumdan kimseye bahsedilmemesi de seçenekler ortasında yer alıyor.”

patronlardunyasi.com