Türkiye, 31 Mart’ta yapılacak lokal seçimlere adım adım ilerliyor. İsmi üstünde bir lokal seçim yapılacak. Vatandaş, bulunduğu vilayet ve ilçeyi yönetecek belediye liderlerini oylarıyla belirleyecek.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İstanbul’u bir defa daha kaybetmek istemiyor. Elbette, başta Ankara olmak üzere başka büyükşehirleri de yine kazanmayı hedefliyor. Bu mevzuda plan ve program yapıyor.
Bu nedenle mahallî seçimler, genel bir seçim havasına sokuldu. Daha evvelkiler üzere bu seçim de iktidar için bir çeşit “varlık yokluk” gayreti haline geldi.
Bu nedenle iktisatla ilgili kararlar, seçim odaklı olarak alınıyor. Maaşlara, aylıklara ve fiyatlara sürpriz artışlar yapılıyor.
Bu bağlamda, 2024 yılından geçerli taban fiyat, 11 bin 402 TL’den yüzde 49 artışla 17 bin 2 TL’ye çıkarılıyor.
SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına, ek artırım yapılıyor; artırım oranı yüzde 37.56’dan evvel yüzde 42.57’ye bir hafta sonra da yüzde 49.25’e yükseltiliyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayına sunulan maddeyle 7 bin 500 TL’den 10 bin TL’ye çıkarılan en düşük emekli aylığına, 31 Mart’a kısa bir mühlet kala seyyanen 4 bin TL ek artırım yapılacağı konuşuluyor. Bu bahiste spekülasyonların gerisi arkası kesilmiyor.
Kamu toplu mukavelelerinde ek protokol imzalanıyor. 230 bin personelin gelecek aylarda alması gereken artırım, ocak ayına çekiliyor.
Şu soru legal ve haklıdır: Seçim olmaza bu adımlar atılır mıydı? Fiyatlar ve aylıklar, bu oranlarda artar mıydı? Emekliye, ek artırım yapılır mıydı?
Hiç kuşkusuz, hayır…
İŞTE ERTELEN ZAMLAR
Seçim nedeniyle artırımlar da alışık olduğumuz üzere erteleniyor. Birtakım kalemleri tek tek sıralayalım:
ELEKTRİK ARTIRIMI: Devletin, elektrikte abone kümelerine yüksek oranlı takviyesi kelam konusu. Devlet, elektrik fiyatlarını sabit tutmak istiyor. Bir devlet şirketi olan Elektrik Üretim AŞ(EÜAŞ), bu nedenle milyarlarca lira ziyan ediyor. Mahallî seçim sonrasında elektrik tarifelerinin gözden geçirilmesine kesin gözüyle bakılıyor.
DOĞAL GAZ ARTIRIMI: BOTAŞ da bilhassa konutlara, ithal ettiği fiyatın altında bir fiyatla doğal gaz satıyor. BOTAŞ, yüklü ziyanla karşı karşıya kalıyor. Mahallî seçimi izleyen aylarda doğal gaz tarifelerinin moda deyişiyle “güncellenmesi” bekleniyor.
YÜKSEK SÜRATLİ TRENE ARTIRIM: Yüksek süratli tren biletlerine, 31 Mart seçimlerine kadar artırım yapılmayacak. Seçim sonrasında bilet fiyatlarının da artırılması gündeme gelecek.
SİMİT VE EKMEĞE ARTIRIM: Ankara’da, 10 TL olan simit yüzde 50 artışla 15 TL’ye çıkarıldı. Ankara Simitçiler ve Pideciler Esnaf Odası Lideri Savaş Delibaş, artırım geri aldıklarını açıkladı. Seçimin akabinde birçok vilayette simit ve ekmek fiyatlarının da artması kaçınılmaz görünüyor.
ŞEHİRİÇİ TOPLU TAŞIMAYA ARTIRIM: Başta büyükşehirler olmak üzere vilayetlerde, toplu taşıma fiyatlarına, lokal seçimleri izleyen aylarda artırım yapılması gündeme gelecek.
YEDİĞİMİZ İÇTİĞİMİZ HER ESERE ARTIRIM: Bu ay, başta besin olmak üzere iğneden ipliğe her esere yüksek oranlı artırım yapıldı. Damacana su da artırımdan hissesini ziyadesiyle aldı. Bu nedenle ocak ayında çift haneli ya da bu orana yakın (yüzde 9 dolayında) enflasyon gündeme gelecek. Besin eserlerine artırımın, seçim sonrasında da sürat kesmeyeceği tabir ediliyor.
Ekonomide, 1 Nisan latife yapmayacak. Gerçek yüzünü gösterecek; seçim bitecek, daha sıkıntı ve daha zahmetli bir geçim devri başlayacak.
