Olası Marmara zelzelesinde İstanbul’da yaklaşık 100 bin binanın yıkılacağını söyleyen afet idaresi uzmanı Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Her bina başına 100 kişi koyarsak, 10 milyon arama kurtarmacı lazım. Biz insanları nasıl enkaz altından kurtarırız?” değil, “ne yaparsak beşerler enkaz altında kalmaz?” diye çalışmamız lazım. Biz afet idaresini tersten anlamışız. Bir an evvel riskli 100 bin binayı 100 binaya indirmemiz lazım. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan İstanbul’a gelip belediye liderleri, valilik, STK’lar, ticaret odası, sanayi odası hepsini toplamalı, acil olmayan bütün yatırımları dondurup “bu 100 bin binayı zelzele olmadan nasıl güçlendirebiliriz” diye düşünmeliler. Bu bir ulusal güvenlik ve beka sorunu. Büyük bir seferberlik yapılırsa 3-5 senede zelzele riskini azaltabiliriz” dedi.
Olası Marmara sarsıntısında İstanbul’da çok kayıp verileceğini söz eden İstanbul Teknik Üniversitesi Zelzele Mühendisliği ve Afet İdaresi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Türkiye’de afete dair plan ve programın olmadığını söz etti. Prof. Dr. Kadıoğlu, “Deprem olduktan sonra bu kenti yine nasıl yapılandıracağız, enkazı nereye dökeceğiz, kalıcı konutları nerede yapacağız? buna yönelik plan ve program yok. Büsbütün refleks üzerine hareket ediyoruz, bu bizim en büyük sorunumuz. Büyük bir seferberlik yapılırsa 3-5 senede sarsıntı riskini azaltabiliriz. Bunu tek başına bakanlık, valilik, belediye yapamaz, bütün herkes bir ortaya gelecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan herkesi toplamalı, yurt dışından kredi alması gerekiyorsa alınmalı ve herkesi yönlendirmeli, yoksa bu işin altında kalacağız” diye konuştu.
“DEPREME, YARIN OLACAKMIŞ ÜZERE HAZIRLANMAMIZ LAZIM”
Marmara Bölgesi’ndeki fayların 1509,1766 ve 1902 yıllarında kırıldığını söz eden Prof. Dr. Kadıoğlu, “Kuzey Anadolu Fay Çizgisi Marmara Denizi’nin içinden geçiyor. En son 1999’da Kocaeli’nde kırıldı. 1902’de kırılan bir kısım var ortadaki kısmın kırılmasını bekliyoruz. En eski kırılan 1509, o daha evvel kırılır, orada güç birikmiş diye düşünüyoruz. Marmara’da zelzele olacak mı olmayacak mı diye bir şey kelam konusu değil, sarsıntı olacak lakin tam vaktini, gününü ve saatini bilmiyoruz. Baktığınız vakit 500 yılı geçtik, o yüzden zelzelenin eli kulağında. Bana “deprem ne vakit olacak ?” diye soranlara “yarın olacak” diyorum. Zelzeleye, yarın olacakmış üzere hazırlanmamız lazım. Bu oynanacak bir kumar değil, burada canımız kelam konusu. Herkes; aile, birey, iş yeri, sanayi, fabrika, sokak, okul, ilçe, kent ve ülke yarın zelzele olacakmış üzere hazırlanmak zorunda” dedi.
“BU BİR ULUSAL GÜVENLİK VE BEKA PROBLEMİ”
Türkiye’de 1999 Gölcük sarsıntısından sonra çok şey yapıldığını fakat yapılanların yetmediğini söyleyen Prof. Dr. Kadıoğlu, “İstanbul’da 100 bin binanın yıkılacağını biliyoruz. Her bina başına 100 kişi koysak, 10 milyon arama kurtarmacı lazım. Bu türlü bir şey yok, ölmeye planlanmış üzereyiz. Bir an evvel bu 100 bin binayı 100 binaya indirmemiz lazım. Şayet bu riski evvelce azaltmazsak bu afetin altından kalkamayız, afeti yönetemeyiz, mümkün değil. Bu bir arama kurtarma sorunu değil, bu bir risk idaresi sorunu. Apartmanımızda metrekare ve kuruş hesabı yapmamalıyız, herkes sağlam konutta oturmak istiyor fakat para vermek istemiyor, herkes “evim sağlam olsun” diyor fakat metrekaresi küçülmesin istiyor, bu türlü bir şey yok. O yüzden benim tavsiyem şu; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan İstanbul’a gelip belediye liderleri, valilik, STK’lar, ticaret odası, sanayi odası hepsini toplayıp acil olmayan bütün yatırımları dondurup “bu 100 bin binayı sarsıntı olmadan nasıl güçlendirebiliriz” diye düşünmeliler. Bu bir ulusal güvenlik ve beka sorunu. Türkiye’nin gayri ulusal hasılasının büyük bir kısmının yok olma tehlikesi var. Büyük ölçüde insan kaybedeceğiz. Türkiye için en büyük sorun bu” diye konuştu.
“BİZ AFET İDARESİNİ TERSTEN ANLAMIŞIZ”
Prof. Dr. Kadıoğlu, “En kolay bir hesapla 100 bin binanın yıkıldığı yerde 10 milyon arama kurtarmacı lazım. İstanbul’dakilerin aileleri de afetzede olmasa öteki vilayetlerdeki insanları toplayıp anında buraya getirsek hepsi 40 bin kişi. Her enkazın başına bir kişi bile koyamayız, koysak bile ölenleri geri getiremeyeceğiz. “Biz insanları nasıl enkaz altından kurtarırız değil,” “ne yaparsak beşerler enkaz altında kalmaz” diye çalışmamız lazım. Biz afet idaresini tersten anlamışız. “Afet olacak, arayacağız, kurtaracağız” bu afet idaresi değil. Kriz idaresinden risk idaresine geçmemiz lazım” sözlerini kullandı.
“DENİZCİLİKTEN TAŞIMAYI, ULAŞIMI VE TAHLİYEYİ PLANLAMAMIZ GEREKİYOR”
İstanbul’un kıyılarında daha evvel tsunami oluştuğunu ve tekrar olabileceğini tabir eden Prof. Dr. Kadıoğlu, “Tsunami kıyılarda yaşayanların bilmesi gereken bir tehlike. Tersaneler, limanlar, kıyıdaki iskeleler bunlar birçok dolgu alanlarında yapılmış, bunlar kesinlikle ziyan görecek, hiçbir şeye güvenemeyiz, hepsini denetim etmemiz gerekiyor. Ona nazaran biz denizcilikten taşımayı, ulaşımı ve tahliyeyi planlamamız gerekiyor” dedi.
“İSTANBUL KAPTANI OLMAYAN PUSULASIZ BİR GEMİ ÜZERE OKYANUSTA GİDİYOR”
İstanbul’un obez bir kent haline geldiğini söyleyen Prof. Dr. Kadıoğlu, “İstanbul yaşanmaz bir kent haline dönüştü. İstanbul’un yolları, toprakları ve havası bu trafiğe ve beşere yetmiyor, İstanbul’un suyu yetmiyor, artık çöküntüye giden bir kent. İstanbul’da bir günde iki, üç yere gidemezsin, en fazla bir yere gidebilirsin. İstanbul’u büyüterek yaşanmaz bir hale getirdik. İstanbul’un sonları ve karakterinin belirli olması lazım, kaç milyon kişiyi besler, herkesin buraya mı gelmesi lazım? İstanbul sanayi kenti mi, turizm kenti mi, eğitim kenti mi? Buna karar vermemiz lazım. İstanbul şu anda kaptanı olmayan pusulasız bir gemi üzere okyanusta gidiyor” diye konuştu.
“BU İŞİN ALTINDA KALACAĞIZ”
Deprem krizi ile ilgili plan ve programın olmadığını söyleyen Prof. Dr. Kadıoğlu şunları ekledi:
“Yer bilimci arkadaşlar 7.4, 7.6 civarında büyüklükte bir zelzelenin Çınarcık fayında olacağını bekliyor. Bu işin afet idaresinde biz faylarla uğraşmayız, yer bilimcilerden en berbat senaryoyu alıp ona hazırlanmaya çalışırız. Kahramanmaraş’ta bir sismik boşluk olduğunu biliyorduk, yani Türkiye’de nerede zelzele olacağı biliniyor. Şu an da 5-6 nokta var, birisi Marmara, burada sarsıntı olacak bunu herkes biliyor fakat sarsıntı olduktan sonra bu kenti tekrar nasıl yapılandıracağız, enkazı nereye dökeceğiz, kalıcı konutları nerede yapacağız? buna yönelik plan ve program yok. Büsbütün refleks üzerine hareket ediyoruz, bu bizim en büyük sorunumuz. Büyük bir seferberlik yapılırsa 3-5 sene de zelzele riskini azaltabiliriz. Bunu tek başına bakanlık, valilik, belediye yapamaz, bütün herkes bir ortaya gelecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan herkesi toplamalı, yurt dışından kredi alması gerekiyorsa alınmalı ve herkesi yönlendirmeli yoksa bu işin altında kalacağız.”
