Ege Yapı İdare Heyeti Lideri İnanç Kabadayı, Oksijen gazetesinden Elif Ergu Demiral’ın sorularını yanıtladı. Kabadayı’nın açıklamalarından satırbaşları şöyle:
İSTANBUL’A İVEDİLİKLE ZELZELEYE KARŞI DİRENÇLİ HALE GETİRMELİYİZ
“Kentsel dönüşümün hayatımız için büyük bir muhtaçlık ve mecburilik olduğu gerçeğini 6 Şubat sarsıntı felaketiyle bir sefer daha gördük. Bilhassa İstanbul hem nüfus hem de ekonomik büyüklük olarak, Türkiye’nin ticaret merkezi olarak nitelendirebileceğimiz bir kent. Türkiye’nin nitelikli insan kaynağının kıymetli bir kısmı de İstanbul’da yaşıyor. Bu nedenle, İstanbul’u ivedilikle zelzeleye karşı dirençli hale getirmemiz gerekiyor. Tıpkı halde, Türkiye’nin yüzde 90’ı zelzele jenerasyonunda ve İstanbul dışında İzmir üzere birçok büyük ve kıymetli kentimiz zelzele riski altında.”
DEPREM GERÇEĞİ KUM SAATİ ÜZERE GERİYE İLERLİYOR
“Deprem gerçeği İstanbul için bir kum saati üzere geriye hakikat ilerliyor. Farklı bilim insanları farklı senaryolar sunuyor, lakin sonuçta bu gerçekleşecek.
Geçtiğimiz günlerde Etraf ve Şehircilik Bakanlığı bir düzenleme yaptı, zelzele ve kentsel dönüşüm konusunda yeni bir kanun çıktı.”
KENTSEL DÖNÜŞÜM HIZLANACAK
“Geçtiğimiz günlerde 2/3 oranındaki kural yüzde 51’e düşürüldü ve kendi meskenini yenileyenlere 1.5 milyon TL’ye kadar devlet teşviki geldi. Ayrıyeten, yasal ve türel düzenlemeler yapıldı. Önümüzdeki devirde kentsel dönüşümün daha da hızlanacağını öngörüyorum.”
E-5 TEM ORTASINDAKİ BÖLGEYİ DÖNÜŞTÜRMEMİZ GEREKİYOR
“İstanbul’un merkezi her vakit büyük bir katma pahaya sahip olduğu için kentsel dönüşümde birinci etapta merkezdeki yerlerde süratli bir dönüşüm yaşandı. Lakin, kentin dışındaki, katma kıymeti daha düşük bölgelerde dönüşüm daha yavaş ilerliyor. Kentsel dönüşümle birlikte, İstanbul’un ikinci büyük merkezi olarak değerlendirdiğimiz E5-TEM ortasındaki bölgede de bir dönüşüm hareketinin başlayacağını öngörüyorum. Bu bölgede yaşayan büyük bir nüfus olması nedeniyle, Bakanlığın bu hususta başlattığı kampanyayla birlikte bu bölgeyi dönüştürmemiz gerekiyor.”
İNSANLAR NEREYE GİDECEĞİNİ BİLMİYOR
“İstanbul genelinde bakıldığında, bilhassa Tuzla bölgesi ve Avrupa Yakası’nda İstanbul Havalimanı yakınındaki Arnavutköy üzere bölgelerde rezerv alanlar var. Kentsel dönüşümü hızlandırmak için rezerv konutlar inşa etmemiz gerekiyor. Lakin, bu süreçte en büyük zorluklardan biri, hak sahiplerinin nereye taşınacakları konusundaki belirsizlik. Kiraların yüksek olması ve kamunun özel bölüme verdiği takviyelerin yetersiz kalması. Bu beşerler nereye gideceklerini bilemiyorlar.
Özellikle Kartal, Kağıthane ve Basın Ekspres’in birleştiği ve ‘Altın Üçgen’ olarak isimlendirebileceğimiz alan, nüfus yoğunluğuyla dikkat çeken kıymetli ilçeleri içeriyor. Bu bölgeyi kentsel dönüşümle ayağa kaldırmak, bu kıymetli ilçelerin potansiyelini artırmak değerli.”
YABANCI GAYRIMENKUL YATIRIMCISINA KARŞI ENDİŞE OLMAMALI
“Yabancı ilgisi, sarsıntının tesiri ve genel seçimler üzere faktörler nedeniyle azaldı. Yabancı hissesi şu anda yüzde 4.5 seviyesinden yüzde 2.5’e düşmüş durumda ve 2023 6.5 milyar dolarlık bir sayıyla kapanmış. Dubai’ye 65 milyar dolarlık, İngiltere’ye 50 milyar dolarlık yatırım yapılırken, Türkiye’nin de daha yüksek sayılar elde etmesi gerekiyor. Milletlerarası gayrimenkul yatırımcısına karşı kaygı olmamalıdır.”
KİRA VE KONUT FİYATLARINDAKİ ARTIŞ
“Pandemiden çıkış sürecinde, birçok dalda olduğu üzere inşaat ve gayrimenkul bölümünde de yine canlanma ve benzeri gelişmeler yaşandı. Bu periyotta satın alma talebi tekrar canlandı lakin bahsettiğiniz üzere tedarik zincirlerinin kırılması, inşaat ve gayrimenkul kesimlerinde maliyetleri artırdı, bu da konut fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
Haziran ayı öncesindeki Merkez Bankası siyaset faizi ve enflasyon ortasındaki negatif fark, yatırımcıları tasarruf noktasında gayrimenkule yahut bedelli metaller üzere varlıklara yönlendirdi. Lakin, bu durumun sürdürülebilirliği mevcut enflasyonla ve Merkez Bankası siyaset faizi ortasındaki farkın azalması ile birlikte değişmeye başlamış üzere görünüyor.”
İSTANBUL’DA ARAZİ MALİYETİ ÇOK YÜKSEK
“İstanbul’da kent merkezinde arazi maliyetlerinin epey yüksek olduğunu görüyoruz. Örneğin, bir dairenin toplam maliyeti 10 milyon lira olsun. Bu maliyetin içinde yer alan arsa maliyeti kent merkezinde yüzde 70’e kadar çıkabiliyor. Fakat, kentin dışına çıkıldıkça bu oran yüzde 40’lara kadar düşebiliyor.
Avrupa yahut Amerika’da arsa hissesinin toplam proje maliyeti içinde ekseriyetle yüzde 15-20 ortasında olduğunu görüyoruz.”
İŞÇİLİK MALİYETLERİ YÜZDE 113 ARTTI
“İnşaat kesiminde meslek yüksekokulu mezunu orta eleman bulmakta büyük zorluk yaşıyoruz. Pandemi sonrasında inşaat kesimindeki istihdam azaldı; bölümden ayrılanlar ve yurtdışına gidenler oldu. Biz de şu anda tüm şantiyelerimizde emsal bir sorunla karşı karşıyayız. Personellik maliyetlerine baktığımızda, geçtiğimiz bir yılda enflasyon yüzde 65 arttı, inşaat gereci endeksli yüzde 55 arttı, personellik maliyetleri ise yüzde 113 arttı.”
TÜBİTAK’TAN ONAY ALAN BİRİNCİ İNŞAAT FİRMASIYIYIZ
“Türkiye’nin en büyük fotovoltaik panel sistemini içeren projemiz, bu alandaki kıymetli örneklerden biri. Tüm konut projelerimizde A sınıfı güç projeleri üretiyoruz. Tasarım sürecinde seçilen eserlerin iklim şartlarına uygunluğundan, bitkilerin az su kullanımına kadar birçok faktörü göz önünde bulunduruyoruz. Atık suların idaresinden binanın ışık alım oranlarına kadar bir dizi akıllı sistemle bu amaçlara ulaşıyoruz. Geçtiğimiz günlerde karbon salımını azaltma konusundaki projemizle TÜBİTAK’a müracaatta bulunduk ve projemiz uygun görüldü. İnşaat dalında TÜBİTAK’tan proje onayı alan birinci firma olduk.”
