Gelişmiş ülkelerde bağımsız kararlar alması beklenen merkez bankalarının bilakis Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), son yıllarda para siyaseti kararlarını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Faiz Sebep Enflasyon Sonuç” teorisi ışığında almış ve iktisat dünyası tarafından kabul edilmeyen bir modelde ısrar ederek Türkiye iktisadını bir felakete sürüklemişti.
Dünyada faiz artırım trendinin hakim olduğu bir ekonomik ortamda ısrarlı faiz indirimleri ile enflasyonu rekor düzeylere yükselten Merkez Bankası, 28 Mayıs sonrası yapılan takım değişikliği ile yanlışlı siyasetlerinden dönmüş üzere görünse de, Türkiye iktisadında yaratılan tahribatın giderilmesi için yeni adımlar peş peşe gelmeye devam ediyor.
MERKEZ BANKASI’NDAN BANKALARA DOLAR TALİMATI
2018 seçimleri sonrası sert bir yükseliş trendine başlayan dolar kuru, 2021 yılının son çeyreğinde önlenemez bir boyuta ulaşmıştı. Gün çok yüzde 5 kıymet kaybeden Türk lirasındaki çöküşü durdurabilmek için Merkez Bankası tarafından Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) uygulaması hayata geçirilirken, iktisatçılar bu uygulamanın uzun vadede Türk iktisadına büyük darbe vurabileceğine dikkat çekmişti.
Hayata geçtiği gün prestijiyle dolar/TL paritesinde ani bir düşüş sağlamış olsa da, KKM için ödenen kur farkları Hazine’nin belini bükmüş durumda.
Vergi mükelleflerinin ödemeleri ile doldurulan hazineyi boşaltan sistemden kurtuluş için düğmeye basılırken, 28 Mayıs sonrası vazifeye gelen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB Lideri Hafize Gaye Erkan’ın direktifleri sonucu KKM’de tasfiye operasyonu resmen başlatılmıştı.
MERKEZ BANKASI O UYGULAMAYI YASAKLADI
21 Aralık 2021 tarihinde hayata geçirilen uygulamada bulunan toplam para, bugüne kadar TL mevduatı olarak kabul edilirken, Merkez Bankası’nın aldığı karar sonucunda KKM’deki mevduatların bankalar tarafından TL dönüşüm maksatlarında kullanılması yasaklandı.
KUR FARKI ÖDEMELERİNİN YÜKÜ BANKALARLA PAYLAŞILACAK
Kur Muhafazalı Mevduat’tan çıkış sürecinin en değerli ayağını ise bankalar oluşturmakta. Geçtiğimiz aylarda alınan karar ile KKM’nin Hazine’ye getirdiği yükün bir kısmı bankaların üzerine yüklenirken, yeni iktisat idaresi bankaları daha fazla fedakarlık yapmaya zorlayacak bir dizi karar almaya devam ediyor.
Büyük bir buluş olarak lanse edilen KKM, sistemdeki toplam mevduatın dolara endeksli olmasına rağmen kamuoyuna “Liralaşma” olarak tanıtılmıştı.
İktisatçılar ısrarlı ikazları ve kelam konusu sistemin ‘dolarizasyon’ olduğunu belirtmelerine rağmen, iktidar cephesi bu telaffuzlara kulak asmazken, iktisatta yaşanan değişiklikler Merkez Bankası’nı da piyasalar ile tıpkı noktaya çekti.
