ABD doları, jeopolitik ve jeostratejik değişimlerin ortasında, enflasyondaki yavaşlama karşısında ABD Merkez Bankasının (Fed) bu yıl faiz indirimlerine başlayacağına dair beklentilerin artmasıyla Covid-19 salgınının başladığı 2020’den bu yana en makûs yılını yaşadı.
Diğer para ünitelerinin geçen yıl dolar karşısındaki performanslarına bakıldığında ise sterlin 2023’te dolar karşısında yüzde 5,2 bedel kazanarak 2017’den bu yana en büyük karını kaydetti.
Geçen yıla 104.31 düzeyinden başlayan dolar endeksi yılı 101,02 düzeyinden tamamladı. Endeks geçen yıl yüzde 2,16 paha kaybetti. Dünyanın en güçlü iktisadı ABD’nin para ünitesi 2020’den bu yana yıllık bazda en sert düşüşünü kaydetti.
Türkiye’de ise dolar durdulamıyor. Dolar şu anda 29.8 düzeyinden süreç görüyor. Amerikan dolarının 2024 yılı sonanda 40 TL’yi bulması bekleniyor.
YÜZDE 5’İN ÜZERİNDE PAHA KAZANMIŞTI
Dolar endeksi, 2020’de yüzde 6,09’luk düşüş kaydetmesinin akabinde 2021’de yüzde 6,3 ve 2022’de yüzde 8,07 paha kazanmıştı. ABD dolarında geçen yıl yaşanan düşüşün büyük bir kısmı, enflasyondaki yavaşlama karşısında Fed’in bu yıl para siyasetini gevşetmeye başlayacağına dair artan beklentiler sonucu geçen yılın dördüncü çeyreğinde gerçekleşti.
Doların düşüşü, Fed’in geçen yıl aralık ayındaki son Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında benimsediği “güvercin” ton ve 2024 için toplamda 75 baz puanlık faiz indirimi öngörmesinin akabinde hızlandı.
Fed’in faiz indirimlerinin zamanlamasına ait belirsizlikle dolar endeksi bu yılın başında yükseliş kaydetse de bankanın son toplantısına ilişkin tutanakların faiz oranlarının beklenenden daha uzun müddet yüksek kalabileceğinin sinyalini vermesi sonrası düşüş kaydetti.
Öte yandan, doların ticaret ve finansta hegemonyası, devam eden Rusya-Ukrayna krizi de dahil olmak üzere jeopolitik ve jeostratejik değişimler nedeniyle sorgulanması da dikkati çekiyor.
Özellikle ABD’nin Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar birtakım ülkeleri dolara çok bağımlı olma konusunda temkinli hale getirirken, faiz oranlarının yükseldiği bir ortamda, güçlü bir dolar gelişmekte olan ülkeler için daha değerli hale geldi ve kimilerini öbür para üniteleriyle ticaret yapmaya yönlendirdi.
EURO VE STERLIN DOLAR KARŞISINDA BEDEL KAZANDI
Diğer para ünitelerinin geçen yıl dolar karşısındaki performanslarına bakıldığında sterlin 2023’te dolar karşısında yüzde 5,2 paha kazanarak 2017’den bu yana en büyük yararını kaydetti. Euro da 2 yıl arka arda bedel kaybı yaşadıktan sonra geçen yıl toparlandı ve dolar karşısında yüzde 3,1’lik kar elde etti.
