Türkiye’yi yasa boğan 7,7 ve 7,6’lık Kahramanmaraş merkezli, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Hatay, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa’da büyük yıkımlara neden olan sarsıntılardan sonra yaşanan her zelzeleden sonra alınması gereken önlem ve tedbirlere ait sık sık açıklama yapılıyor.
Uzmanlar Türkiye’nin sarsıntıya hazırlıksız olduğunun altını çizerken, zelzele hazırlıkları için siyasilere sık sık davette bulunuyorlar.
Başta İstanbul olmak üzere, çok sayıdaki kenti yapı stoğu çok eski ve sarsıntıya karşı dayanıksız bir tablo oluşturuyor.
Kocaeli Üniversitesi’nden sarsıntı uzmanı Prof. Dr. Şerif Barış sarsıntı öncesi yapılması gereken hazırlıklara ait değerli bilgiler paylaşarak ikazlarda bulundu.
Barış şunları kaydetti:
Son günlerde meydana gelen sarsıntılar bir sefer daha ülkemizin bir zelzele ülkesi olduğunu hatırlatmaktadır. Unutanlara tekrar hatırlatmakta yarar var. Zelzele evvelce bilinemez, bu bahiste araştırmalar sürüyor.
A)-Depremler olacak fakat her küçük ve orta büyüklükteki sarsıntı büyük sarsıntının habercisi, öncüsü değildir.
B)-Deprem kahinlerine inanmayın, güvenmeyin. Ülkemizdeki büyük zelzelelerin büyük çoğunluğu hiçbir belirti vermeden oluyor.
C)-Evinizde, işyerinizde ve sanayi tesisleri, büyük işletmeler ve tüm belediyelerin kesinlikle afetin tüm evresini kapsayan ve çoklu tehlikelere karşı bir Afet ve Acil Durum Planı yapması gerekir.
D)-Orta ve büyük işletmelerde hala yapılamsı zarurî olan Acil Durum Planları büyük afetlerde can kaybı, ekonomik ziyanı azaltmakta yetersiz kalmaktadır. Bu nedenle kesinlikle AciL Durum Planının Afet Planı olarak düzeltilmesi gerekir.
E)-Ev ve işyerlerinde kesinlikle bina içi ve bina dışı Tehlike Avı yapılarak bölgenin tehlike tahlili yapılmalı, bu tehlike tahliline nazaran risk tahlili yapılamlıdır.
E)-Risk Değerlendirmesi ile Tehlike Avı benzeri olsa da birebir değildir.
F)Afet planlarının Risk İdaresi ve Kriz İdaresi olmak üzere iki alt plandan oluşması gerekir.İşletmelerde kesinlikle afetlere müdahale için Olay Komuta Sistemi kurulmalı ve çalışanlar ortasından bu sistemde misyon alacaklar belirlenmeli ve eğitilmelidir.
G)Sadece çalışanların tamamı değil, şirket idare heyeti üyelerinden başlayarak tüm çalışanlar, taşeronlar ve çalışanların aileleri de farklı tıp ve içerikte afet şuuru ve afet idaresi eğitimlerinde geçirilmelidir.
H)İşletmelerde ve konutlarda senede en az 4 sefer tatbikat yapılmalı, göstermelik yapılan tatbikatlardan vazgeçilmelidir.
I)İşletmelerin ve sanayi tesislerinin sarsıntı acil ikaz sistemleri ile donatılması ve muhtemel büyük sarsıntıların ve tsunaminin yıkıcı dalgaları işletmeye gelmeden elektrik, doğalgaz kesilmeli ve hareketli sistemler durdurulmalıdır.
J)Afet ve Acil Durum Planları kesinlikle karar takviye yazılımı üzere yazılımlarla yönetilmesi ve kararların bilişim teknikleriyle alınması ve afetin yönetilmesinin sağlanması gerekir.
K)-Bu bahiste da afet planlarında kesinlikle sarsıntı başta olmak üzere uzun periyot tesiri olan geniş alanı etkileye sel, tsunami, soğuk hava dalgası ve büyük elektrik kesintisi vb. afetler için tedarik zinciri idaresi, iş sürekliliği, dijital ikiz üzere uygulamaların planlara dahil edilerek buna dönük her türlü yazılım ve tedbirlerin afet planında yer alması gerekir.
L) Zelzeleye hazırlık konuttan, sizden başlar. AFAD, merkezi yönetimciler, belediyelerin yanı sıra çalıştığınız işyerinin ve sizlerin de evlerinizde afete hazırlık, ziyan azaltma ve müdahale konusunda yapmaları gereken misyonlar olduğunu unutmayınız.
M-Afetlere hazırlık bir şuur ve kültürdür. Afete hazırlığı kendiniz için yapmasanız bile çocuklarınız ve torunlarınız için ÇABUCAK yapmaya başlayın. Aksi halde afet olduğunda son pişmanlık yarar etmiyor. Dost acı söyler!…
