Kış mevsimi salgın açısından süratli başladı…
Şu anda üçlü, muhtemelen dörtlü salgınla baş başayız.
Salgınla bağlı etkenler; Covid-19 yeni varyantı JN1, Grip/İnfluenza, RSV (grip gibisi bulgular yapan teneffüs sistemini hastalandıran bir virüs) ve ismini Çin’deki gizemli salgından duyduğunuz zatürre yapan Mikoplazma.
Birinci basamak sıhhat sistemi grip gibisi bulgularla müracaatların artışı nedeniyle çok yük altında, bu anlaşılabilir.
Ama ateşi çıkan, boğazı kaşınanların gündüz işte gece acilde olması körkütük yönetim eden sıhhat sitemine son darbeleri de vuracak.
Aslında açık alanlarda küçük istasyon üzere test merkezleri kurulup bu etkenler için testler yapılarak beşerler konutta kendi kendilerine süreci yönetmeye yönlendirilmeli ve düzgünce bilgilendirilmelidir.
Çünkü ACİL servislerin teneffüs yolu infeksiyonlu bireylerce işgali
- Ambulans şeridini tıkayan araç misali acil müdahaleye gerçek ihtiyacı olanların yaşamsal olan dakika ve saatlerinin kaybına ve dolaylı vefatlarına yol açar,
- ACİL servisleri bir virüs laboratuvarı haline getirerek, hamile, kalp krizi geçiren, yaşlı, bağışıklık sistemi sorunu olan şahıslarda ölümcül seyredebilecek bu etkenlerin ağır bulaşına yol açar.
Dünyada hiçbir ülkede bu hastaların ACİL servislerin kapısından alınmadığını belirtmeliyim.
Öte yandan antibiyotikler, ateş düşürücü değildir.
Ayaktan poliklinik başvurusu gerektiren ateş ve boğaz ağrısı olanlarda, 5-15 yaş ortası %60, 15 yaş üzerinden itibaren %90 VİRAL etkenler vardır.
Antibiyotikler virüslere tesirli olmadığı üzere viral bir infeksiyonda antibiyotik kullanmak, antibiyotiklerin, böbrek, kalp, karaciğeri ilgilendiren önemli yan tesirlerinin sekiz-on kat artması riskini taşımaktadır.
En sık görülen alerji, ishal, mide-bağırsak sisteminin huzurunu kaçırmak üzere yan tesirlerini belirtmeye dahi gerek yok.
Bağırsaklarımızda bulunan ve bağışıklık sistemimizle yakın alakalı mikrobiyota hasarının uzun periyotta bağırsak kanserleri, geçirgen bağırsak, otoimmün hastalıklar ve depresyon ile bağları olduğu bildirilmektedir.
Ayrıca diğer hastalıkların varlığı nedeniyle kullanmakta olduğunuz kan sulandırıcı, kalp, diyabet ilaçları ile etkileşime girerek onların faydasını azaltabilir ya da yan tesirlerini artırabilir.
Antibiyotikler, zatürre üzere akciğerin ya da çocuklarda BETA kısaltması ile yaygın bilinen boğazın bakteri infeksiyonlarında tesirli ve kıymetlidir.
Ancak BETA, çocukluk yaşlarındaki müsabakalar nedeniyle gelişen bağışık cevap nedeniyle 15 yaşından sonra risk oluşturmaz.
Viral infeksiyonlarda ateş dirençlidir, “kombo salgın” benzetmesi yapılan şimdiki salgında 5-7 gün kadar sürebilir.
Ancak viral infeksiyonlar, 65 yaş üzerinde olanlar, 5 yaş altı çocuklar, diyabet, kalp, böbrek, kanser hastalarında önemli seyredebilir, hatta ölümcül olabilir.
İkincil zatürre çocuklarda kulak iltihabı, sinüslerin uzamış bakteri infeksiyonları eklenebilir. Tanımlanan bu şahıslarda ateş çıkması da risklidir, ateş parasetomol üzere bir ateş düşürücüyle yönetilmelidir.
Soluk soluğa bırakan nefes sorunu, iltihaplı balgam, şuur durumunda değişimler, yaşlı kişinin uykuya meyilli olması, düşmüşken tekrar ve titremelerle yükselen, 5 günden sonra düşmeyen ateş durumlarında tabibe başvurulmalıdır.
Ateş dışında antibiyotiklerin gereksiz kullanıldığı bir öteki durumda sinüzittir.
Burun yanı ya da alındaki hava boşlukları olan sinüsler, burun iç yüzeyinin şişmesi ile seyreden alerji, nezle üzere tüm durumlarda iltihaplanır. Zira burun tıkanması sinüslerin havalanmasını bozar.
Sinüsler bilhassa gribal tablolarda çok besbelli olarak ağrılı ve şiştir.
Ama bu ANTİBİYOTİK kullanmayı gerektirmez. Zati ANTİBİYOTİK işe de yaramaz.
Ancak burundan nefes alıp vermeyi engelleyen tıkanıklık, şişlik ve ağrı ; 7 günden uzun sürerse, iyileşmişken tekrar kötüleşirse, ek kan tetkikleri de yapıldığında bakteri varlığını desteklerse, o vakit gerekebilir.
Salgınımız kombo, yaklaşımımız yaklaşımsızlık daha kötüsü yangın söndürücü üzere antibiyotik kullanmak.
Oysa yeterli ömür kuralları, mevsimsel salgınların nasıl yönetilmesi gerektiği, grip ve Covid-19, zatürre için aşılanmanın yaşamsal olduğu ispata dayalı bir gerçeklik.
