Gelişmiş ülkelerde bağımsız siyasetler yürütmesi beklenen merkez bankalarının bilakis Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yıllarca piyasalara yaptığı art kapı müdahaleleri ile tenkit konusu olmuştu.
KKM’YE YENİ GİRİŞLER 2 YILIN AKABİNDE KAPANDI
Şahap Kavcıoğlu devrinde döviz ataklarını kesebilmek gayesiyle Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) uygulamasını hayata geçiren TCMB, ortadan geçen 2 yılın akabinde sisteme yeni girişlere kısıtlama getirdi.
Bugün yapılan açıklama ile 1 Ocak 2024 tarihi prestijiyle TL dönüşümlü KKM hesaplarına yönelik yeni girişlere son verileceği duyurulurken, uygulamanın tesirleri iktisat dünyasında tartışma konusu yarattı.
DOLAR KRİZİNE NEDEN OLABİLİR Mİ?
18 Ağustos tarihli Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) raporuna nazaran KKM hesaplarında biriken toplam para 3 trilyon 440 milyar liranın üzerine çıkarak tarihi doruğunu görmüş ve yeni misyona başlayan TCMB Lideri Hafize Gaye Erkan’ı alarma geçirmişti.
Bu tarih sonrasında tasfiye sürecini başlatan TCMB, birinci evrede zarurî karşılık oranlarını üst çıkararak KKM’den çıkışları teşvik ederken, piyasalarda yaşanan derin likidite çekilmesinin akabinde KKM’deki toplam mevduat 700 milyar liranın üzerinde düşmüştü. Ekonomistler, bu düşüşün tamamına yakınının TL dönüşümlü KKM hesaplarında yaşandığını argüman ederken, bu nedenle alınacak kararın KKM ve dolar kuru üzerinde derin tesirlerinin olmayacağını savunmakta.
Eski TCMB başekonomisti Hakan Kara, kelam konusu gelişmenin akabinde toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Bu kararın kıymetli tesiri olmaz zira TL dönüşümlü KKM stoku zati çok azalmıştı. Asıl olarak dövizden dönüşümlü KKM sonlandığında bir periyodun kapandığını göreceğiz.” tabirlerini kullandı.
Bu kararın önemli etkisi olmaz çünkü TL dönüşümlü KKM stoku zaten çok azalmıştı. Asıl olarak dövizden dönüşümlü KKM sonlandığında bir dönemin kapandığını göreceğiz. https://t.co/22Rbpnak3u
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) December 29, 2023
SIRADAKİ ATAK GERÇEK DÖVİZ ŞOKUNU YAŞATABİLİR!
Aylardır sürdürülen siyasetler ile yumuşatılan TL dönüşümlü KKM hesaplarının, 1 Ocak prestijiyle yeni girişlere kapatılmasından çok etkilenmeyeceği kestirim edilse de , 2024 yılında Dövizden Dönüşümlü KKM hesapları için yapılacak yeni kısıtlamaların kur tarafında şok tesirleri yaratmasından korkuluyor.
Her ne kadar 700 milyar liranın üzerinde çıkış yaşanmış olsa da, halihazırda KKM’de bulunan 2 trilyon 651 milyar 831 milyon liralık mevduatın değerli bir kısmının dövizden dönüşümlü KKM hesaplarında bulunduğunun düşünülmesi, bu paranın tasfiyesi sürecinde büyük risklerin bulunduğunu gözler önüne çıkarıyor.
Ekonomistler, doruktan inme bir tasfiye süreci halinde KKM’deki 2.6 trilyon liralık paranın büyük bir kısmının döviz tevdiat hesaplarına yönelebileceğine işaret ederek, kelam konusu durumun dolar/TL paritesi için yeni bir felaket olabileceği ikazında bulundu.
MERKEZ BANKASI’NDAN YENİ YASAKLAR BEKLENİYOR
Uzmanlar, bugüne kadar TL dönüşümlü hesapları maksat alan kısıtlamaların akabinde TCMB’nin 2024 yılında KKM’yi temel sorun haline getiren dövizden dönüşümlü hesaplara yöneleceğini belirtirken, birinci etapta uygulama için stopaj vergisi gündeme geliyor.
KKM’yi özel şirketler için cazip hale getiren sıfır vergili duruma son verilmesinin şirketleri uygulamadan çıkmaya iteceği konuşulurken, TCMB sistemden çıkacak paranın yine döviz hesaplarına yönelmesini ise TL mevduat faizine verdiği dopinglerle engellemeyi amaçlıyor.
Bu doğrultuda yılın birinci çeyreğinde KKM’de kısıtlayıcı atakların seyrek görülebileceği belirtilirken, 31 Mart seçimlerinin akabinde uygulamadan sert çıkışların yaşanacağı düşünülmekte.
