Yargıtay ile yaşadığı Can Atalay krizi nedeniyle gözlerin çevrildiği Anayasa Mahkemesi, gelecek yıl kritik bir periyoda giriyor. DW Türkçe’den Alican Uludağ’ın yargı kulislerine dayanarak aktardığı teze nazaran, Atalay hakkındaki ‘hak ihlali’ kararına ‘ret’ oyu veren İrfan Fidan ve Sayın İnce, AYM başkanlığını isteyen isimler.
Bu ikilinin, Erdoğan’ın AYM’ye yapacağı 3 yeni atamayla istikrarlar değiştiğinde başkanlık seçiminde avantaj sağlamak için ısrarla ‘ret’ oyu kullandığı argüman ediliyor.
ÜÇ ÜYENİN MÜHLETİ DOLUYOR
15 üyeye sahip olan AYM’nin üç üyesinin misyon müddeti 2024 yılında dolacak. Danıştay kökenli olan üye Muammer Topal’ın 12 yıllık misyon mühleti 29 Ocak 2024’te dolacak. Anayasa’ya nazaran yükseköğretim kontenjanından atanan AYM Lideri Zühtü Arslan’ın misyon mühleti ise 17 Nisan’da sona erecek. Vazife mühleti dolacak üçüncü isim ise Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri olarak misyon yaparken ‘üst seviye yönetici’ kontenjanından AYM üyeliğine getirilen Emin Kuz olacak. Kuz, 12 Mayıs’ta AYM’den ayrılacak. Bu üç üyeyi, periyodun Cumhurbaşkanı Abdullah Gül atamıştı.
ERDOĞAN ÜÇ ÜYE ATAYACAK
Anayasa’ya nazaran vazife mühleti dolacak bu üç üyenin yerine ise AKP’liCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından atama yapılacak. Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı periyodunda AYM’ye yedi üye atamıştı. Üç üyeyle birlikte Erdoğan’ın atadığı üye sayısı 10’a çıkacak. 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün atadığı üyeler ortasında lider vekili Hasan Tahsin Gökcan ile üye Engin Yıldırım kalacak. Kalan üç üyeyi ise TBMM seçmişti.
DENKLEM DEĞİŞECEK
Erdoğan’ın yapacağı atamalar ise AYM’deki denkleme direkt tesir yapacak. Zühtü Arslan ve Emin Kuz, Yüksek Mahkeme’de ‘muhalif’ duruş sergileyen ve hak ihlalleri ile kritik kanunların iptal edilmesi tarafında oy veren altı üye ortasında yer alıyordu.
‘MUHALİF’ ÜYE SAYISI DÜŞECEK
Zaman vakit üç üye de bu kümeye takviye veriyordu. Böylelikle sürpriz ihlal yahut yasa iptali kararları çıkıyordu. Lakin bu iki ismin ayrılacak olması nedeniyle muhalif üye sayısı dörde düşecek ve AYM’de ihlal tarafında kararların çıkması zorlaşacak.
Muammer Topal ise AYM içinde iktidara yakın görünen üyeler ortasında yer alıyor. Topal, son olarak Can Atalay kararında hak ihlali olmadığı tarafında oy veren üyeler ortasında bulunuyordu.
AYM LİDERİ KİM OLACAK?
Öte yandan Zühtü Arslan’ın vazife müddetinin dolacak olması nedeniyle Nisan ayına kadar AYM Başkanlığı seçimi yapılması gerekiyor. Geçen yıl yapılan seçimde, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve devrin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın İrfan Fidan’ı işaret etmesine rağmen Zühtü Arslan sekiz oyla tekrar lider seçilmişti. Fidan ise beş oy alabilmişti.
Ancak başkanlık seçiminde vazife müddetleri devam ettiği için Zühtü Arslan ve Emin Kuz oy kullanabilecek.
KULİSLERE NAZARAN AYM’DE BAŞKANLIK İSTEYEN ÜYELER
AYM kulislerinde, İrfan Fidan’ın başkanlık tezini sürdürdüğü konuşuluyor. Buna karşılık 17 Ekim 2022’de AYM üyeliğine atanan eski İçişleri Bakan Yardımcısı Sayın İnce’nin de lider olmayı istediği öne sürüldü. Fidan ve İnce, AYM’nin Can Atalay’a ait iki ihlal kararında da ‘karşı oy’ kullanmışlardı. Kulislerde, bu isimlerin ısrarlı biçimde karşı oy kullanmalarının perde ardında ‘başkanlık hesabının’ yattığı ileri sürülüyor.
Bunlara karşılık üye Basri Bağcı da aday adayı olarak anılan isimlerden. Seçimlerde daha evvel Zühtü Arslan’ın lider olmasını sağlayan sekiz üyenin tutumunun ne olacağı, ortalarından bir ismi lider adayı olarak çıkarıp çıkarmayacakları şimdilik bilinmiyor.
Ancak Yüksek Mahkeme’de 2024 yılı içinde Erdoğan’ın atayacağı üç ismin oy tercihinin, bundan sonraki yasa iptalleri ve hak ihlali kararlarına direkt tesiri olacak.
