2023’ün geride bırakılmasına sayılı günler kaldı.
Geride kalacak yılda da dünya genelinde savaşlar çatışmalar, kan ve gözyaşları eksik olmadı.
2022’de başlayan Ukrayna-Rusya savaşının devam ettiği 2023 yılının son günlerine ise İsrail’in Gazze katliamları damga vurdu.
Bu kapsamda Birleşmiş Milletler (BM), Ukrayna’daki sivil kayıplara ait bir rapor yayınladı.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin Ukrayna’daki insan hakları durumuna ait raporunun bulgularına ait BM İnsan Hakları Kurulu tarafından düzenlenen toplantıda değerlendirmelerde bulundu.
Şubat 2022’de başlayan Rusya ile savaş nedeniyle Ukrayna’daki acı verici durumun sürdüğüne dikkati çeken Türk, uzun vakittir devam eden savaşın gelecek kuşakların hayatını ve insan haklarını etkilemesinden telaş ettiğini söyledi.
10 bin sivil hayatını kaybetti
Türk, Ukrayna’daki BM İnsan Hakları İzleme Misyonu (HRMMU) aracılığıyla kapsamlı izleme ve belgeleme yapmayı sürdürdüklerini belirterek, bu evrakların, başta Rusya kolluk kuvvetleri tarafından olmak üzere, milletlerarası insan hakları hukuk ve memleketler arası insancıl hukukun önemli ihlallerini ve savaş cürümlerini göstermeye devam ettiğini vurguladı.
“Bu dokümanlar ortasında Şubat 2022’den bu yana, Rus silahlı kuvvetleri tarafından denetim edilen yahut Rusya tarafından işgal edilen bölgelerde sivillere yönelik 142 yargısız infaz olayı yer alıyor.” tabirini kullanan Türk, tutuklulara yönelik yaygın azap, makûs muamele ve cinsel şiddet de dahil çok sayıda zorla kaybetme olayını da belgelediklerine işaret etti.
VolkerTürk, “İnsan Hakları Ofisi, 4 Aralık prestijiyle Şubat 2022’den bu yana çatışmalar nedeniyle 560’tan fazlası çocuk en az 10 bin sivilin öldüğünü kaydetti ve doğruladı. Birçoğu ağır olmak üzere 18 bin 500 sivilin yaralandığı doğrulandı. Gerçek sayılar muhtemelen çok daha yüksek.” dedi.
En fazla sivil vefatları Donetsk, Harkov, Herson ve Zaporijya’da
Sivil ölümlerinin birçoğunun Donetsk, Harkov, Herson ve Zaporijya bölgelerinde kayda geçtiğine dikkati çeken Türk, bunlar ortasında çok sayıda yaşlının da bulunduğunu belirtti.
VolkerTürk, Rus akınlarının, Ukrayna’daki tahıl depolama ve taşıma tesislerini de amaç aldığını hatırlatırken, bu çeşit hücumların Ukrayna iktisadının kritik kesimini tehdit ettiğini ve birçok ülkede insanları kritik kıymete sahip besinden yoksun bıraktığını vurguladı.
Rusya’nın gözaltı merkezlerine BM yetkililerinin erişimini engellediğine ve bu yüzden hadiseleri tam olarak hesaplayamadıklarına dikkati çeken Türk, savaşın başlangıcının akabinde yüzlerce sivilin gözaltına alındıktan sonra öldüğünü kaydetti.
Türk, Ukraynalı yetkililerin, “Rus işgali” altında olan bölgelerdeki bireyleri kovuşturmayı ve mahkum etmeyi sürdürdüğünü belirterek, 30 Kasım prestijiyle, “iş birliği faaliyetleri” yahut emsal suçlamalarla ilgili yaklaşık 8 bin 600 cürüm duyurusunda bulunulduğu ve 941 davanın karara bağlandığını söyledi.
Volker Türk, “(Ukrayna’nın kovuşturduğu) Bu şahısların birden fazla, işgal altındaki bölgelerde toplumsal hizmetlerin ve okulların daima işleyişini sağlamak için çalışmak da dahil yasal olabilecek faaliyetlerinden ötürü mahkum edildi.” dedi.
“Çatışmanın tek tahlili adil barış”
Türk, “Rusya ve Ukrayna’yı, Ukrayna’nın nükleer santrallerindeki operasyonların güvenliğini ve emniyetini sağlamak için ellerinden geleni yapmaya çağırıyorum.” dedi.
Rusya ve Ukrayna’ya, savaş araç ve tekniklerinin seçimi de dahil sivillerin ziyan görmesini önlemek ve en aza indirmek için mümkün olan tüm tedbirleri almaya çağıran VolkerTürk, “Tüm ülkeleri, bilhassa nüfuz sahibi olanları, memleketler arası insan haklarına ve memleketler arası insancıl hukuka tam olarak uymalarını sağlamak için her iki tarafın da acil ve kararlı tedbirler alması istikametinde davette bulunmaya davet ediyorum.” diye konuştu.
Türk, Rusya ile Ukrayna ortasındaki bu trajik ve geniş kapsamlı çatışmanın tek tahlilinin adil barış olduğunu vurguladı.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
