Feramuz Erdin
SORUMLU MEDYA ANLAYIŞINA İKİ ÖRNEK
Bundan yıllar evvel 15 Temmuz Şehitleri Köprüsü ile FSM Köprüsü intihar gösterisi yapmak isteyenlerin adeta uğrak noktası olmuştu. Neredeyse gün çok köprüye çıkan şovmenler istediğini alana kadar direnirler, bu anlar da ana haber bültenlerine bahis olurdu. Aslında ağır olan trafik ise saatler süren tıkanıklığın akabinde adeta çıldırtıcı boyutlara gelirdi. İstanbullu bir de bu sıkıntıyı çekmek zorunda kalırdı.
Meşhur olmak isteyenlerin yanı sıra, nitekim intihar etmeyi düşünenler de köprüleri tercih ederler, böylece dramatik biçimde sonlandırdıkları hayatlarında, son sefer olmak üzere manşete çıkarlardı. Yani köprüden atlamak, intihar etmek isteyenler için medya aracılığıyla ilgilisine son bir toplumsal ileti gönderme biçimiydi!
Sonradan medya köprüde anlayış birliğine vararak “köprüde intihar” haberlerine yer vermemeye başladı ve hem şovmenler hem de nitekim intihara niyeti olanlar bir anda köprüden ayağını kesti! Köprüler, bu örnek uygulama sonrasında intihar olayları için bir çekim yahut teşvik yeri olma özelliğini yitirmişti!
Medyanın birlikte hareket ettiği bir öbür mevzu da gazeteci Abdi İpekçi’nin katili olan kişinin, akabinde Roma’da Papa’yı yaralayıp dünya çapında “üne” kavuşmasına karşın, yurda döndüğünde kendisine uygulanan ambargodur. Bu şuurlu reaksiyon ile o kişinin kendi kirli geçmişinden beslenme imkânı büsbütün ortadan kaldırılmıştır.
TOPLUMU BİLİNÇLENDİRMEK MEDYANIN SORUMLULUĞUDUR
Türkiye’de gündeme haklı olarak bir sarsıntı korkusu hâkimdir. 1999 ve 2023 yıllarında yaşanan acı deneyimler halkımızın hafızasında tazeliğini daima olarak korumaktadır. Buna beklenen Büyük Marmara Depremi’nin meçhullüğü de eklenince halkın zelzele endişesinin büyüklüğü yadsınamaz bir gerçektir.
Deprem konusunda yapılan çalışmaların çeşitliliği ve bir o kadar da dağınıklığı halkın tüm bu süreçleri layıkıyla takip etmesini engellemektedir. Bu durumda vazife medyaya düşmektedir. Medya olayı gerçek algılamak ve hakikat aktarmaktan sorumludur.
Bu yüzden de afet tehlikesi doğurmayan bir tabiat olayına “korkutan deprem” gibisi başlıklar atmak, asla hedefe hizmet etmemektedir.
DEPREM DEĞİL, AFETİN NASIL YÖNETİLDİĞİ ÖNEMLİDİR
Öncelikle medyanın “deprem” olması olgusu üzerine odaklanması ve birçok kaynaktan yayılan çeşitli ihtimalleri daima gündeme getirmesi halktaki baş karışıklığının en büyük sebebidir. Zira zelzele yerkürenin bir gerçeğidir. Dünya kurulalı beri daima olmuştur ve bundan sonra da daima olacaktır. O halde odaklanılması gereken şey sarsıntıya hazırlık durumudur. Yani Marmara’da büyük bir sarsıntı olup – olmayacağı tartışması temelinde tahlile katkı sunacak bir şey değildir! Hatta halkın bilinçaltına olumsuz bildiriler yükleyen bir vakit kaybıdır.
Bir tabiat olayı olan sarsıntının yol açacağı bir afetin insanları nasıl ve ne boyutta etkileyeceği temel sıkıntıdır ve tüm çalışmalar ve tartışmalar bu istikamette yapılmalıdır.
Deprem jeolojinin konusu olmakla birlikte bu rutin tabiat olayının yol açacağı afetler yönetim biliminin mevzusudur. Medya öncelikle ortadaki bu farkı gündeme getirmeli ve haberleri buna nazaran vermelidir. Her vakit olan zelzele değil, yol açabileceği afetin nasıl yönetileceği kıymetlidir.
Afete yol açan tabiat /teknoloji olayı, afet risk idaresi ile afet anı / sonrası kriz idaresi de birbirinden farklı farklı süreçlerdir. Hepsini bir çuvala doldurmak halkın başını karıştırmaktan öbür bir işe yaramamaktadır.
Tablonun Okunması: Herhangi bir tehlike karşısında risk idaresi uygulanması can ve mal kaybının hiç olmamasına yahut o olayın en az hasarla atlatılmasına neden olur. Buna karşın olay meydana gelip de alınan (veya alınamayan) tüm önlemlere karşın bir afet durumu oluştuğunda ise afet kriz idaresi etabına geçilir. Bu durumda can ve mal kayıplarının olması ve hatta artması ihtimali vardır. Afet kriz idaresinin maliyeti her istikametiyle daha ağırdır. Yaşanan can ve mal kayıplarına ek olarak, yapılan müdahalelerin maliyeti BM tarafından olağan hazırlıkların yaklaşık 5 katı olarak hesaplanmıştır!
PD OLARAK MEDYADA AFET FARKINDALIĞI VE HABER LİSANI EĞİTİMİ PROGRAMINA TALİBİZ
Bundan bu türlü PD olarak, medyada Afete Dirençli Toplum prensipleri doğrultusunda bir haber lisanının yerleşmesi sürecinin takibi olacağımızı buradan ilan ediyoruz. Uzman takımımız ve danışman hocalarımız aracılığıyla tüm medya mensuplarına açık olan fiyatsız Medyada Afet Farkındalığı ve Haber Lisanı Eğitimi Programı’nı başlattığımızın muştusunu veriyoruz. Ferdi olduğu kadar, kurumsal farkındalık eğitimi talepleriniz için de bizimle bağlantıya geçebilirsiniz.
Gelin el ele verelim, bu sorunun üstesinden gelelim!
patronlardunyasi.com
