Ticaret Bakanı Ömer Bolat, TBMM Genel Şurası’nda, Ticaret Bakanlığı ve bağlı kurumların 2024 Yılı bütçe görüşmelerinde yaptığı sunumda, bakanlığını proje ve maksatlarını anlattı. Bakan Bolat, büyüme sayılarına değinerek, Memleketler arası Para Fonu (IMF), ekim ayında yayınladığı raporda global büyüme oranının 2022’deki yüzde 3,5 düzeyinden 2023’te yüzde 3 yahut altına düşeceğini, 2024’te daha da aşağı düşeceğini öngördüğünü aktardı. Bakan Bolat, IMF’nin dünya ticaretiyle ilgili yaptığı kestirimlerde de 2023 yılı için büyüme suratı olarak yüzde 0,9 kestirim edilmekte olduğunu belirterek, “Hâlbuki 2010- 2019 ortalaması yüzde 4,6’ydı. Misal biçimde, Dünya Ticaret Örgütü, nisan ayında yüzde 1.7 iddia ettiği 2023 yılı global mal ticaretine ait büyüme beklentisini ekim ayında yüzde 0,8’e düşürmüştü. Tekrar, Dünya Ticaret Örgütüne nazaran, bu yıl dokuz ay prestijiyle Global İhracat Ünite Endeksi yüzde 4,8, Global İthalat Ünite Endeksi yüzde 3,3 azalmıştır” dedi.
‘İŞSİZLİK ORANLARI DÜŞTÜ’
Bakan Bolat, işsizlik oranlarının düştüğüne dikkat çekerek, “İşsizlik oranı sıfır puan azalarak son on bir yılın en düşük oranı olan yüzde 8,5’e gerilemiştir. Pandeminin başladığı Ocak 2020 tarihine nazaran tam 4 milyon 65 bin kişi yeni istihdam bulmuştur” dedi.
‘İHRACAT RAKAMLARI’
Bakan Bolat ihracat sayılarını da paylaşarak, “Ocak-Kasım periyodunda 232,9 milyar dolar ihracata ulaştık, bu yılı da 256- 257 milyar dolar ortasında kapatacağız. Yüzde 1 civarında bir artış gözüküyor, bunlar mal ihracatıdır ve burada bilhassa global düzlemdeki büyük talep gerilemesine karşın ve zelzelenin 6 milyar dolarlık olumsuz tesirine karşın, orta vadeli programda belirlenen 255 milyar doları aşmış olacağız” diye konuştu.
Bakan Bolat, ithalat ve dış ticaret açığı bilgilerine ait de şöyle dedi:
“İthalatımızda da şu ana kadar bilhassa Ağustos’tan bu yana 30 milyar doların altına gerileyerek Ağustos, Eylül, Ekim, Kasım aylarında 28- 27 milyar dolar civarına ithalatımız gerilemiştir. İthalattaki artış suratının gerilemesi sevindiricidir. Birinci on bir ayda toplam ithalatımız 332,8 milyar dolar olmuştur ve son on iki aylık toplamda ise yüzde 1,4 artışla 365,4 milyar doları görmekteyiz. Burada değerli olan, ithalattaki artış suratının son dört ayda yavaşlaması kayda bedeldi. Ağustos ayından itibaren aldığımız, hükûmet olarak aldığımız önlemler sonucunda altın ithalatında ve otomotiv ithalatında yavaşlama kaydedilmiştir ve böylelikle de toplam ithalatta 30 milyar doların altında bir durum görülmektedir. Mal ticaretinde dış ticaret açığımız ağustos ayından bu yana azalmaktadır. Ağustos’ta 8,7 milyar dolar, Eylül’de 5 milyar dolar, Ekim’de 6,5 milyar dolar ve son kasım ayında 5,9 milyar dolar olmuştur.”
‘ORTA VADELİ PROGRAM AMACIMIZ; 2024’TE 267, 2026 YILINDA İSE 302 MİLYAR DOLAR’
Orta Vadeli Program maksatları kapsamında 2024 yılında ihracatı 267 milyar dolara, 2026 yılında da 302 milyar dolara çıkartmayı hedeflediklerini aktaran Bakan Bolat, “İhracatçı sayımız 114 bini aştı ve 240’tan fazla ülke ve gümrük bölgesine tam 12.747 eserimizi ihraç etme başarısı gösteriyoruz. İhracatımızın yüzde 94’ü yani 245 milyar doları imalat sanayi eserleridir ve ihracatımızın yüzde 51,7’sini Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere üzere gelişmiş, güçlü pazarlara yapmaktayız” dedi.
Bakan Bolat, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası’nın koordineli olarak ihracatçılara sunulan günlük reeskont kredilerinin limitinin tam 10 katına çıkarılarak günlük 3 milyar TL’ye yükseltildiğini aktardı.
‘FAHİŞ FİYATLAR VE CEZALAR’
Bakan Bolat, Ticaret Bakanlığı’nın kontrolünde olan fahiş fiyatlara ait kesilen cezalar hakkında şu bilgileri verdi:
“Biz Bakanlık olarak iç ticarette, otomotiv, emlak, stokçuluk, fahiş fiyat üzere alanlarda toplamda 536 milyon liralık ceza uygulamasını yaptığımız denetlemeler sonunda kesmek zorunda kaldık. Piyasa nezareti, eser güvenliği kontrolleri ve marketlerdeki fiyat etiketi ve fahiş fiyat kontrolleri sonucunda da 662 milyon liralık ceza uygulamasına gidildi. Otomotivde hem birinci elde hem ikinci el piyasasında emlak piyasasında, kiralarda bugün yüzde 20- 25 civarında bir düşüş kaydedilmiştir. Bu kontrollerimize devam edeceğiz.”
‘AÇILAN VE KAPANAN İŞYERLERİ’
Bakan Bolat, açılan ve kapanan esnafların sayısına ait paylaştığı bilgiler ise şöyle:
“Bu yıl bilhassa esnaflarımızda tam 287 bin açılma, 99 bin kapanma var; geçen yıl da 333 bin açılma, 99 bin kapanma vardı. Şirketler noktasında da tıpkı durum var, 2002’de 1 milyon 56 bin şirketimiz varken 2023’te 2 milyon 120 bine ulaşmıştır. Açılan, kapanan şirketler olarak baktığımızda, 120 bin 530 şirket açılırken 20 bin şirket kapanmıştır, 16 bin 940 ticari işletme açılırken 36 bin işletme kapanmıştır, toplamda 137 bin şirket ve ticari işletme açılırken 56 bin şirket ve ticari işletme kapanmış olmaktadır.”
‘KAÇAKÇILIKLA MÜCADELE’
Bakan Bolat, gümrük kapılarında ele geçirilen kaçak mallara ait de “Başta uyuşturucu olmak üzere kaçak ticari eşyada da yakalamalarımız artmaktadır. Bu yıl 13 Aralık tarihine kadar Gümrük Koruma ünitelerimizce 4 milyar 700 milyon lirayı yaşayan 11 tonluk uyuşturucu husus; 17 milyar 200 milyon lirayı yaşayan ticari eşya, toplam yaklaşık 22 milyar liralık yakalamalar gerçekleştirilmiştir” dedi.
‘İSRAİL İLE TİCARET DÜŞTÜ, YÜZDE 48 AZALDI’
Bakan Bolat, 7 Ekim’den bu yana Türkiye ile İsrail ortasındaki ticaretin düştüğüne dikkat çekerek, “Ülkemiz ile İsrail ortasındaki ticaret, İsrail’in Gazze saldırısından sonra, 7 Ekim’den bu yana tam yüzde 48 azalmıştır. Ülkemizden mevcut ticareti devlet şirketleri değil, özel şirketler ve bunların da birçoğu milletlerarası firmalar yapmaktadır. Türkiye olarak ihracatımızın yüzde 31’i de Türkiye’de direkt yatırım yapmış memleketler arası firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir. İsrail’e yönelik transit ticarete husus eserlerde ülkemiz limanlarına uğrayan gemilerin sonraki destinasyonları da bu çerçevededir” biçiminde konuştu.
‘AMBARGO KARARI BULUNMAMAKTA’
İsrail’e yönelik olarak milletlerarası seviyede ve ülkeler seviyesinde alınmış şimdi bir ambargo kararı bulunmadığını açıklayan Bakan Bolat, “Biz Türkiye olarak Birleşmiş Milletler kapsamındaki yaptırımları tanıyoruz ve uyguluyoruz” dedi.
Bakan Bolat, Türkiye’nin Filistin’i hiçbir vakit yalnız bırakmayacağını da vurguladı.
Bolat, bakanlığın 2024 yılı bütçesinin; 38 milyar 500 milyon Türk lirası olduğunu açıkladı.
‘ELEKTRONİK SİGARAYA KARŞIYIZ’
Bakan Bolat milletvekillerinin elektronik sigaraya ait sorularına cevap verdi. Bakan Bolat, elektronik sigara satışı noktasında Türkiye’de de bu mevzuda kesin bir yasaklama olduğunu tabir ederek, “Başta Cumhurbaşkanımız ve Hükümetimiz olmak üzere elektronik sigaraların satışının hür bırakılmasına kesin olarak karşıyız, bunu asla onaylamadık. Yakalamalar noktasında da gümrüklerimizde gümrük koruma ve kaçakçılık görevlilerimiz önemli yakalamalar yapıyorlar. Son bir ay içinde 256 bin ünite elektronik sigara da yakalandı, ondan bir hafta sonra da 125 bin elektronik sigara yakalandı, daha küçük ebatlarda da var” açıklamasında bulundu.
‘BAKANLIKLARIN BÜTÇESİ KABUL EDİLDİ’
Açıklamaların akabinde, Genel Kurul’da Ticaret ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlıklarının bütçesi kabul edildi.
