Günümüzün uzmanlarından psikanalist Galit Atlas’ın hususla ilgili kitabında yazdığı üzere : “Mirasımızı açmaya hazır olduğumuzda, içimizde taşıdığımız hayaletlerle yüzleşebiliriz.”

Bütün bunlar şu sorularıma yol açıyor: Hayatımızdaki kuşaklararası travmayı nasıl tespit edip ele alabiliriz? Miras aldığımızı bile bilmediğimiz acıları nasıl güzelleştirebiliriz?Çocuk sahibi olanlar yahut çocuk sahibi olmayı planlayanlar için tahminen de daha hayati bir soru şudur:

Travmamızın diğerlerine geçmesini nasıl önleyebiliriz?

Nesiller ortası travma nedir?

Atlas “, Ebeveynlerimizin yahut atalarımızın ‘ham yahut işlenmemiş deneyimlerinin’ jenerasyondan nesile aktarılmasıyla jenerasyonlar ortası travmanın meydana geldiğini söyledi. Bu tecrübeler yoksulluğu, ırkçılığı ve öteki baskı biçimlerini içerebilir; kültürel yer değiştirme yahut göç; savaş; doğal afetler; suistimal etmek; ve terk edilme yahut ihmal. Bir jenerasyon sonrakiyle hiçbir farkındalığa ve niyete gerek duymadan bağlantı kurabilir” dedi. “Bazı çabalar ve ‘semptom’ dediğimiz şeyler aslında atalarımızın, ebeveynlerimizin başına gelenlerin bir sonucudur.”dedi.

Peki bu bağlantı nasıl gerçekleşiyor?
Cevap hem biyolojimizde hem de psikolojimizde yatıyor.
Epigenetik çalışması, kronik gerilim yaşayan bir ebeveynimiz varsa, travmanın onların genetik kodlamasına işlendiğini ve bu genetik işaretlerin bize aktarıldığını gösteriyor. Örneğin araştırmalar , ırk ayrımcılığına maruz kalan şahısların, yaşamayanlara nazaran şizofreni, bipolar bozukluk ve astıma yol açabilecek bir çeşit epigenetik değişikliği daha fazla taşıdıklarını gösteriyor. Öbür bir araştırma , savaş esiri olarak şiddetli şartlara katlanan Birlik Ordusu askerlerinin oğullarının, esir olmayan askerlerin oğullarına nazaran genç yaşta ölme mümkünlüğünün daha yüksek olduğunu buldu.
Ve hudut sistemlerimiz anne karnında gelişmeye başlar. Hamilelik sırasında ebeveynlerin gerilimi, bu bebeklerde hem fizikî hastalık hem de zihinsel sıhhat sıkıntılarının daha yüksek oranlarıyla ilişkilendirilmiştir .
Bakıcılarımızın bizimle nasıl etkileşim kurduğu ve örnek davranışları da kuşaklar ortası travmayı aktarabilir. Buqué, “Hala travma halinde olan ebeveynler bizimle ilgilenmek için ipuçlarını kaçırabilir ve sağlıklı bir duygusal temel oluşturabilmemiz için bizi besleyici yollarla meşgul edemeyebilirler” dedi. Kısa müddette kaynaşmış ve son derece tepkisel olabilirler yahut duygusal olarak erişilemez olabilirler ve gerilimle başa çıkmanın bu yolları, daha sonra bu kendini sakinleştirme biçimini yetişkinliklerine taşıyan çocuğa nazaran modellenir.

Denver Üniversitesi’nde toplumsal hizmet profesörü ve tarihi bir araştırmacı olan Ramona Beltran, “Travmanın aktarılma yollarından kimileri, acıyla başa çıkmada kullanılan farklı başa çıkma marifetleridir ve bazen bu davranışlar ziyanlı sonuçlar doğurur” dedi. travma akademisyeni. “Travma tıpkı vakitte sessizlik yahut bir şey hakkında konuşmayı reddetme yoluyla da aktarılabilir, zira bazen çok acı vericidir. Beşerler travmaya ya da travmaya neyin yol açtığına dair anlatıyı içselleştirmiş ve kendilerini suçlamış olabilir.”
Nesiller ortası travmayı “duygusal miras” olarak nitelendiren Atlas, bu sessizlik komplosunu kendi ailesinde de yaşadı. “Annem ağabeyini o 14 yaşındayken kaybetti; denizde boğuldu. Bunu biliyordum fakat hiç konuşmadık. Kimse annemi üzmek istemezdi. Atlas, “Bu hususta konuşmamak, birbirimize ziyan vermemek konusunda belirtilmemiş bir muahedemiz vardı” dedi. “Fakat bu, travmanın bilinmediği manasına geliyordu. Bunu işleyip paylaşamadık, ailece yanında oturamadık. Zihnimizin izole bir yerinde saklandı.”

Beltran, bunun bilakis, travmayla ilgili çok büyük bir meşguliyetin de olabileceğini, o denli ki bir ailenin tüm kimliğini bunun etrafında inşa edebileceğini söyledi. Hem sessizliğin hem de çok özdeşleşmenin duygusal bir dengesizlik yarattığını açıkladı.
Bu durum bilhassa sistematik olarak baskı altına alınan kültürel, ırksal yahut etnik kümelerin yaşadığı kuşaklar ortası bir travma çeşidi olan tarihî travma durumunda geçerli olabilir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde Afrika kökenli Amerikalıların köleleştirilmesi ve yerli halkın yerinden edilmesi ve soykırımı tarihi travmalardır. Beltran, bu duygusal mirasın dalgalı tesirlerinin, pak suya, barınmaya ve istihdama erişim eksikliği üzere bugün de devam eden yapısal eşitsizliklerle daha da kötüleştiğini söyledi.
Beltran, “Geniş topluluklarda meydana gelen olaylar (aile bütünlüğünün bozulması ve insanları güzel tutan kültürel gelenekler) tıpkı vakitte aile içindeki bireylerin başa çıkma halini de etkileyebilir” dedi.

Nesiller ortası travma günlük hayatlarımızda nasıl görünüyor?

Hiçbir duygusal miras birbirine benzemez ve bunun hayatlarımızda nasıl ortaya çıktığı da misal halde farklıdır.
Bununla birlikte, uzmanlarımıza ve çok sayıda araştırmaya nazaran kuşaklararası travmanın kimi yaygın belirtileri şunlardır:

• Daha yüksek oranda makus fizikî sıhhat, unsur kullanımı, migren ve sırt ağrısı üzere somatik semptomlar ve depresyon, anksiyete ve travma sonrası gerilim bozukluğu dahil (ancak bunlarla hudutlu olmamak üzere) zihinsel sıhhat sorunları
• Yoksulluk
• Ezilen kümelerden beşerler, toplumun kendi kümeleri hakkında kendilerine ilettiği mitlere ve yanlış bilgilere inandıklarında yaşanan içselleştirilmiş baskı
• En yakınımızdaki insanlara, bilhassa de çocuklara karşı öfkeli, sabırsız yahut asabi hissetmek
• Sık sık dehşet ve güvensizlik, güya her vakit yüksek alarmdaymışsınız gibi
• Özellikle kız olarak toplumsallaşan beşerler için kendi muhtaçlık ve dileklerinizi bastırmak
• Zor hisleri diğerlerine yapan bir halde aktarmanın zorlukları

Meksika yerlisi kökenli çok ırklı bir Chicana olan Beltran, ebeveynlerinin ve büyükanne ve büyükbabasının birçok defa yerinden edilme tecrübesi yaşadığını biliyordu, lakin bu tecrübeler ona direkt sözlerle ifade edilmedi. Fakat çocukluğunda bu travmanın tesirlerini gördü. “Düşük gelirliydik, annem akıl sıhhati sıkıntılarıyla uğraş ediyordu, çok fazla yer değiştiriyorduk” dedi. “Bu ısrarlı bir yabancı olma duygusuydu; bende de bu bir sorun olduğu hissi.”
Travmanın tesirlerini ortaya çıkarmayı ve açıklamayı hayatının işi haline getirdi. Fakat Beltran, duygusal travma mirasına sahip herkesin olumsuz sonuçlar yaşayacağının garanti edilmediğini de vurguladı. Ve bunu yapsak bile, çoğunlukla güçlü bir gücü miras alırız.
“Topluluklarımız travmalarımızdan çok daha fazlasıdır. Sağlam ve yaratıcı olmasaydık burada olmazdık” dedi. İşimin bir kısmı, insanları kendilerini yeterli tutan şeylerin isimlerini vermeye davet etmek.

ize aktarılan ve gurur duyduğunuz gelenekler nelerdir? Sevinçli anılarınız var?”
Nesiller ortası travmayı nasıl güzelleştirebiliriz?
Nesiller ortası travma imkansız, kaldırılamaz bir yük üzere hissedilebilir.
Ancak uzmanlar bana eninde sonunda çoğumuzun bize aktarılan acıyı güzelleştirme yeteneğine sahip olduğunu söyledi .
Bu sürecin nasıl gelişebileceğini araştıracağız, lakin öncelikle herkesin oraya gitme imkanına sahip olmadığını belirtmek isterim.
“İkinci ve üçüncü jenerasyonlar acıya hakikat gitme, gerçeği bilme ayrıcalığına sahip. Bu da travma yaşayan insanların her vakit yapamayacağı bir şey” dedi Atlas. “Parçalanmayacaklarından emin olmaları gerekiyor. Duygusal olarak işi yapabilecek kapasiteye sahip olmayan insanların buna inanmadığını görüyorum ve buna hürmet duyuyorum. İnsanların savunmalarına ve kendileri hakkındaki anlatılarına hürmet duymak kıymetli.”
Belki de ailenizde uzun müddettir tedavi edilmeyen yaraların olduğunu kabul eden birinci kişi sizsiniz. Bu kabullenme, travma döngüsünü bozmaya yönelik birinci adımdır. Atlas, “Ebeveynlerimiz müsaademiz olmadan içimizde yaşıyor” dedi. “Başka bir deyişle, bu duygusal mirası gelecek kuşaklara aktarmamak için, onların ömürlerinin hangi kısmının içimizde yaşadığını tespit edip bunun üzerinde çalışmalıyız. Tanımlayamadığımız bir şeyden ayrılamayız.”
Beltran, bu, şayet ailenizde bir sessizlik komplosu varsa, acıyı isimlendirmeye başlamak üzere görünebilir, dedi; Öykünün sırf kesimlerine sahip olsanız bile yeniden de bir anlayış oluşturabilirsiniz. Ailenizdeki başka şahıslar bu seyahatte size katılamıyorsa, topluluğunuzdaki ortak kimliğe yahut tecrübeye sahip bireylerle irtibat kurun. Beltran, “Travmayı isimlendirmeye başladığımızda, onu kendi bedenlerimizden dışsallaştırabilir ve onunla ilgilenmeye başlayabiliriz” dedi.

Travmayı anlamaya başladığınızda düzgünleşme şöyle görünebilir:
Beltran , bedeninizle ilgilenin: Kimi seçimlerimiz epigenetik değişiklikleri bozabilir, dedi. Diyet ve idman, meditasyon ve olumlu toplumsal irtibatlar sırf epigenetik belirteçleri aksine çevirmekle kalmaz, tıpkı vakitte hudut sistemimizi yine yapılandırır ve günlük hayatlarımızda daha fazla kolaylık ve doyuma sahip olmamızı sağlar.
Buqué, bu uygulamaları hayatınıza nasıl entegre edeceğinizi öğrenmenin vakit alabileceğini, tıpkı vakitte inanılmaz derecede kolay olabileceğini söyledi. “60 saniye kadar kısa, dikkatli duraklamalara benzeyebilir. Nefes çalışmasını hayatımıza entegre etmek. Kanılarımızı ve hislerimizi ele almadan vücutlarımızda hapsolduğumuz bir günün daha geçip gitmesine müsaade vermek yerine onları yazmak. Bu günlük uygulamaların birçok, bedenimizdeki tansiyonun ve acının bir kısmını boşaltmaya başlayabilir.”
Ailenizin kaybettiklerini geri alın: Tarihî travma yaşayanlar için vakitle lisan, yemek, tıbbi uygulamalar ve öteki ritüeller üzere pek çok şey kaybedildi. Beltran, bunların zorla alınan başa çıkma maharetleri olduğunu söyledi. Ferdi aileler ve topluluklar, “yaratıcı özgürlükler yahut uyarlamalar olsa bile” bu gelenekleri geri almak için çalışabilirler dedi. Çoğunlukla “ Toprağı Geri Alma ” hareketi olarak isimlendirilen, toprakları ve alanları geri almaya yönelik Yerli hareketi , geleneğin bu yine canlanışını temsil ediyor.
Topluluğunuz içinde harekete geçin: Beltran, tarihi olarak marjinalleştirilmiş bir kümenin modülü olduğunuzda, sizi baskılamaya devam eden yapısal ve sistemik güçler olduğunda fakat bu kadar güzelleşmenin gerçekleşebileceğini söyledi. “Vücudumuzu güçlendiren yiyecekler yemek üzere kendi davranışlarımızda değişiklik yapmak diğer bir şey, bir yiyecek çölünde yaşadığınızda yahut her gün etraf kirliliğine maruz kaldığınızda taze yiyeceklere erişebilmek diğer bir şey zira Beltran, yaşayabileceğiniz tek yer bir petrol rafinerisinin yanıdır” dedi. “Bu durumlarda, toplumsal ve sistemik değişim için kolektif aksiyon ve örgütlenme, kolektif travmanın tesirlerini azaltmanın bir yoludur.”

Şu ana kadarki her şeyin ötesinde birinci adım, kendinize şefkat duymaktır.
“Bu acının şu anki haliyle bize ulaşmasının kuşaklar sürdüğünü ve güzelleşmesinin de muhtemelen biraz vakit alacağını anlamalıyız. Beltran, “Travma her vakit bir formda bizim bir modülümüz olabilir” dedi. “Çocuklarınıza karşı bunalmış yahut kızgınsanız ve onlara bağırıyorsanız bu, kendiniz için hala yapılması gereken düzgünleştirme ve bakım çalışmalarının olduğunu hatırlatır. Bu bahiste kendinizi hırpalamak yerine dikkatimizi düzenleme ve tamire çevirebiliriz. Sakinleştikten sonra çocuklarımızın yanına dönebilir, özür dileyebilir ve onlara iç dünyamızda olanları anlatabiliriz, böylelikle kendilerini bu kadar yalnız hissetmezler. Onlara bağırmanın yahut ayaklarını yere vurmanın gerçek olmadığını ve bunun onların yanılgısı olmadığını bildirin.
Beltran’ın ailesinden biri gerilime ya da tasaya kapılmaya başladığında birbirlerine “üç kız kardeş” sözünü söylüyorlar. Yerli halk mısır, fasulye ve kabağı üç kız kardeş olarak isimlendiriyor zira onlar birlikte ekildiğinde aile üzere birbirlerini besliyorlar. Bu mantra onlara birbirlerine geri dönmelerini hatırlatır.
“Gerçekten zorlanıyorsak banyo yaparız yahut suyla oynarız. Geleneklerimizde su ilaçtır. Beltran, “Dışarı çıkıp yürüyoruz, gökyüzüne bakıyoruz ve etrafımızdaki tüm hayvanların ve tabiatın isimlerini veriyoruz” dedi. “Bu cins şeyleri yaparak çocuklarımıza karmaşık bir dünyada insan olma tecrübeleriyle nasıl başa çıkacaklarını öğretiyoruz.”