Gazete Duvar müellifi Bahadır Özgür, kurye işçisi Yunus Emre Göçer’i ezerek öldüren akabinde kayıplara karışan Somali Cumhurbaşkanı’nın oğlunu hatırlattı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yakın şirketlerin Somali’de aldığı ihaleleri anlattı.
Gazete Duvar muharriri Bahadır Özgür, “Milyon $’lık imtiyazlar bir kurye için mi feda edilecek” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Bahadır Özgür “Kurye işçisi Yunus Emre Göçer’i ezerek öldüren Somali Cumhurbaşkanı’nın oğlunun, elbirliğiyle ülkeden kaçırılmasını izledik. Olay büyüyünce de birkaç polisle sonlu bir soruşturmayla skandal geçiştirilmeye çalışılıyor. Zira ortada yandaş sermayenin milyon dolarlık çıkarı kelam konusu. Ve bu çıkarlar, kendisiyle birlikte tüm sülalesi yolsuzluğa batmış Somali Cumhurbaşkanı sayesinde korunuyor. Üstelik, AKP’nin yandaş şirketleri hakkında önemli argümanların olduğu resmi raporlar hiçe sayılarak” dedi.
Özgür, bugünkü yazısında, kurye işçisi Yunus Emre Göçer’i ezerek öldüren ve kayıplara karışan Somali Cumhurbaşkanı’nın oğlunu hatırlattı.
Yazıda, Somali ve Türkiye ortasında yakın periyotta imzalanan mutabakatlara dikkat çekildi ve “Somali rejiminin gözetici gücü olan birlikleri TSK eğitti. SADAT da kârlı eğitim kontratlarıyla pastadan hissesini alıyordu. Kısa mühlet sonra bu ‘yumuşak güç’ misyonu, türlü ticari imtiyazlara evrildi. Erdoğan milyonlarca dolarlık iki büyük imtiyazı koparmıştı bile: Havalimanı ve deniz limanı. Birisi Kozuva’ya, başkası Albayrak’a verildi” denildi.
Süleyman Kozuva ve Somali Cumhurbaşkanı.
Yazının öne çıkan kısımları şöyle:
“Recep Tayyip Erdoğan’ın 2005’te ilan ettiği ‘Afrika açılımı’nın kilit ülkesi Somali’ydi. 2012’ye kadar sistemli bir hükümet ve parlamento olmadı ülkede. Cihatçı terör örgütü El Şebab’ın atakları ve tesiri de büyüyordu. Terörle çaba için kurulmuş Afrika Birliği Misyonu (AMISOM) Somalililer tarafından bir tıp işgalci güç olarak görülüyordu. 2007’den beri süreksiz hükümet ile münasebet kurmak isteyen Erdoğan, 2008’de Şerif Pir Ahmed’in iktidarıyla bu isteğine bir nebze kavuştu. Şerif, 2009-2011 ortasında üç kere Türkiye’ye geldi ve askeri işbirliği muahedesi imzalandı.
Asıl fırsat kapısı, 2011’de 250 binden fazla Somalili’nin öldüğü büyük kıtlıkla açılıyordu. Erdoğan insani ve askeri yardımı çabucak artırdı. Somali rejiminin kollayıcı gücü olan birlikleri TSK eğitti. SADAT da kârlı eğitim sözleşmeleriyla pastadan hissesini alıyordu. Kısa mühlet sonra bu ‘yumuşak güç’ misyonu, türlü ticari imtiyazlara evrildi. Erdoğan milyonlarca dolarlık iki büyük imtiyazı koparmıştı bile: Havalimanı ve deniz limanı. Birisi Kozuva’ya, oburu Albayrak’a verildi.
Her iki sermaye kümesinin da AKP ile bağlantıları malum. Kozuva Kümesi dokumayla başlayıp kısa müddette inşaatla palazlanmış, sonunda da yolcu garantili Adana Çukurova Havalimanı ihalesini kapmıştı. Süleyman Kozuva, 2019’da AKP’nin Çorlu belediye lideri ve 2023’te de Tekirdağ milletvekili aday adayı olmuştu. Albayrak Kümesi, Mogadişu Limanı’nın imtiyazını 2014 yılında aldı. İşletme mühleti 20 yıldı. 2020 yılına gelindiğinde mühlet 14 yıl daha uzatıldı. Önemli savların Somali gündemini meşgul ettiği bir süreçte müddet uzatımının yapılabilmesi çok değerliydi. Mogadişu Havalimanı imtiyazı ise 2013’te Kozuva Grubu’nun kurduğu Favori LLC şirketine 15 yıllığına devredildi.
Ne var ki, bir müddet sonra her iki imtiyaz mukavelesi ile ilgili kayıt dışı kâr transferlerinden rüşvete, haksız kardan personellere yönelik şiddete kadar önemli savlar lisana getirilmeye başlandı. Sonunda da üst üste resmi raporlar hazırlandı. 2015 yılında Mali Hükümet Komitesi raporu, Albayrak Favori LLC’nin imtiyaz mukavelelerinde pek çok kusur bulunduğunu, kontratların şeffaf olmadığını ortaya koyuyordu. Bir başkası ise 2016’da Birleşmiş Milletler’in hazırladığı izleme raporuydu. Orada da Kozuva ve Albayrak’ın aldığı ihalelerin de bulunduğu imtiyaz mukavelelerinin şaibelerine dikkat çekilirken, imtiyaz karşılığında hükümet üyelerine verilen rüşvetlerden bahsediliyordu. Asıl araştırma ise Somali’ye mali yardımda bulunan Dünya Bankası, IMF ve Afrika Kalkınma Bankası’nın 2014 yılında kurduğu Finansal İdare Komitesi’nin, 2019 yılında yayımladığı bir rapordu.
Somali muhalefetinin de reaksiyon gösterdiği mutabakatlarla ilgili üzerinde durulan mevzu gelir paylaşımıydı. Raporda Albayrak Kümesi ile yapılan kontrata nazaran yüzde 45’e yüzde 55 olacaktı deniyor. Liman devralınmadan evvel gelir aylık 6 milyon dolardı. Periyottan sonraki gelirin aylık 12 milyon dolara çıktığı belirtiliyordu. Buna rağmen Albayrak Grubu’nun ayda yalnızca 2.7 milyon dolar gelir bildirdiği tabir ediliyordu. Yani gelir paylaşımında oran yüzde 16 Somali hükümeti, yüzde 84 Albayrak Kümesi olmuştu.”
