Müslümanlarla ilgili kısıtlamalarda daima laikliği ön plana çıkaran Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bu sefer de Musevilerin bayramı Hanuka’nın Elysee Sarayı’nda kutlanmasıyla yansıları üzerine çekti.
Başkent Paris’te Cumhurbaşkanlığı konutu Elysee Sarayı’nda dün akşam Fransa Büyük Hahamı Haim Korsia’nın da iştirakiyle Avrupa Hahamlar Konferansı kapsamında merasim düzenlendi.
Korsia, Hanuka Bayramı’nın başlangıcını kutlamak için burada mum yaktı.
Sosyal medyaya yansıyan bu manzara reaksiyona neden olurken, Fransa Cumhuriyeti’nin resmi konutunda devlet önderinin iştirakiyle bir dini bayramın kutlanması, laikliğe ters bulunarak eleştirildi.
Occitanie Bölgesi Lideri Carole Delga, X toplumsal medya platformunda yaptığı açıklamada, Elysee Sarayı’nın bir “ibadethane” olmadığını kaydetti.
Delga, 1905’te yürürlüğe giren, devlet ve din işlerini birbirinden ayıran laiklik yasasının yıl dönümünün 9 Aralık olduğunu hatırlattı.
“Macron’un bu yaptığıyla cumhuriyet için yanlış bir bildiri gönderdiğine” işaret eden Delga, laiklikten taviz verilemeyeceğini belirtti.
Fransız milletvekili Jerome Guedj, birebir platformdan yaptığı açıklamada, Fransız seçilmişlerin Hanuka dahil hiçbir dini merasime katılmaması gerektiğini kaydetti.
Milletvekili Adrien Quatennens, Elysee Sarayı’nın dün akşam “ibadethaneye dönüştüğünü” tabir ederek, pazar günü de burada Latince ayin okunup okunmayacağını sordu.
Fransız Museviler de tepkili
Fransa’daki Yahudi örgütlerinin çatı kuruluşu Fransa Yahudi Kurulunun (CRIF) Lideri Yonathan Arfi, konuk olduğu Radio Sud’da, Cumhurbaşkanlığı konutunda yaşanan olayın bir “hata” olduğunu, bunun yaşanmamış olması gerektiğini belirtti.
Elysee Sarayı’nın Hanuka mumu yakmanın yeri olmadığı, Fransız cumhuriyetinin özünün dinle ilgili şeylerden uzak durmaktan geçtiğini kaydeden Arfi, Macron’u bu türlü davranmaya iten sebepleri bilmediğini lisana getirdi.
Michael Sadoun isimli X toplumsal medya platformu kullanıcısı da “Fransız bir Musevi’yim ve Elysee’de Hanuka imajları beni rahatsız ediyor.” sözünü kullandı.
Sadoun, bu durumun altında “kayırmacılık” olduğunu savunarak, Macron’un yalnızca Yahudi aksiliğine karşı orada olmasını tercih ettiğini belirtti.
“Laiklik, Müslümanlara karşı kullanılıyor”
Elysee Sarayı’nda Hanuka’nın kutlanması, ülkede hükümetin “laikliği yalnızca Müslümanlara karşı kullandığı” eleştirisini de beraberinde getirdi.
Gazeteci Amine Snoussi, X paylaşımında, hükümetin laiklik vizyonunun, sadece Müslümanlara baskı yapmaya hizmet ettiğini savundu.
Sosyal medyadaki bir paylaşıma nazaran, Elysee Sarayı Sekreterliğini arayan bir vatandaş, cuma gününün Müslümanlar için değerli olduğunu hatırlatarak, “(Elysee Sarayı’na) Gelerek cuma namazını kılabilir miyim?” diye sordu.
Vatandaş, telefondaki muhatabına, gelecek bayramı da Elysee Sarayı’nda kutlamanın mümkün olup olmadığını sorarak, “Dün Elysee Sarayı’nda dini bir kutlama olduğu için bizim de Müslümanlar olarak buna hakkımız var mı diye sormak istedim.” dedi.
Telefonun ucundaki kişi, cuma namazına ait soruya “Bu nasıl soru?” halinde karşılık vererek, kelam konusu talepleri ileteceğini belirtti.
Kabinesi Macron’u “korudu”
Başbakan Elisabeth Borne, basına yaptığı açıklamada, ülkede Yahudi aykırılığının arttığını sav ederek, Fransa Cumhurbaşkanı’nın bu bağlamda Yahudi cemaatine takviyesini göstermek için bu türlü bir şey yaptığını söyledi.
İçişleri Bakanı Gerald Darmanin ise katıldığı bir televizyon programında, “laikliğin, dinleri hiçe saymak manasına gelmediği” yorumunu yaptı.
Darmanin, Macron’un “dinleri” savunduğunu ve laiklik prensibini ihlal etmediğini ileri sürdü.
Ulusal basındaki e nazaran, Macron, laikliğin dinleri ortadan kaldırmak değil, herkese bir inanç tercih edip etmeme hürriyetini tanımak manasına geldiğini belilrtti.
Macron, Hanuka Bayramı’nın başlangıcının Cumhurbaşkanlığı konutunda kutlanmasından pişmanlık duymadığını ve bu kutlamanın cumhuriyetin ruhuna uygun gerçekleştiğini kaydetti.
Fransa’da 1905’te yürürlüğe giren laiklik yasası, devlet işlerini din işlerinden ayırmıştı.
Anayasasının birinci unsurunda de “laik bir cumhuriyet” olduğu belirtilen Fransa’da, laiklik prensibi gereği, devlet temsilcileri ve memurların misyonu sırasında dini aidiyetlerini aşikâr etmemesi gerekiyor.
