İsrail’in kimi Arap ülkeleri ile Türkiye’ye Gazze’de bir tampon bölge oluşturmak istediğini bildirdiği yazıldı İsrail gazetelerinde. Lakin sav ortaya atıldığından beri bunun nasıl olacağına ait bir bilgi verilmiş değil. Münasebetiyle İsrail’in bu bölgeyi ne kadar mühletle koruyacağı, uzun vadeli bir askeri varlık bulundurmayı planlayıp planlamadığı meçhul.
Bu belirsizliğin batının bir Tampon Bölge oluşturulmasına yaklaşımını da etkilediğini söylemeliyiz. Örneğin destekleyip desteklemeyeceği bu belirsizliğin ortadan kalkmasına bağlı. Şayet kararlıysa İsrail ne çeşit bir planı olduğunu açıklamak zorunda bu yüzden. Haaretz gazetesi bu tampon bölgenin teknik tarafları hakkında detay verilmediğini, bunun yalnızca İsrail ile Gazze Şeridi ortasındaki hudut sınırı boyunca uzanan, motorlu yahut yaya akınlarını önlemek gayesiyle değişen derinlikte tarafsız bir bölge olacağının varsayıldığını yazdı.
DAHA EVVEL DE OLMUŞTU
Eğer olursa bu bölgedeki üçüncü Tampon Bölge olacak. Tampon Bölge, iki bölgeyi birbirinden ayıran bir arazi şerididir, bilindiği üzere. Gazze örneğinde, Philadelphi Rotası olarak bilinen 100 metre genişliğindeki bir arazi şeridi, barış muahedesinin bir modülü olarak Gazze Şeridi ile Mısır ortasında bir tampon bölge olarak şurası durumda zati. 2005 yılındaki ayrılmadan evvel İsrail ordusu da militanların sona yaklaşmasını önlemek için Gazze’de hudut duvarı boyunca bir kilometrelik bir tampon bölge oluşturmuştu. 2014 Gazze Savaşı’nın akabinde bu kere İsrail, Hamas’ın attığı roketlerden, militan taarruzlarından korunmak için Şerit’in sonu boyunca bir tampon bölge ilan etmişti. Yani bölgede yeni bir durum değil bu.
Şimdi bir kere daha, İsrail tarafından ikinci defa bir tampon bölge oluşturulma niyetinin en temel münasebeti, savaş sona erdikten sonra, füzes saldırısı tehdidi ortadan kalksa bile Gazze Şeridi’nin tehdit kaynağı olmaya devam edeceği dehşetidir. Tampon Bölge’nin bunu engelleyeceği ya da en azından İsrail güvenlik güçlerine buna karşı organize olma fırsatı vereceği düşünülüyor.
GERÇEKÇİ DEĞİL
Orada bir Tampon Bölge kurmanın pek gerçekçi bir tarafı olmadığını vurgulamalıyız, öncelikle. Bu önemli güvenlik meselelerine yol açabilir İsrail için. Zira bu bölge daha fazla “yerinden edilmeye” yol açacak, bu da İsrail’i daha kolay gaye haline getirecek. Gazze sonundaki bölgeler daha inançlı olabilir lakin “askerden arındırılmış” bölgede İsrail ordusu açık gaye olabilir.
Ayrıca ABD’nin tavrı burada belirleyici olacak görünüyor. Zira Joe Biden idaresi Hamas’ın ortadan kaldırılmasını savunmakla birlikte, Gazze’nin küçültülmesine taraftar olmadığıı açıklamıştı. Savaşın başlamasından bu yana Biden idaresi Gazze hududunda rastgele bir değişikliğe karşı olduğunu kesin bir lisanla tabir etmişti. Gözlemciler Biden’ın, İsrail’in bölgede kalıcı bir varlık göstermesine karşı çıkmasının beklendiğini belirtiyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in, Haaretz gazetesinde yer alan ABD’nin Gazze’deki savaşla ilgili olarak önerdiklerine bir göz atmalı: “Filistinlilerin Gazze’den zorla göç ettirilmemesi. Gazze’nin İsrail’e karşı terörizm ya da başka taarruzları başlatmak için bir platform olarak kullanılmaması. Gazze’deki toprakların küçültülmemesi, Filistin topraklarının Gazze ve Batı Şeria için birleşik bir biçimde yönetilmesi taahhüdü”.
Bu teklifler elbette ABD’nin “Filistin sevdasından ya da çok demokrat olmasından” kaynaklanmış değil. Ortadoğu’da da gerilemede olan ABD’nin bölgede daha da fazla müttefiksiz kalmamak için Arap ülkelerini kaybetmeme tavrıdır buna yol açan. Lakin şöyle ya da bu türlü, İsrail’in kararını hayata geçirmede önemli bir mahzur olabilir.
Batılı ülkelerin tavrı da şimdi tam olarak net değil, üstte belirttiğim üzere. Yeniden Haaretz’e nazaran batılı güçler tampon bölgenin kalıcı hale gelmesinden kaygı duyuyorlar.
Tüm bunlara karşın İsrail Tampon Bölge kurma ısrarını sürdürerek bu planı hayata geçirirse ABD ile Batı’nın yansısını göğüslemek zorunda.
Göreceğiz.
