Türkiye’nin ulusal çıkarlarına yönelik tehditlere karşı memleketler arası hukuk çerçevesinde gerekli her türlü önlemi almakla yükümlü olduğu vurgulanan Libya tezkeresi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla sunulmuş, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Heyeti’nde AK Parti, MHP, Güzel Parti ve Saadet Partisi milletvekillerinin oylarıyla kabul edilmişti.
Libya’da gayrimeşru silahlı kümeler ve terör örgütlerinin varlığının hatırlatılarak kitlesel göç ve terör üzere olası risklere karşı ulusal güvenliğin sağlanması için bölgede Türk askerinin varlığının gerekli olduğunun altı çizilen tezkereye, CHP ve HEDEP karşı çıkmıştı.
Resmi Gazete’de yayınlandı
Resmi Gazete’de yayınlanan kararında, Libya’da barış ve istikrarın tesisi için (BM) kolaylaştırıcılığında Libya’daki tüm tarafların iştirakiyle yürütülen ve yaklaşık bir yıl süren Libya Siyasi Diyaloğu’nun akabinde 17 Aralık 2015’te Libya Siyasi Mutabakatı’nın Fas’ın Suheyrat kentinde imzalandığı hatırlatıldı.
Bu muahede kapsamında oluşturulan Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH), BM Güvenlik Kurulu’nun (BMGK) 2259 sayılı kararı uyarınca memleketler arası toplum tarafından Libya’yı temsil eden tek ve legal hükümet olarak tanındığı anımsatıldı.
UMH, Türkiye’den dayanak talep etti
Libya Siyasi Mutabakatı’nda yeri bulunmayan, bu çerçevede hem ulusal hem memleketler arası bakımdan gayrimeşru nitelik taşıyan kelamda Libya Ulusal Ordusu’nun 4 Nisan 2019’da başşehir Trablus’u ele geçirmek ve UMH’yi devirmek amacıyla başlattığı, sivilleri ve sivil altyapıyı da maksat alan, Libya’nın bütünlüğünü ve istikrarını tehdit eden, DEAŞ, El-Kaide ve başka terör örgütleri, yasa dışı silahlı kümeler ile yasa dışı göç ve insan ticareti için uygun ortam oluşturan taarruzları üzerine, UMH’nin Aralık 2019’da Türkiye’den takviye talebinde bulunduğu belirtildi.
Devam eden süreçte UMH’nin ülkenin bütünlüğüne kasteden bu hücumları durdurduğu, böylelikle Libya’nın Türkiye ve tüm bölge için güvenlik riski teşkil edecek bir kaosa ve istikrarsızlığa sürüklenmesinin önlendiği, alanda sükunetin sağlandığı, ülkede BM’nin kolaylaştırıcılığında, Libyalıların öncülüğünde ve sahipliğinde ateşkes ve siyasi diyalog sürecinin önünün açılabildiği bildirildi.
“Libya’da istikrarın sağlanması Türkiye açısından büyük ehemmiyeti haizdir”
Kararda Türkiye’nin BM kolaylaştırıcılığında ilgili BMGK kararları çerçevesinde milletlerarası meşruiyet kapsamında yürütülen, Libya’nın egemenliğinin, toprak bütünlüğünün ve siyasi birliğinin korunmasına, ülkede kalıcı bir ateşkesin tesisine, ulusal uzlaşıyı sağlayacak siyasi diyalog eforlarına güçlü dayanağının sürdüğü vurgulanarak şu tabirlere yer verildi:
Libya’da hala seçimlerin yapılamaması nedeniyle mevcut siyasi belirsizlik ve idare sorunu büyük fedakarlıklarla alanda tesis edilen sükuneti riske atmakta ve kalıcı istikrara ulaşılması önünde önemli mani oluşturmaktadır. Bu durum Libya’nın ve tüm bölgenin güvenliği bakımından telaşa yol açmaktadır. Türkiye ile Libya ortasında imzalanan ve yürürlüğe giren Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Sonlandırılmasına Ait Mutabakat Muhtırası ile daha da gelişen iki ülke ortasındaki tarihi, siyasi ve ekonomik esaslı bağlantılar dikkate alındığında Libya’da ateşkes ve siyasi diyalog sürecinin devamı ile bu sürecin sonucunda barışın tesisi ve istikrarın sağlanması Türkiye açısından büyük ehemmiyeti haizdir. Türkiye, bu çerçevede Libya ile imzalanan ve yürürlüğe giren Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası kapsamında Libya’nın güvenliğine katkı sağlayacak eğitim ve danışmanlık dayanağına devam etmektedir.
Libya’ya asker gönderilmesi 24 ay uzatıldı
Gelinen etapta Libya’da kalıcı ateşkesin ve siyasi diyalog sürecinin sonuçlandırılması ve kurumların birleştirilmesinin şimdi mümkün olamadığı belirtilen kararda BM himayesinde yürütülen askeri ve siyasi görüşmelerin sonuçlanmasını teminen çatışmaların tekrar başlamasının önlenmesinin ehemmiyet taşıdığı, bu kapsamda Libya’dan Türkiye dahil tüm bölge için neşet eden risk ve tehditlerin devam ettiği ve legal hükümete yönelik atakların tekrar başlaması halinde Türkiye’nin gerek Akdeniz havzasındaki gerek Kuzey Afrika’daki çıkarlarının olumsuz etkileneceği vurgulandı.
Bu nedenlerle Libya’ya asker gönderilmesinin 2 Ocak 2024’ten itibaren 24 ay uzatılmasının Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Konseyi’nin 30 Kasım’daki 28’inci birleşiminde karar verildiği aktarıldı.
