merkezli 6 Şubat zelzeleleri, etrafındaki 11 ili ve burada yaşayan vatandaşları etkiledi.
Depremin sonrasında, vatandaşlara pek çok alanda dayanak verildi.
bölgesinde afetten etkilenenlere yönelik olarak kira yardımlarından nakdi takviyelere ve borç yapılandırmasına kadar birçok alanda yaraları sarmak için çalışmalar yürütüldü.
Hazine ve Maliye Bakanlığı bilgilerine nazaran, zelzelelerin akabinde öncelikli olarak vatandaşların acil muhtaçlıklarının karşılanabilmesi için nakdi yardımlar devreye alındı.
100 bin lira nakdi destek
Depremde hayatını kaybedenlerin yakınlarına, acil muhtaçlıklarını karşılayabilmeleri hedefiyle 100 bin lira nakdi yardımda bulunuldu.
Depremden ziyan gören her aileye 10 bin lira
Söz konusu periyotta, zelzeleden ziyan gören her aileye 10 bin lira, taşınanlara 15 bin lira yardım yapılırken, zelzele bölgesindeki vilayetlere kendi araçlarıyla giden vatandaşların yakıt masrafları karşılandı.
Kira yardımı
Konteyner kentler dışında barınanlara kira yardımı yapıldı. Sarsıntının akabinde, konteyner kentler dışında barınan 349 bin 79 haneye 14 milyar 452 milyon 608 bin 500 lira kira yardımı ödenirken, 1 milyon 396 bin 316 kişi bu yardımdan yararlandı.
Diğer yardımlarla birlikte zelzeleden etkilenen vatandaşlara yapılan nakdi takviye ölçüsü 105 milyar 455 milyon 144 bin 253 lirayı buldu.
Harcamaların yaklaşık 3 trilyon liraya ulaşması bekleniyor
Depremin yıkıcı tesirlerini azaltmak ve ziyan gören kentlerin yine imarı için 2023 yılı bütçesinden yapılan harcama fiyatı yaklaşık 950 milyar liraya ulaştı.
Özellikle konut imali ve çeşitli altyapı gereksinimlerine yönelik harcamaların bir kısmının 2024 yılı bütçesine yansıması öngörülürken, bu yıl sarsıntı kaynaklı harcamalara 1 trilyon 28 milyar lira ayrıldı.
Bu kapsamda, 2025 yılı için 502 milyar lira, 2026 yılı için de 491 milyar lira bütçe ayrılması öngörüldü. Zelzeleye yönelik harcama ölçüsünün 2023-2026 periyodunda yaklaşık 3 trilyon liraya ulaşması bekleniyor.
Mücbir sebep hali ilan edildi
Afetin akabinde sarsıntıdan etkilenen vilayetlerde “mücbir sebep hali” ilan edildi ve depremzedelerin kamuya olan borçları ertelendi.
Depremzede mükelleflerin vergi borçları faizsiz 24 aya kadar taksitlendirilirken, daha evvelki yapılandırma düzenlemeleri kapsamındaki borçların taksit müddetleri de ertelendi.
Mücbir sebep hali devam eden mükelleflerin yapılandırma düzenlemesine müracaat mühleti 2 Eylül 2024’e uzatıldı.
29,5 milyar liralık borç yapılandırıldı
Yapılandırma düzenlemesiyle zorlayan sebep kapsamındaki mükelleflerden 728 bin müracaat alındı ve bu müracaatlarla 29,5 milyar liralık kamu alacağı yapılandırıldı.
Vergi düzenlemeleriyle yardımlar ve sigorta tazminleri kolaylaştırıldı
Afetzede vatandaşların konaklama muhtaçlığının giderilmesi için de düzenleme yapıldı. Bu kapsamda, 2023 yılında geçerli olmak üzere prefabrik yapı ve konteynerlerin tesliminde (kurulum ve montaj işleri dahil) katma bedel vergisi (KDV) oranı yüzde 18’den yüzde 1’e indirildi.
KDV iade süreçleri hızlandırıldı
Konaklama işletmelerinde depremzedelere verilen hizmetlerin “gider” olarak gösterilebilmesi sağlandı. Zelzele bölgesindeki mükelleflerin KDV iade süreçleri kolaylaştırıldı. Ülke genelinde icra takipleri durduruldu ve zelzele tarihinden evvel vergi dairelerince konulmuş hacizler kaldırıldı.
2 bin lirayı aşmayan kamu alacaklarından vazgeçildi
Ayrıca, 2023 yılı başından itibaren ödenmeyen ve toplamı 2 bin lirayı aşmayan kamu alacaklarından vazgeçildi.
Depremlerde yıkılan, ağır yahut orta hasarlı binaların emlak ve etraf paklık vergileri, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı hissesi, kullanılamaz duruma gelen taşıtların motorlu taşıtlar vergisi silindi.
DASK, süratle devreye girerek ödemeler yaptı
DASK’ta sigortalılardan ihbar beklemeden hasar süreçleri ve ödemeleri süratle gerçekleştirildi. Yürürlüğü sona eren DASK poliçelerinin ağır hasarlar hariç olmak üzere prim tahsilatı ertelenerek otomatik yenilenmesi sağlandı. Trafik sigortası ve zarurî sarsıntı sigortası poliçelerinde prim ödemelerinde tahsilatlarda taksitlendirme yapıldı.
Firmalara “finansmana erişim” kolaylığı
Depremden etkilenen firmaların finansmana erişimini kolaylaştırmak ve zelzelenin ülke genelinde ekonomik faaliyetler ve ticari işletmeler üzerindeki negatif tesirlerini azaltmak maksadıyla 250 milyar lira olarak ilan edilen Garanti Fonu (KGF) paketi 400 milyar liraya çıkarıldı.
Destek paketleri açıklandı
Ayrıca, bölgede faaliyet gösteren işletmeler için Hazine Dayanaklı Kefalet Sistemi kapsamında, “Deprem Bölgesi İşletme Masrafları Takviye Paketi” ve “Deprem Bölgesi Yatırım Dayanak Paketi” devreye alındı. KGF Teminatlı Bayan Teşebbüsçü Dayanak Kredisi hayata geçirilirken, bayan kooperatiflerine yönelik Can Suyu Kredi Takviye Paketi oluşturuldu.
Kredi imkanları sağlandı
Bölgedeki esnafa 250 bin liraya kadar, 12 ayı ödemesiz, 60 ay vadeli, faizinin yarısını Bakanlığın karşıladığı yüzde 7,5 faizli kredi imkanı sağlandı. Zelzele nedeniyle işletmesi ziyan gören esnaf ve sanatkarların Hazine faiz takviyeli kredi ödemeleri de ertelendi.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
