Milyonlarca tapu mirasçısını yakından ilgilendiren yeni bir gelişme yaşandı. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi kritik bir karara imza attı. İşte ayrıntılar… Yurtdışında eğitim aldıktan sonra Türkiye’ye dönen varlıklı bir ailenin tek kızı, bir dizi üst seviye yöneticilik vazifesini üstlendiği birçok şirkette çalıştı. Genç bayanın iş hayatı problemli geçti ve argümana nazaran, uzun bir müddet anne ve babasını görmedi ve onlara gereğince ilgi göstermedi. Varlıklı anne-baba, evlatlarının sadakatsiz olduğunu düşünerek, onları miras haklarından yoksun bırakma kararı alarak özel bir vasiyetname hazırladı.
Genç bayan, mahkemeye başvurarak yurt dışında aldığı eğitimi, annesiyle birlikte kurduğu şirketi yönettiğini ve şirketin başında bulunduğunu belirtti. Anne ve babasına karşı her vakit saygılı, sevgi dolu ve ihtimamlı davrandığını, onları hiç ihmal etmediğini ve elinden geldiğince ilgi gösterdiğini söz etti.
Babasının noterde hazırladığı vasiyetnamede yer alan tezlerin gerçeği yansıtmadığını savundu. Annesiyle ortak olduğu şirketin, haberi olmadan tadilat mazeretiyle kullanılamaz hale getirildiğini, şirketin dokümanlarının ve kayıtlarının annesi tarafından gizlice alındığını, şirketin işleyişini engelleyen aksiyonlarda bulunulduğunu ileri sürdü.
Hayatta kalabilmek için arkadaşlarının yardımını aldığını ve babasıyla ortada sırada görüştüğünü lisana getiren genç bayan, lakin annesinin babasının vefatını kendisinden sakladığını, babasının hazırladığı vasiyetnamelerin maksadının onu mirastan yoksun bırakmak olduğunu belirterek, vasiyetnamenin iptal edilmesini talep etti.
Davalı anne, davacının anne ve babasına gösterdiği ilgiyle ilgili olarak ortaya attığı tezleri reddederek, davacının 1998 yılına kadar yurt içinde ağır bir formda çalıştığı periyot dışında, iş hayatında ortaklarıyla sorun yaşayan ve çalıştığı şirketlerde uyumsuzluk nedeniyle işten çıkarılan biri olduğunu tabir etti.
Davacının babası tarafından mirastan men edilmesini gerektiren tüm yasal münasebetlerin açıkça ortaya konduğunu savundu. Mahkeme, davacının babasının ekonomik ve toplumsal durumu sayesinde yurt dışında eğitim gördüğünü, rahat bir ömür sürdürmesine karşın ticari hayatta başarılı olamadığı için ailesinden uzaklaştığını belirterek, davacının bu nedenle mirastan men edilmesini talep etti.
Mahkeme kararı, “Ailesinin isteğini almadan gerçekleştirdiği evliliği sonlandıran ve akabinde bekar biriyle yaşamaya başlayan davacı, lakin babası tarafından diğerlerinin yardımıyla tespit edilip, hastalık devrinde meskenine getirilebilmiştir.
Davacı, miras bırakan ve biyolojik annesine karşı ziyaret etmeyi, hatırını sormayı bırakmış, ailenin ve toplumun paha yargılarına karşıt olarak evlilik dışı birliktelik üzere davranışlarda bulunmuş, babasını ziyaret ettiğinde de ‘bunun mezar yeri var mı?’ üzere olumsuz kelamlar sarf etmiştir. Bu nedenlerle Türk Uygar Kanunu’nun 510. unsurunda belirtilen şartlar gerçekleşmiştir. Muris de bu sebeplerle davacıyı mirasçılıktan çıkarmıştır. Davalı tarafından mirasçılıktan çıkarma nedeni olarak vasiyetnamesinde belirtilen şartların doğruluğu kanıtlanmıştır” sözleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı genç bayan, verilen karara itiraz ederek istinaf müracaatında bulundu. Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi, davayı kabul ederek yeni bir karar verdi. Bu sefer davalı, aldığı kararı temyize taşıdı. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi de incelemeye dahil oldu. Emsal nitelikteki bu kararda, anne babasının hatırını sormayan evladın mirastan yoksun bırakılabileceği vurgulandı.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin örnek kararı şu biçimdedir: Davalı anne, vasiyetnamenin geçerliliğini kanıtlamak gayesiyle şahitler getirmiştir. Davalı şahitler, murisi uzun bir müddettir tanıdıklarını, özel günlerde bir ortaya geldiklerini lakin davacıyı hiçbir vakit yanlarında görmediklerini tabir etmişlerdir. Davacının anne babasına haber vermeden kaybolduğunu belirtmişlerdir. Davalının daha evvel kızının yaşadığı yeri bilmediğini; davacının adresi tespit edildikten sonra muris ve davalının bu adrese çiçek göndererek gittiklerini, fakat davacının babasına ‘ne işiniz var, niçin geldiniz’ dediğini öne sürmüşlerdir.
Bazı şahitlerin, murisin kızlarının varlığından dahi haberdar olmadığını; davacının miras bırakana ve davalı annesine karşı duyarsız kaldığı, hastalığıyla ilgilenmediği istikametindeki şahit sözleriyle belirlenmiştir. Bilakis, somut kanıt ve olaylara dayanmadıkça, şahitlerin doğruyu söyledikleri kabul edilmelidir. Belgede, şahitlerin gerçek dışı olayları doğruymuş üzere tabir ettiğine dair kâfi kanıt ve durum bulunmamaktadır, bu nedenle şahitlerin tabirlerine güvenmek gerekmektedir.
Bu durumda, bölge adliye mahkemesi, dinlenen şahit sözlerine nazaran, dava konusu vasiyetnamelerle miras bırakanın davacı kızını mirastan çıkarma nedeni olarak ileri sürdüğü durumların, mirasçılıktan çıkarma sebebi sayılabilecek nitelik ve nicelikte olduğunu kabul etti. Hülasa, davacının miras bırakan olan anne ve babasına karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini, büyük ve kusurlu davranışlarla yerine getirmediği gözetilerek karar verilmesi gerektiğini belirtmiştir; fakat yazılı biçimde yanılgılı bir değerlendirmeyle karar verildiğinden, bu durum yol ve yasaya alışılmamış olup, kararın bozulmasını gerektirmiştir.
Açıklamaların ışığında, somut olaya bakıldığında; miras bırakanın, vasiyetnamelerle kendi ve annesinin onayı olmadan konutu terk ettiği, dönmesine dair yapılan haberlere karşın gelmediği, tanımadığı birisiyle haber vermeden evlendiği, ağır hastalığa yakalanmasına karşın bakmayacağını, ilgilenmeyeceğini, konuta gelmeyeceğini bildirdiği; yıllarca bayram ve öteki değerli günlerde meskene uğramadığı, telefonla aramadığı; boşandığı eşi ile nikahsız birliktelik yaşadığı, son devirde yapılan rica ve minnetlerle zoraki olarak meskene geldiği fakat ilgisiz davrandığı bir biçimde yaşadığı; ‘yatacak mezar yeri var mı bu adamın’ dediği; kiracılara özel hayatları ve geçmiş ile ilgili birtakım bilgiler aktardığı, anne babasını makûs beşerler olarak nitelendirdiği ve bu nedenle ailevi vazifeleri önemli bir biçimde ihlal ettiği teziyle mirasçılıktan çıkarma kararı aldığı görülmektedir.
