Türkiye, tarihi bir periyottan geçiyor. Ekonomik kriz her gün daha çok derinleşiyor. Yoksulluk, dalga dalga genişliyor ve yayılıyor. Küçük bir azınlığın dışında geniş kesitlerin alım gücü besbelli biçimde düşüyor.
Yoksulluk, hem bedensel hem de zihinsel yeteneklerimizi sınırlıyor. Bütün efor, doğal ve mecburî ihtiyaçların karşılanmasına, ömürde kalmaya odaklanıyor. Yeme-içme, barınma, giyinme ihtiyaçları gereği üzere karşılanamadığı için kültürel-sanatsal ve bilimsel dünyamıza bir türlü sıra gelmiyor.
Yoksulluk, umutlarımızı tüketiyor; sevincimizi kaçırıyor. Hayalsiz yaşıyoruz. Bu kadar daralmış bir ortamda yaratıcı yeteneklerimiz harekete geçemiyor.
Çağdaş bedellerle temas azalıyor. Yerelden, evrensele çıkamıyoruz. Olup bitenleri uzaktan ve geriden izliyoruz. Anlamaya ve anlamlandırmaya çalışıyoruz. Gelişmiş ülkelere ve bu ülkelerin vatandaşlarına sunduğu yüksek imkanlara gıptayla bakıyoruz.
Arzularımız, isteklerimiz daima öteleniyor. Biz yaklaştıca uzaklaşan bir ufuk çizgisi üzere…
Peki, yoksulluk olağan mi? Neden, bu verimli topraklarda, bu hoş ülkede milyonlarca insan, uçurumun kenarında varlık yokluk gayreti içindeymişcesine yaşıyor?
Türkiye, vatandaşlarını belirli refah seviyesine taşıyamıyor. Sıkıntılar, yeni nesilleri da içine alacak biçimde büyüyor. Gerçek değiştirilemediği için algılarla oynanıyor. Retorik öne çıkıyor.
KÖPRÜ VE OTOYOLLARA BÜYÜK ÖDEME
Ekonomi temelde üretim ve bölüşüm, tüketim ve tasarruftur. Hudutlu kaynakların, üretken ve istihdam yaratacak alanlar gözetilerek, yanlışsız ve öncelikleri bilimsel olarak belirlenmiş alanlara yöneltilmesidir. Yatırımların, ince elenip sık dokunarak, günün ihtiyaçları ve gelecek perspektifiyle yapılmasıdır.
Bu ölçütler ışığında uzun bir müddettir tartışma konusu olan yap-işlet-devret (YİD) metoduyla inşa edilen köprü ve otoyollara bakalım.
Yavuz Sultan, Osmangazi, 1915 Çanakkale köprüleri ile İstanbul-İzmir, Kuzey Marmara, Malkara-Çanakkale, Ankara-Niğde, Menemen-Aliağa-Çandarlı otoyolları YİD metoduyla inşa edildi. Devlet, bu projelere dolar ya da euro üzerinden araç geçiş garantisi verdi.
Bu projelerde araç geçişleri, her yıl garanti hududunun altında kalıyor. Karayolları Genel Müdürlüğü, köprü ve otoyolların imalini ve işletmesini üstlenen firmalara üç ayda bir milyarlarca lira garanti ödüyor.
2023’ün ekim-kasım-aralık devrini kapsayan yılın son çeyreğine ait garanti ödemesi de en geç gelecek hafta yapılacak. Meblağ, büyük ölçüde netleşti. Bugüne dek üç ayda bir yapılan ödemelerin üstüne çıkacak.
3 aylık periyot için 17 milyar TL’yi aşkın garanti ödenecek. 2023 yılı için ödenen garanti fiyatı, 60-65 milyar TL aralığına ulaşacak.
Sorumuzu yineleyelim: Yoksulluk olağan mi? Küçük bir azınlığın bedeli kitlesel yoksulluktur. Kim, olağan diyebilir ki…
